Ba cung bậc thơ dân tộc thiểu số

Về ba tập thơ đoạt Giải thưởng Hội Văn học Nghệ thuật các Dân tộc thiểu số Việt Nam năm 2008 & 2009.

1.
Hữu Tiến là cây bút văn xuôi khá thành công với tiểu thuyết và tập truyện ngắn được in đều đặn từ năm 1993 đến năm 2007. Bất ngờ anh có tập thơ song ngữ Tày – Việt in đường hoàng, một tập thơ khá đặc sắc. Đa phần thơ Hữu Tiến ngắn, cấu tứ chặt và nhất là ngôn từ rất đơn giản. Đó là ngôn từ của lời nói ngày thường người miền núi.
Thơ Hữu Tiến như thể những chuyện ngụ ngôn hiện đại Continue reading

Jalau Anưk: Văn 04 – Bông hồng khóc

Mỗi Chủ nhật, Jalau Anưk sẽ đến với Inrasara.com bằng một tản văn đặc sắc của mình. Kính mời độc giả, mik wa adei xa-ai đón đọc.
Inrasara.

*
Anh ơi, đến xem bông hồng khóc nè!”.
Em vẫn thường hay nói vậy khi nhìn thấy những giọt sương li ti còn đọng lại trên những đóa hồng sau đêm thuở mới được lên Đà Lạt lần đầu. “Ừ, nó khóc vì đêm qua trời lạnh quá đấy!”. Thế bông hồng mẹ đi đâu?”. Continue reading

Trà Vigia: Văn xuôi 28 – Hậu kỳ Làng Chăm

Đây là một tiếng cảm ơn chân tình, một lời than vãn trối trăn, một tâm sự đau đớn hay chỉ là một bức thư tâm tình của thế hệ trước (TV) gởi cho người đi sau (CKT)? Hay là gì khác nữa?… Đọc nó, bà con anh chị em sẽ tìm câu trả lời cho mình. Vì đó có thể chỉ là những tâm tình của một người gởi cho một người, nó không đòi hỏi phản hồi. Bởi dẫu sao, CKT là nhân vật chính của “sự cố” đã không có tiếng nói chính thức, dù có rất nhiều bà con (tên thật lẫn nickname) yêu cầu. Hơn nữa đó cũng chỉ là quan điểm riêng của tác giả. Trà đã có bài mở màn cho thảo luận, cũng cần dành cho anh tiếng nói cuối. Continue reading

Văn chương & Tư tưởng II-43

Đây là thời đại của văn minh phương Tây. Không thể phủi tay chối từ hay chạy trốn. Chúng ta đang thở hơi thở của siêu hình học phương Tây. Dấn bước lên con đường thơ ca, thi sĩ buộc phải đi đến tận đầu mút con đường chọn lựa. Từ lâu rồi, người ta không còn tin tưởng vào mọi thứ chủ nghĩa. Các trường phái văn nghệ chỉ có thể tạo nên trào lưu khả năng làm sôi động không khí sinh hoạt văn chương, trong một giai đoạn – rất nhất thời. Nhưng dù thế nào đi nữa, thi sĩ hôm nay cần trải nghiệm trọn vẹn hành trình thơ của nhân loại: tiếp nhận và thể nghiệm. Nhập cuộc chịu chơi, trò chơi của thế giới le Jeu du monde – Heidegger. Để cuối chặng đường, chúng ta làm cuộc đi xuống, tận đáy thẳm của bản thể thơ ca.
Bởi, thơ ca như là thơ ca thì không có tiến bộ. Hành trình thơ ca là hành trình đi ngược về nguồn, đến tận suối nguồn uyên nguyên của ngôn ngữ. Người mục tử chăn dắt ngôn ngữ như thể được ngôn ngữ ban tặng cho họ bổn phận chăn dắt giản đơn mà khó nhọc, đời thường nhưng tràn đầy linh thánh. Đó là quà tặng độc nhất của và từ suối nguồn. Nó mang ở tự thân lời tạ ơn cao vời sâu thẳm.
Inrasara, “Hậu hiện đại gặp gỡ phương Đông”.

Inrasara: Kết thúc “Sự cố Chế Kim Trung”


* Tác phẩm Làng Chăm ơn Bác của Chế Kim Trung, bản scan từ tạp chí Văn hóa các Dân tộc, số 2, 2010.

“Sự cố” xảy ra từ tác phẩm của Chế Kim Trung qua cái nhìn của Trà Vigia rồi cuối cùng là tiếng nói chính thức của nhạc sĩ Amư Nhân như là người trong cuộc, tôi nhận thấy cuộc thảo luận ngưng ở đây là vừa, vì không có í kiến nào mới và khác hơn các nội dung đã bàn. Qua bình luận của độc giả từ nhiều nơi của web Inrasara.com, Continue reading

Sự cố văn hóa Chế Kim Trung: sơ kết


* Một góc bức tranh Làng Chăm ơn Bác của Chế Kim Trung – Tạp chí Văn hóa các Dân tộc, số 2-2010.

Họa phẩm Làng Chăm ơn Bác của nữ họa sĩ Chăm Chế Kim Trung được Giải thưởng thường niên của Hội Văn học nghệ thuật các Dân tộc thiểu số Việt Nam năm 2009, có một chi tiết gây phản cảm và phản ứng dây chuyền trong cộng đồng Chăm. Đưa sự việc này ra thảo luận công khai là việc làm lành mạnh và cần thiết Continue reading