Bạn năng khiếu thơ, ra được vài tập để tiếng với đời, rồi thôi; hay bạn phấn đấu đút túi được thẻ Hội Nhà văn, là nghỉ; hoặc bạn đã từng dan díu với thơ ca, khi thấy lợi và quyền hấp dẫn hơn, bạn lao vào giành giật, mãi hưu bạn quay lại với văn chương, in vài công trình lưu danh cho con cháu.

Chơi kiểu ấy, bạn đang hạng ruồi, hạng nhất thì khác.

Là khi có lí tưởng, được trời phú cho tài văn, bạn dùng văn chương chữ nghĩa phụng sự cho lí tưởng đẹp kia, quyết liệt và không ngưng nghỉ.

Vậy đâu là ngoại hạng?

[Em ơi! Lửa tắt, bình khô rượu… Vũ Hoàng Chương]

Mãi 6 tháng tôi mới có dịp trở lại Sài Gòn.

Bát ngát người và câu chuyện. Bạn Cham, sau Tọa đàm 50 năm Văn học Nghệ thuật Cham TPHCM. Rồi các nhà báo phỏng vấn và xin số điện thoại. Tiếp tới là bạn văn Việt, trong lẫn ngoài nước. Ở đó bật lên hai chuyện: Chỉ dấu của tắt lửa và dấu hiệu bùng cháy ngọn lửa mới trong thế giới chữ nghĩa.

Tắt lửa: một bạn thơ tìm liên hệ với Sara về đường lối vào Hội Nhà văn. Tôi trả lời, có lẽ bạn không đọc Inrasara nên không biết tình hình: Ổng đã nghỉ Chủ tịch Hội đồng Thơ từ năm kia rồi!

[Phụ luc-2. Sáng tạo Giấc mơ]

Con tàu gặp sự cố, làm thế nào gửi tín hiệu báo động cho người đến sau? Câu chuyện được nghĩ ra, và “thông điệp trong chai” trở thành biểu tượng lớn. Ariya Glơng Anak là một thông điệp như thế, cho Cham ở thì tương lai.

Đây không là suy diễn của tôi với tư cách luận sư, mà là THẬT.

Mời xem lại “Inrasara-TV-43. Ariya Glơng Anak & sứ mệnh trí thức”.

Hôm nay thử nhìn về hướng khác…

Sinh linh Cham trước khi về với ông bà, đâu là hành trang duy nhất cần mang theo? Nghi thức ‘Jap Inư akhar’(đọc chữ cái) trong ‘Harei Brei bbang’ (ngày cho ăn) ở Đám tang Cham Ahiêr.