Vấn đề tuyển thơ: Tuyển ai phụ thuộc rất nhiều vào việc ai tuyển

Tuyển thơ Việt thế kỉ XX đang là đề tài nóng của văn đàn mươi ngày qua.
Sara cũng đã có y kiến về vấn đề này. Xin mời bạn đọc theo dõi:
*
Đăng báo Tiền phong chủ nhật, 9-8-2009.

Thời gian qua, chúng ta đã làm nhiều thi tuyển, đủ kiểu. Theo đề tài, theo thời đoạn, theo giới cũng có mà theo nghề nghiệp cũng xong, khuynh hướng sáng tác lẫn quen biết bạn bè cũng không chừa. Để làm phong trào, để giải ngân hay để gì nữa thì có ma mới hiểu. Người tuyển luôn mặc cho cảm tính, cảm tình hay dáng vẻ của các tên tuổi thao túng. Dù ở “lời nói đầu”, Ban tuyển bao giờ cũng tuyên vô tư khách quan đáo để. Continue reading

Hồ sơ Phê bình lập biên bản

(Hồ sơ về 3 loại phê bình lập biên bản của Inrasara: Bàn tròn văn chương, Biên bản lập chậm Phê bình [như là] lập biên bản).

“Phê bình lập biên bản”, Đặng Thân đùa rằng chỉ riêng cụm từ này thôi cũng đủ tư cách đưa Inrasara vào văn học sử… Việt Nam rồi! Ngược lại, một vị phó giáo sư đã có đến hai bài báo dài chê trách và phê phán nó. Bài viết này cần được xem như một cung cấp tư liêu, bên cạnh vài “giải bày nỗi niềm” cần thiết. Như thể một thanh lí sổ sách về một mảnh đời đã qua. Continue reading

Thơ Đổi mới, hành trình chuyển một hướng say

(Phác thảo cho chuyên luận Mười lăm năm thơ đổi mới)
Một phần bài này đã được in trên báo Văn nghệ, 21-2-2009.

1. Đó là thế hệ thơ có một định phận kì lạ. Người ta vội đặt cho nó cái tên: thế hệ gạch nối, thế hệ đệm. Và bao nhiêu hạn từ phái sinh nhợt nhạt khác.
Đất nước mở cửa, đổi mới, khi văn nghệ được cởi trói, nhà thơ thế hệ mới làm gì để khởi sự cuộc viết? Cụ thể hơn, họ viết thế nào? Continue reading

Thơ, thay đổi để tồn tại

Tạp chí Tia Sáng, 5-4-2009.

1. Chủ nghĩa hiện đại manh nha từ C. Monet, xuất phát từ quan niệm. Ông cho rằng sự vật biến đổi theo ánh sáng và bị tác động bởi chuyển động nhanh. Năm 1863, bức họa Bữa ăn sáng trên cỏ của E. Manet “gây ra một cuộc tranh luận sôi nổi giữa những người bênh vực truyền thống kinh viện và các văn nghệ sĩ trẻ” (Fragonard, 1997). Gần mười năm sau, khi trưng bày bức Ấn tượng, rạng đông (1872), Monet đã gây sửng sốt cho giới thưởng ngoạn hội họa thời ấy. Continue reading

Đối thoại hậu hiện đại

Phần kết chuyện luận: Thơ Việt, từ hiện đại đến hậu hiện đại.
*
5 năm nhập lưu hậu hiện đại: sáng tác, phê bình và nói chuyện, nhiều câu hỏi đặt ra với tôi. Vài trăm câu hỏi, nhưng chung quy tất cả đều có thể đúc kết lại thành hệ thống phản biện khá cố định. Cuối tháng 2-2009 vừa qua, nhân cuộc nói chuyện với sinh viên Khoa Sáng tác & Lí luận – phê bình, Trường Đại học Văn hóa ở Hà Nội, Continue reading

Văn chương 2008: 10 tác phẩm tôi chọn, kì 2.

VĂN CHƯƠNG TIẾNG VIỆT NĂM 2008 – 10 TÁC PHẨM TÔI CHỌN
Kì 2. VĂN XUÔI
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/culture/story/2009/02/090226_inrasara_literature_part2.shtml

Năm 2008, nếu thơ với ưu thế thể loại – dễ thử nghiệm, dễ xuất bản, “dễ” đọc và dễ bàn – đã tạo nên sự sôi động nhất định trên văn đàn thì văn xuôi có vẻ trầm lặng hơn. Thi thoảng nó được dư luận chú ý, không bởi chính tác phẩm mà do sự cố ngoài văn chương. Trong đó, chuyện thu hồi là một. Thì vẫn là vấn đề muôn thuở của văn chương Việt Nam! Nhưng không phải vì thế mà các người viết văn xuôi đã thiếu nỗ lực thử nghiệm và khai phá.

6. Mưa mặt nạ (NXB Văn nghệ, TP Hồ Chí Minh)
“Chiều hôm ấy, gió thổi mạnh qua làng…”. Nhật Chiêu bắt đầu truyện đầu tiên của tập truyện như thế. Như muôn ngàn truyện [cổ điển hay hiện đại] khác chúng ta từng bắt gặp. Không có các tình tiết hấp dẫn liên diễn hòng lôi cuốn người đọc theo dõi truyện, không có chuyện tình lâm li làm ta xúc động đến ứa nước mắt, cả thuyết thoại dông dài về hiện thực xã hội khiến ta suy ngẫm hay suy diễn cũng không mà là: “bầu trời liên tục đổi mặt nạ của mình”. Continue reading

Thơ Việt, từ hiện đại đến hậu hiện đại

(sửa lại vào ngày 19-1-2010)
THƠ VIỆT, TỪ HIỆN ĐẠI ĐẾN HẬU HIỆN ĐẠI

A. Khép lại…

1. Giải sân hận
Một thế kỉ thơ Việt, có lẽ bài “Tình già” (1932) của Phan Khôi và tập thơ Tôi không còn cô độc (1956) của Thanh Tâm Tuyền là quan trọng nhất. Quan trọng, bởi nó đóng vai trò bản lề mang tính xoay chuyển. Xoay chuyển cho mở ra những chân trời mới. Nhưng có thi tập hay bài thơ mang trong mình sự khép lại. Khép lại một lối viết, lối suy nghĩ, một thời đại thơ,… để mở ra khả tính mới, khác cho thơ. Làm thơ và đọc thơ. “Đi về” của Tô Thùy Yên là một Continue reading

Văn chương tiếng Việt năm 2008 – 10 tác phẩm tôi chọn

Kì 01.
THƠ

Bài đăng trên BBB.co.uk.vietnamese
(Sau kì này, Inrasara ra Hanoi va các tỉnh 12 ngày, nên inrasara.com tạm ngưng đưa bài – Hẹn gặp lại bà con, anh chị em và bạn đọc)

Lâu nay đa số chúng ta cứ nghĩ thưởng thức văn chương tùy thuộc gu, mĩ cảm riêng mỗi người, nên việc chọn và đánh giá tác phẩm không tránh khỏi chủ quan. Điều đó đúng, nhưng chưa rốt ráo. Đặt tác phẩm văn chương trong tiến trình phát triển của một nền văn học, vấn đề sẽ rất khác. Bởi, nếu sáng tác thơ văn cứ mãi ở lại với hệ mĩ học cũ, lối viết cũ, thì văn học sẽ đi đến đâu? Giậm chân tại chỗ là cái chắc. Continue reading

Góp nhặt sỏi đá – Kì 2.

GÓP NHẶT SỎI ĐÁ
Kì 2.

7. Trở lại luận điểm ban đầu: thế đã rõ là nhà thơ là người ủng hộ sự thể nghiệm, bất kì thể nghiệm nào? Và như thế: Theo nhà thơ cứ để cho bọn trẻ tự do!?
– Đúng, cứ để cho họ dọc ngang thoải mái thể hiện: sáng tác, ra sách, giao lưu trao đổi, hay trình diễn thơ gì gì khác. Thứ nhất, cấm thì gây thêm tò mò cho người đọc; thứ hai, ở đó mà cấm với chả cấm trong thời buổi bùng nổ thông tin này! Continue reading

Góp nhặt sỏi đá hay Thử nhặt các nhầm lẫn lặp đi lặp lại trong nhìn nhận về thơ hôm nay.

Bản mới và đầy đủ.

GÓP NHẶT SỎI ĐÁ
Thử nhặt các nhầm lẫn lặp đi lặp lại trong nhìn nhận về thơ hôm nay.
Kì 1.

Các loại thơ thử nghiệm dị hợm – Trào lưu lỗi thời đã bị thải ở phương Tây – Chúng hoàn toàn xa lạ với truyền thống văn hóa Việt Nam – Không thể vượt qua rào cản của người đọc – Thơ cần tự nhiên, giản dị và thành thật – Vài sự sáo mòn đồng bộ của sáng tác trẻ – Các nỗ lực cách tân nhưng chưa tới – Bất cập và tùy tiện của nhận định – Phê bình “lập biên bản” của Inrasara – Thừa và thiếu của Văn nghệ trẻ – Nỗi chưa đủ cô đơn nhảm nhí. Continue reading