12-8-2018

I. GIÚ MÌNH TRONG BÓNG TỐI VÔ DANH

Đám cây non vươn vội lên khoảng xanh
mà rễ chưa được cắm sâu vào lòng đất
chỉ cần cơn bão rớt
cũng đủ làm chúng run bấn lên (thơ Inrasara, 1992)

*
Không ai không thích đẹp. Không ai không thích sướng. Không ai không thích người đời nể mình, trọng mình, yêu mến mình. Không ai là không khoái nổi tiếng. Câu hỏi là:
– vào thời điểm nào,
– nổi tiếng ở đâu,
– và nổi tiếng để làm gì?
Ở đây, tôi thử lấy thân mình [không phải lấp lỗ châu mai, mà] chứng thực vấn đề. Continue reading →

[Kết thúc năm Đinh Dậu, năm Sara, kể CHUYỆN 4 SINH LINH CHAM &]

Chuyện 4 sinh linh.
1. SL01. Bạn chiến với Sara thuở sinh viên, bỏ học về quê. Cha bạn là người tốt, vậy mà bị vài anh tranh chức Chủ nhiệm Hợp tác xã, tố cáo ông suýt tù. Từ đó bạn thù ghét Cham, và thề: Dù nhấc 1 ngón tay làm lợi Cham cũng không làm.
Hệ quả: Đến hôm nay bạn ấy cứ vô công rồi nghề, chả làm gì được cho bản thân, chứ đừng nói xã hội nhân quần.

2. SL02. Rất thân với Sara. Sinh viên giỏi, có lí tưởng, vượt biên bị tù. Ra tù làm kinh doanh, cũng lên bờ xuống ruộng. Đáng nói ở đây: Bạn không màng đến chuyện cộng đồng Cham nữa. Và tuyệt đại đa số Cham không biết bạn ấy hiện đang làm gì, sống chết ở đâu. Continue reading →

“Lễ Kỷ niệm 185 năm Champa Mất nước” vừa được cộng đồng Cham hải ngoại tổ chức tại Mỹ tháng 11 vừa qua, tôi không theo dõi hết, mà chỉ xem 3 mục:
Phát biểu của Amuchandra Luu đĩnh đạc & hay! Phần của Can Quang khúc đầu tốt, khúc sau có vài điểm cần xem lại. Và video clip dài 55 phút của Mylan Che xuất hiện non tháng sau đó.
Ở Stt này, tôi không bàn về “Mất Nước”, cũng không bàn về “Quyền Bản Địa”, mà: phần I nhận định sơ khởi về video clip của CML, phần II gợi mở cho cái nhìn cận cảnh vấn đề Cham hiện đại https://www.facebook.com/mylan.dang/videos/2004373262906232/

I. HAY & CHƯA HAY
3 điểm hay:
Đây là lần đầu tiên xuất hiện 1 video clip đưa cái nhìn tổng quan vấn đề Cham, lại do người nữ Cham làm, là điều rất đáng AHEI! Tinh thần dân tộc của CML thì miễn nói: đậm đặc, từ đó nữ sĩ này có quan điểm rất rõ ràng, không ỡm ờ hai ba mặt. Có nhiều nhận định rất nữ, thêm chất giọng Phan Rí: vui đáo để. Tôi nói ‘vui’, chẳng hạn cụm từ “khing Yôn khing Lo” được nhắc đi nhắc bốn lần như tiếng than đắng chát của một bà mẹ mẫu hệ cảm nghe bất lực trước những đứa con ‘hoang đàng’ [có khi ở thế buộc] lần lượt ra đi không thể ghì níu – chỉ là một trong những. Continue reading →