551. Bak thun bak bilan
Đầy năm đầy tháng.
552. Bak dơm bak dara
Đến tuổi thanh niên. Continue reading
551. Bak thun bak bilan
Đầy năm đầy tháng.
552. Bak dơm bak dara
Đến tuổi thanh niên. Continue reading
Trong ngữ lưu hàng ngày, đã có sự sai biệt đáng kể giữa tiếng nói và chữ viết. Sự sai biệt này thể hiện ở những vùng khác nhau, ở những thế hệ khác nhau và cả ở giới tính khác nhau. Do đó việc xác lập chính tả là một điều tối cần thiết. Và vì lúc này chưa xác định được vùng phát âm chuẩn, nên chúng ta tạm dựa vào các văn bản chép tay Chăm cận đại để làm tiêu chí minh định. Để làm được việc này, chúng ta cần nêu sơ lược các điểm trọng yếu của sự sai biệt.
1. Về tiền trọng âm (tức lang likuk) Continue reading
541. Ppo bbơng dahluw, klaung bbơng hadei
Ngài dùng trước, con dùng sau. (Lời khấn).
542. Pporami sa klơm yuw dơm saung dara
Rằm trăng như thanh niên với thiếu nữ. Continue reading
531. Ppadơp yuw mưyaw ppadơp aih
Giấu như mèo giấu cứt. (Giấu kỹ).
532. Ppadauk pak halei thuw pak nan
Đặt đâu hay đấy. Continue reading
* Jakha & chú cừu, hè 2001.
Tiếng Chăm có rất nhiều từ chỉ đơn vị đo lường. Với danh từ chỉ người, ta hay sử dụng lẫn lộn giữa urang và mưnwix. Người Chăm nói:
dom urang pathang / mấy người chồng
kluw urang anưk / ba người (đứa) con
hu dom urang mai? / Có mấy người tới?
Chứ không nói:
Kluw mưnwix anưk hay Hu dom mưnwix mai? Continue reading
521. Pwơc padơm apwei ging
Chửi tắt lửa bếp
522. Pwơc anaih pwơc dal
Nói nhỏ nói nhẹ.
=Nănnỉ ỷ ôi. Continue reading
511. Praung đơ pha
To tày đùi. (Rất lớn).
512. Praung đơ bauh patih
To tày vế. (Một lối ví). Continue reading
Trong sinh hoạt ngày thường, có một số từ bị bỏ quên; cạnh đó là các từ đa âm tiết, trong trao đổi các bạn Chăm hay đọc lướt và nuốt rồi quên luôn tiền trọng âm (lang likuk). Từ đó các bạn hay dùng lẫn lộn và nhầm lẫn ngữ nghĩa của nó, đến không biết đâu mà lần. Sau đây là vài từ tiêu biểu có âm tiết cuối phát âm thành YA, IA,…
Hamia (cây) khế Continue reading
501. Palwơ cei ywak ralauh
Dụ chú cắt tranh.
502. Pah tada ruc bbuk
Đấm ngực bứt tóc. Continue reading