Lê Việt Hà

CẢM NHẬN KHI ĐỌC BẢN THẢO THẰNG TRẠM MÁT

Đọc Thằng Trạm mát của Inrasara, tôi thu nhận được rất nhiều tư liệu bổ ích không chỉ dừng lại ở phương diện đời tư của tác giả mà còn là vấn đề của cả một dân tộc, một thời đại. Những vấn đề mà Inrasara đề cập đến không phải chỉ của riêng anh mà là vấn đề của nhân loại. Ấy là khát vọng cống hiến hết mình cho nghệ thuật, cho dân tộc. Ấy là thái độ làm việc nghiêm túc, công tâm của người nghệ sĩ chân chính… Ấy là còn hiểu thêm về thói đố kị với những kẻ hơn mình; tật hợm hĩnh của những kẻ dương dương tự đắc luôn cho rằng mình hơn người không chỉ riêng trong làng văn nghệ hay trong Chăm…

* Tại Khu tưởng niệm Đại thi hào Nguyên Du – Hà Tĩnh, 2009.

Inrasara không ngại phơi trần bản chất thật của con người như nó vốn có, đặc biệt trong cuộc sống xô bồ hiện tại… Continue reading →

Inrasara & HÀNG MÃ KÍ ỨC

Tiểu thuyết

NXB Văn học và Cty TNHH Sách Phương Nam, 2011

Khổ 13 X 21cm – 372 trang – giá bìa: 88.000 đồng

Mục lục

Vào tr[ch]uyện…

1. Cha, mẹ, anh chị em & Con sông quê hương

2. Những đứa con của Đất & Cuộc trần gian

3. Đi – như là ở lại

4. Chuyện chữ

5. Tinh thần ‘tùy tiện’ Chăm & thông điệp Glơng Anak

6. Lịch sử như là mớ hổ lốn

7. Thế hệ chuyển tiếp

8. Ma Hời Continue reading →

Chuyên mục Hàng mã kí ức có thêm các bài mới, sẽ đăng tuần tự:

7. Nguyễn Đình Chính, Lời chào mừng gửi từ Hà Nội

8. LQ., 152 nhân vật trong Hàng mã kí ức

9. Trần Can, Hàng mã kí ức cảm tác

*

LQ. Thử liệt kê các nhân vật trong Hàng mã kí ức

Cuốn Hàng mã kí ức không phải là dày nhưng có đến 152 nhân vật. Ngoài nhân vật chính là “tôi”, Inrasara, Sara, thằng Trạm mát, còn có:

1. Các nhân vật xuất hiện đậm nét

Về bạn bè có 31 người: Quảng Đại Cẩn, Trượng Ngạt, Lưu Văn Đảo, Trà Vigia, Hàm Bộ, Phú Văn Lưu, Hứa Phăng, Dương Tài Tin, Đàng Năng Thọ, Châu Văn Thủ, Hứa Ngọc Cát, Huỳnh Ngọc Trăng, Hồng Loan, Chế Mỹ Lan Continue reading →

(bài viết ủng hộ chuyên đề: Người Chăm có thông minh không? – yêu cầu đăng)

Lâu rồi tôi mới viết bài cho báo mạng Chăm lại.
Xin nói ngay là tôi không có chi khó chịu với cách đặt đề “Người Chăm có thông minh không?” của nhà thơ Inrasara. Tôi còn cho là hấp dẫn và rất cần thiết.
Cũng nói thẳng luôn là, ngay cả nhân vật có vẻ thông minh hơn cả trong cộng đồng Chăm lúc này là Inrasara cũng không thông minh. Vì nhà thơ Inrasara đặt ra tiêu đề này, nên tôi góp lời bàn và yêu cầu đăng bài này.
Tôi xin lần lượt nói rõ lý lẽ.

* Sara tuổi hai mươi, 1977.

1/- Trong Inrasara có cả đống mâu thuẫn Continue reading →

Ngòi bút phê bình Inrasara bước đầu đi vào những biến chuyển của cảm hứng và lối viết trong sáng tác trong nước đương đại, với con mắt của người trong cuộc. Ông tập trung phân tích những kỹ thuật sáng tác hậu hiện đại, xem đó như phương tiện thích hợp biểu hiện cảm quan nghệ thuật trong sắc thái mới mẻ.
Trần Vũ, Giới thiệu Chân dung Cát.

*
Song thoại với cái mới đặt ra vấn đề “giải tần trung tâm văn học” – một vấn đề còn mới mẻ trên thế giới chứ không chỉ riêng trong nước.
Inrasara còn được dư luận quan tâm đến như một trong những nhà phê bình đương đại xuất sắc Continue reading →

Tạp chí Cửu Long, 9-2010.

* Trịnh Hải Yến, photo tác giả cung cấp.

Tôi gặp Inrasara vào ngày mùa Thu đang khoe mình trên phố. Sắc vàng của lá, sắc xanh của trời cùng với chút se se lạnh đặc trưng của khí trời miền Bắc. Làm người và cảnh trở nên hiền hòa, đáng yêu hơn.
Inrasara là người thật đặc biệt. Cái đặc biệt không thể dùng ngôn ngữ để lý giải. Có điều gì bí ẩn nằm trong cái khí chất của con người ấy. Ở Inrasara là một sự bình dị hiếm gặp Continue reading →