Các bạn cộng tác viên và nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu thân mến!
Để chào mừng Katê 2010, lễ hội truyền thống của dân tộc và nhằm phục vụ kịp thời cộng đồng và những người yêu văn hóa Chăm, BBT Tagalau thông tin đến các bạn và quý vị:
– Thời hạn cuối cùng nộp bài cho Tagalau 11: 30-5-2010.
– Phát hành: 9-2010.
Kính mời bà con, anh chị em, các tác giả nộp bài vở cộng tác và đón đọc.
Xin cám ơn.
Thay mặt BBT Tagalau
Chủ biên Inrasara.
1. Các bạn Thái Lan ở Đài Truyền hình Spirit of ASIA – Thái Lan PBS ghé nhà tặng phim làm về các dân tộc thiểu số và dân tộc Chăm ở Việt Nam. Tặng cả cái áo thun nữa. Phim hay! Giá họ tìm được chuyên gia về Chăm cố vấn thì hay hơn, đặc trưng hơn Continue reading
Khi anh gần chạng vạng
Thì có người bình minh
Đừng lấy hoàng hôn anh ngăn cản
Ban mai của họ sinh thành
Chế Lan Viên, Di cảo thơ II.
Lục bát Chăm do tôi phỏng dịch từ chữ ariya Cam. Ariya có ba nghĩa:
– Trường ca. Ariya Cam – Bini: Trường ca Chăm – Bàni.
– Thơ. Sa kadha ariya: một bài thơ.
– Thể thơ. Cwak twei ariya: sáng tác theo thể thơ.
Vấn đề được bàn sơ bộ ở “Phần dẫn nhập” (viết xong 12-1992) cuốn Văn học Chăm I – Khái luận, NXB Văn hóa Dân tộc, H., 1994. Sau đó tôi triển khai thêm trong tham luận “Văn học Chăm – Việt, vài điểm nhìn tham chiếu”, do Tạp chí Văn hóa – Nghệ thuật tổ chức vào tháng 10-2001 Continue reading
Ẩn sâu vào trí nhớ mong manh em về Sri Mara
chìm dưới mấy tầng trầm tích
mà người người kể lại
xa xôi nghìn vạn cuộc đời
người ta bảo em là nàng chiêm nữ rớt từ một chuyến xe gồ ghề đường dài
nơi có bóng vía Kramula Vamsa Continue reading
Chúng ta rất vui mừng chào đón một nhà nghiên cứu trẻ người Chăm, anh Inrasara, người đã tìm một con đường riêng chưa được khai phá bao nhiêu ngoài những con đường thường được tập trung để tìm về văn hóa Chăm là khảo sát các di tích kiến trúc nổi tiếng và các bi ký kỳ thực không còn lại được nhiều. Suốt mấy chục năm nay Inrasara công phu và kiên trì xoi một lối đi khác Continue reading
Nguyên Vinh thực hiện
Báo Sài Gòn tiếp thị</em 19-3-2010.
Dư âm Giải thưởng Văn hóa Phan Châu Trinh 01.
* Bà Chủ tịch Nguyễn Thị Bình và Inrasara.
*
Chúc mừng ông với giải thưởng quan trọng này. Ông nghĩ gì khi giải thưởng năm nay được trao cho một nhà nghiên cứu dân tộc thiểu số, vì những công trình nghiên cứu văn học thiểu số? Một giải thưởng với “phân khúc” hẹp?
Inrasara: Giải thưởng nghiên cứu dành cho công trình của tôi về cả hai lĩnh vực, ngôn ngữ và văn học, nhấn vào văn học hơn, có lẽ.
Tôi đến từ miền đất quen mà lạ: miền đất Panduranga. Ở đó đang tồn tại một nền văn hóa – văn minh khá khác lạ: văn hóa Champa Continue reading
* Siu H’Keth – nhiếp ảnh gia người Giarai, Inrasara và Trần Can tại Ban Mê.
Tôi yêu những đôi mắt Chăm
đôi mắt ngày xưa mang theo bao huyền thoại
mắt đa tình vương giả Chế Mân
mắt sáng trong Mị Ê đoan chính
mắt lẫm liệt Chế Bồng Nga uy dũng Continue reading
Ngoài anh em máu mủ như anh Lưu, anh Đạm, Lành,…, mình có vài bạn thân: Trà Vigia, Trầm Ngọc Lan, Jaya Hamu Tanran, Chế Mỹ Lan… và vài người thầy người anh mà mình tin tưởng: thầy Tỷ, thầy Bá, Thầy Sang, Dohamide, Thành Ngọc Có,… và nhiều người nữa. Khi có bất kì tin mới nào mình đều nói với họ, vừa để thông tin vừa để hỏi í kiến. Đôi khi mình nghe theo, có lúc không Continue reading
Mưdwơn gru Hán Phải: Nghệ sĩ mang gien di truyền từ kẻ hát rong.
Bài đã đăng ở báo Dân tộc và Phát triển, 15-3-2010.
Thuở trai tráng, ông từng là thành viên đoàn văn nghệ Chăm vào tận Sài Gòn hát trên các sân khấu danh giá; làm Mưwdơn rồi lên chức Mưwdơn gru, ông điều hành và hát phục vụ cả ngàn cuộc lễ Rija trong cộng đồng Chăm; sau khi đất nước thống nhất, ông đi biểu diễn và truyền nghề cho không ít nghệ sĩ Chăm hôm nay, và cuối cùng: làm tư liệu sống để nhiều nhà nghiên cứu văn hóa Chăm thường xuyên tìm gặp. Với tôi, ngoài việc cung cấp vô vị lợi nguồn tài liệu quý giá để tôi hoàn thành bộ Văn học Chăm, khái luận – văn tuyển (1995), ông còn là một nghệ sĩ lớn. Ông là Mưwdơn gru Hán Phải, năm nay tuổi đã ngoài tám mươi Continue reading