Tin Tuệ Sỹ mất, tôi không buồn.

Như thuở làm sinh viên Sài Gòn 1977-78, người tôi muốn tìm gặp không là Chế Lan Viên, không phải Bùi Giáng hay Trịnh Công Sơn, mà Tuệ Sỹ – duy nhất. Không gặp được ông, tôi không buồn. Nghe tin ông bị kết ản tử hình, tôi cũng không buồn.

Tại sao? Bởi tôi biết ông không thể chết, nói khác đi: Tinh thần Quý tộc Đông phương nơi ông không thể bị giết chết.

[hay. Tôi GIÀU nhờ đọc 10.000 cuốn sách]

Thay vì nói: Tôi THÀNH CÔNG nhờ đọc 10.000 cuốn sách, thế thì chung chung quá, mà dùng chữ GIÀU để… câu view!

Chú ý, tôi nói SÁCH, chứ không phải báo, mà phải là sách nặng kí. Ngay thể loại văn chương tôi cũng bỏ qua tùy bút, truyện ngắn, để tìm đến tiểu thuyết, càng dày càng tốt.

Từ biết đọc chữ, tôi chưa hề cầm đến tờ báo. Ở thế giới mạng tràn tin tức hôm nay tôi cũng không. Lạ chớ, tôi chỉ biết đến em Ngọc Trinh nhờ đọc tút của bạn văn Lê Anh Hoài cách nay 3 năm, và mới đây vụ diễn mông trên môtô phân khối lớn của cô nương “giáo chủ” ấy cũng qua facebook Hoài!

[Thương ca vô tận-27 – chuyện phò thịnh, phò suy]

Câu chuyện dài, đã kể ngay khi ấy, nay tóm làm bài học:

Năm 2006, một nhà thơ nữ danh giá ngoài Bắc vào Sài Gòn, rủ thêm một bạn nữa ghé nhà tôi ở quận 4. Chủ nhật, thợ nghỉ, Cty vắng. Đang chăm sóc Jaya tại bệnh viện, nhận phon của người nhà, tôi chạy về, tiếp. Được một đỗi, khách về, tôi quay lại bênh viện.

Tối, tôi nhận tin nhắn, rằng “hai ta không nên quan hệ nữa”, tôi hỏi “hà cớ?”

– Sara phò thịnh, chị phò suy…

[hay. Thương sinh viên và độc giả Việt Nam]

Không đùa đâu, mà thực.

“Chiến tranh” của Nguyễn Đức Tùng là 1 bài thơ, chi tiết về giấy báo tử thoáng qua thôi mà bạn đọc ta tra vấn, đối chiếu với hiện thực xã hội để kết rằng nó sai sự thật, phi logic, vân vân.

Tôi gọi đó là “đọc thơ như đọc báo”. Trong khi ở chiều ngược lại, một bộ phận không nhỏ [nghĩa là cũng hơi lớn] độc giả “đọc báo như đọc thơ”. 

[1] 15 năm trước, một Giáo sư thâm niên ở Đại học Sư phạm TPHCM có tiểu luận đăng Văn nghệ, 22-4-2006: “Chủ nghĩa “hậu hiện đại”, chủ nghĩa “Tân hình thức” ngày nay tàn lụi dần ở Tây phương. Theo một bài báo của một GS Mỹ thì hằng năm mới có một người mua sách này ở các hiệu sách”.

Bài thơ “Chiến tranh” của Nguyễn Đức Tùng, thế mà… hay.

“Người đưa thư

Dựng xe đạp trước nhà

Ngồi uống với dì tôi một tách trà

Rồi lặng lẽ cáo lui

Không biết dì tôi không biết chữ

Trong phong bì là giấy báo tử”.

Thử nhắc lại vài phản hồi: “Chi tiết về người đưa thư có vẻ ko đúng thực tế”. “Phi logic, giấy báo tử khi ấy chính quyền làm rất trang trọng”.

Kiều: “Đời tài hoa cũng là đời bỏ đi”, Bùi Giáng cắt đi 2 chữ cuối, còn: “Đời tài hoa cũng là đời”, vậy thôi mà ám ảnh tôi lạ.

Chakleng đất văn vật ngàn năm, tên làng cổ nhất còn lại trên bi kí Patau Tablah Đá Nẻ thế kỉ XII ở palei Bal Caung. Mảnh đất ông bà nuôi Po Klaung Girai là Ong Paxa Muk Cakling chọn để ra đời, sau đó lưu lại vô số di tích lịch sử đáng giá.

Ngày xa xưa, đến tận hôm nay cũng vậy. Thời hiện đại, Chakleng sản sinh 5 SINH LINH thuộc 3 THẾ HỆ khác nhau vô cùng độc đáo.

[1] Ông thiếu úy phục viên, là thầy dạy văn tôi Đệ Nhị cấp. Hay, nhiệt và đầy đam mê. Ông nuôi mộng làm công trình về văn học Trung đại Việt Nam.

Con đầu 5 tuổi, ông kể đã tự thi với con: con quốc ngữ, bố chữ Hán. Sang năm con đã rành, bố vẫn ì ạch. Ông lại tự thi với đứa thứ hai… chưa tới đâu thì giải phóng. Một nửa giấc mơ bị gẫy đổ.

“Văn chương nào phải là đơn thuốc

Chớ có khuyên xằng chết bỏ bu”

Bác Tú Xương nhà ta cánh giác đó, chớ có đùa!

Dân chữ nghĩa Việt Nam lạ lắm, nặng mang thứ mặc cảm thừa ơi là thừa. Nguyễn Tiến Văn la, nhà văn lo sáng tác đi lại mày mò dịch, chỉ để tỏ ra ta đây biết ngoại ngữ. Tiến sĩ hay quan lớn về hưu thì làm thơ, nhằm tô sang bộ mặt. Còn kẻ sáng tạo lại thích đi… dạy thiên hạ viết văn.