“Chiều đã xuống rồi. Hãy tha thứ cho tôi vì chiều đã xuống…” – Nietzsche.

Tôi là con người sống triết học, luôn dự liệu và lập kế hoạch trước, cho mọi chuyện. Kế hoạch – không công thức, mà đầy sáng tạo. Như khi còn tuổi đứng bóng mặt trời, tôi đã lên kế hoạch cho phần cuối đời.

Đây là kinh nghiệm riêng mà không tư, tạm “pháp thí” đến với chúng sanh cần đến nó. Bạn đang về chiều, cần chú ý 5 điểm cốt tủy:

[1] Sức khỏe, không có món này thì miễn bàn đến kế hoạch.

Vậy, hãy lo cho sức khỏe ngay từ tuổi 30, khi gân cốt bạn đã chín muồi sắp vào giai đoạn thoái trào. Khoản này, tôi ý thức rất sớm, ngay từ tuổi 20 cơ!

Tiếp, Bảo hiểm Y tế không phải là không cần thiết.

[2] Nền tảng vật chất, 2 thứ:

Thế nào bạn cũng cần đến một nơi trú thân. Ở Chakleng, tôi có Nhà Trưng bày Văn hóa Cham INRA, thêm nhà cháu với phòng riêng, thích ở đâu tùy.

Kế đến, quỹ phòng thân, là phần cứng không thể đụng đến. Bạn phải có kế hoạch tiết kiệm ngay tuổi ngũ thập, với các bạn không có lương như tôi thì càng. Bạn vẫn có thể cho con cái biết khoản tiền này, dù không cần cụ thể, để họ không lo lắng về nỗi cha mẹ già ăn bám.

Dứt mọi nợ nần lễ, đám các loài, bởi chúng ăn mòn rất nhanh vào quỹ phòng hộ, nhanh đến không lường được. May, tôi đã thoát được nó ngay thuở lập gia đình.

[3] Về tiết mục tình cảm

Bạn không làm phiền con cháu, về tiền bạc đã đành, nhất là về nỗi ngứa ngáy can thiệp vào đời sống của họ.

Càng không cho phép con cháu làm phiền mình, như gánh chịu nỗi hư hại của họ. Thương yêu đến đâu cũng không nên mang thân già ra làm bia đỡ đạn cho con cháu.

Tuổi già, ngán nhất là bị con cháu bỏ rơi, có bạn đời bên cạnh là tuyệt. Hani 60-65, tôi hai lần rủ cùng về quê, nàng không chịu, tôi đành quy hồi cố hương một mình. Vẫn tốt và ổn.

[4] Di chúc, để phòng bất trắc không lường được

Phải là giấy trắng mực đen, chứ qua lời nói gió thổi bay mất. Chúng tôi lập di chúc khi cả hai còn khỏe và minh mẫn, có xác minh của bên thứ ba.

Tài sản nếu có, cần chia đồng đều – không phân biệt trai gái, con chung hay riêng.

Di chúc thế nào cũng cần dành phần cho mình, chứ không chia hết. Khoản này, tôi biếu cả cho Hani, để mình được… vô sản!

[5] Niềm vui tuổi già

Giải trí bằng du lịch, chơi cây cảnh hay ngồi bàn cờ tưởng, hoạt động xã hội… là nhu cầu tìm vui thiết yếu của tuổi già, mỗi người mỗi kiểu, tôi thì không.

Tôi không bạn thân, mà chỉ có đồng đội ở lĩnh vực, thời điểm với công việc cụ thể nào đó. Tôi sống với tư tưởng và chữ nghĩa của mình, và lần nữa, có thể nói – rất ổn.

P.S.

– Từ Covid-19 về quê, phần ăn của tôi thầy Chương em cột chèo nấu giúp. Khi vợ chồng Trào đi Mỹ, cháu Trâm phụ phần món ăn, còn cơm cháo tôi tự nấu. Từ đầu năm 2024 tôi bảo cháu thôi, dẫu sao mục ăn uống tôi cực đơn giản.

– 23-1 vừa qua, cầm Sổ khám bệnh chạy xe qua Bệnh viện Ninh Phước. Số là mươi ngày qua vùng lưng đau âm ỉ, ít thôi, nhưng có. Sinh hoạt đi lại bình thường không đau, ngồi viết nửa tiếng, đứng dậy thì nghe đau, đau tí lại hết.

Thử với soi hết món này nọ, bác sĩ kêu, bộ máy anh còn ngon, thoái hóa cột sống nhẹ thôi. Nhưng lẽ nào không kê thuốc, thế là kê 5 món. Cả thảy mất non 400.000đ. Do Bảo hiểm Y tế hết hạn từ lâu, mà cháu nó quên gia hạn. Có bệnh hoạn gì đâu để đi khám mà biết!

Bảo hiểm Y tế lợi hại là vậy.

Tôi uống có 1 liều đã hết bệnh ngay, thế là… bỏ!

Bạn tôi đùa: Nhà giàu đứt tay ăn mày đổ ruột. Tuổi 60 thoái hóa cột sống, ai mà chả! Anh làm như mình bệnh ghê lắm…

Sau tút “Giải trí đầu tuần. Học khiêm tốn được như… Inrasara, chắc chắn bạn sẽ thành công!”, tôi xin nghỉ 1 tuần. Y hẹn, sáng nay tôi trở lại…

Nghỉ, để làm chuyến hành phương Nam.

Kosala, tên tiếng Việt là Trà Kha [dùng đặt tên cho Út tôi], mảnh đất đèo heo vùng sâu thuộc tỉnh nghèo Trà Vinh chúng tôi lạc về buôn bán và trọ, 34 năm trở lại, người vắng hoe.

Đó là mùa thu năm 1989, cũng là tháng và năm nàng Ngọc Trinh ra đời! Ngày đầu 30-1-2024, tôi xuống xe ở Nhà Bia thị trấn Tiểu Cần, quê em-Ý! Ngày cuối, 2-2-2024, lại rơi đúng vào ngày em-Ý được mang ra xét xử!