Một kiệt tác luôn ra đời trong nỗi cô đơn không cùng của tác giả đẻ ra nó, nhất là khi tác phẩm được sáng tạo trong một hoàn cảnh đặc thù như Ariya Glơng Anak. Nó không thuần túy là một tác phẩm văn chương nữa, mà trở thành một thông điệp. Một thông điệp trong hành trình nhọc nhằn đi tìm người đọc. Continue reading
1. Hoàng Hưng, trong một bài trả lời phỏng vấn, đã nhận định:
“Nhiều khi những hoàn cảnh xã hội chưa công bằng. Có thể có nhiều người tài nhưng xã hội chưa tạo điều kiện cho họ đi đến nơi đến chốn. Đâm ra chưa nổi lên được. Ví dụ: Nguyễn Quang Thiều, khi lúc đầu mới cách tân thơ cũng nhiều người chê bôi, nhưng khi anh ấy có địa vị một chút trong Hội Nhà văn thì lại được đề cao Continue reading
(cảm tác từ Việt Nam)
Bài thơ được viết vào ngày 15-12-2007 ở thời điểm sôi động không khí biểu tình của người Sài Gòn trước Sự kiện Trường Sa – Hoàng Sa kì 1: 12-2007. Viết và đăng ngay ở mục Chuyên đề mở trên Tienve.org: “Viết cho Hoàng Sa & Trường Sa”. Hai tuần sau đó, nó được đọc, bình và phỏng vấn tác giả trên Đài radio.sbs.com.au, (Australia) vào lúc 19 giờ, ngày 29-12-2007. Bài thơ nằm trong tập thơ Ở nơi ấy [thời thời cuộc] in trên mạng Tienve.org, 2010.
Tác giả nhận thấy nó cần thiết tái xuất hiện ở đây. Continue reading
Tạp chí Nhà văn, số 6-2012
1. Lướt qua vài cuộc chuyển động lớn của thơ Việt
Một cuộc cách mạng văn chương cần hội đủ bốn yếu tố. Trước hết, họ là người viết cùng thời, cùng quan điểm sáng tạo có khả năng dựng nên một trường thơ; thứ hai: chính họ phải lập ngôn cho hệ mĩ học sáng tạo của phong trào; thứ ba là nhóm thơ ấy có được diễn đàn độc lập; cuối cùng: cần có một lớp độc giả được chuẩn bị tinh thần và tri thức để sẵn sàng đón nhận tác phẩm của họ. Giai đoạn qua, thơ Việt luôn nhận được cơ hội đáng kể. Continue reading
(Phê bình phê bình phê bình)
* Photo Trần Hữu Dũng.
1. Thời gian qua, các nhà phê bình đã ra công bắt mạch để chỉ ra căn bệnh của phê bình văn học Việt Nam. Họ cũng đã kịp ban cho chúng tên khai sinh: Continue reading
1. Muộn
Đã muộn cho ngày sinh
mặt trời đến hơi sớm
thế kỉ đến hơi sớm, người cùng thời bỏ đi
cũng có thể thiên kỉ này, hoặc vạn kỉ sau Continue reading
Nguyễn Xuân Thủy thực hiện
bài phỏng vấn đã đăng trên eVan, 7-5-2012 có vài đoạn cắt bớt. Đây là bản đầy đủ.
*
Inrasara, tác giả của tiểu luận “Mười căn bệnh phê bình văn học hôm nay” tiếp tục bắt mạch nền phê bình văn học Việt Nam. Ông cho rằng, phê bình văn học Việt Nam hiện nay đang có hội chứng rên rỉ và đổ thừa, từ những nhận định mơ hồ của người làm phê bình đã dẫn đến việc báo động giả, báo động ăn theo. Theo ông, một nền tảng khác nhau cho những cách phê bình khác nhau là điều cần hướng đến. Continue reading
Ngô Hương Giang thực hiện
Tạp chí Nhà văn, số 3-2012
Theo anh, anh đánh giá thế nào về vấn đề bản sắc thơ và bản sắc thơ Việt trong bối cảnh toàn cầu hóa?
Inrasara: Toàn cầu hóa là một hiện thực diễn ra trên phạm vi toàn thế giới, từ hai thập kỉ qua. Thế giới đã trở thành một làng, làng toàn cầu global village. Về mặt kinh tế – chính trị – xã hội, toàn cầu hóa khả tính nhuộm nhân loại thành một màu đồng nhất. Thế nhưng trên bình diện văn hóa, toàn cầu hóa làm cho nhân loại trên khắp thế giới trở nên giống nhau hay khác nhau hơn? – là câu hỏi thường được đặt ra trong các cuộc trao đổi về toàn cầu hóa văn hóa (Manfred B. Steger, 2009). Bình diện nhỏ hẹp hơn, văn học chẳng hạn, hay cụ thể hơn: thơ, toàn cầu hóa có là một thứ hợp lưu văn học để dẫn đến sự giống nhau của tất cả các nền thơ ca không? – Chắc chắn là không rồi. Continue reading
Bài đã đăng trên BBCVietnamese.com, 18-2-2012 & Tienve.org, 19-2-2012
“Tuần lễ SEA Write Award tháng 10-2005, trong buổi giao lưu với Hội Nhà văn và sinh viên văn chương Thái Lan, tôi nêu lên câu hỏi khiến hội trường ngạc nhiên không ít: Có ai trong chín vị SEA Write Awardees năm nay – chín khuôn mặt [được coi là] đại diện xuất sắc nhất của văn chương nước mình – quen biết nhau, đọc của nhau hay thậm chí, biết đến tên nhau? Không ai cả! Văn chương khu vực này mãi đến hôm nay vẫn còn đóng cửa với nhau, là vậy. Nhà văn Đông Nam Á không quan tâm đến nhau, không cần nhau, nếu không muốn nói – xem nhẹ nhau và, xem nhẹ chính mình. Chúng ta có học (dịch thuật, nghiên cứu, hội thảo) là học người khác chứ không học tập ta. Tâm lí hậu thuộc địa còn trì nặng nơi tâm thức sáng tạo của mỗi người viết Đông Nam Á. Continue reading
Tham luận tại Hội thảo Văn học Dân tộc Thiểu số với sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước trong thời kì đổi mới, 18-11-2011, Lạng Sơn.
đã đăng tạp chí Sông Hương, 1-2012; tạp chí Nhà văn, 1-2012
1. Toàn cầu hóa là một hiện thực diễn ra trên phạm vi toàn thế giới, từ hai thập kỉ qua. Một hiện thực lồ lộ trước mắt ta, bên cạnh ta, ngay trong nhà và ở chính bản thân ta; dù ta là công dân ở đất nước tiên tiến hay dù ta chỉ là một thành phần thuộc sắc dân thiểu số cư trú vùng sâu vùng xa trong một đất nước đang phát triển chưa qua giai đoạn hiện đại hóa.
Ta không thể chối bỏ hay quay lưng lại nó, mà chỉ có thể bàn cách tiếp nhận sao cho hiệu quả nhất trong môi trường văn hóa cụ thể Continue reading