Nhà nghiên cứu Inrasara: “Người Cham ở đâu trong văn hóa Việt Nam”?

Hiền Hòa thực hiện, 6-2012

Hoithao-Hanquoc06* Tại hội thảo khoa học Văn học Hàn Quốc, cuối 2013.

Thuyết trình, thảo luận vốn là hoạt động bình thường, nhưng chủ đề mà nhà nghiên cứu – nhà thơ Inrasara chọn lại đủ sức gây tò mò với những ai quan tâm đến văn hóa Việt Nam nói chung. Đó là chủ đề “Người Cham đóng góp gì vào nền văn hóa đa dân tộc Việt Nam?”, diễn ra lúc 8g30 ngày 28-6 tại Tòa nhà PACE (341 Nguyễn Trãi, Q.1, TP.HCM). Để độc giả xa gần có thể hiểu thêm về một dân tộc lớn và nhiều thăng trầm, chúng tôi có cuộc trò chuyện với Inrasara.

“Với tâm hồn vốn ham chơi, ham sáng tạo, nếu biết tiếp nhận truyền thống ông bà, người Cham hôm nay sẽ làm nên nhiều cái mới mẻ và giá trị Continue reading

Inrasara: THỜI GIAN CỦA MỘT TIẾNG THỞ PHÀO

Bất an dưới Dự án Nhamay ĐHN Ninh Thuận II - Thái An

* Bất an ở Thái An – Dự án Nhà máy ĐHN Ninh Thuận II.

[Nhật kí “Cham trong lò hạt nhân”(*)]

Hãy yêu, hãy yêu như ta chưa từng

những đứa con đi hoang bỏ xa làng mạc

mang bụi đất quê hương về miền xứ khác

Và hãy yêu hơn con người chân chất

sống một đời ôm mang đất – phù du

Inrasara, Trường ca Quê hương, 1996.

 

Thời 1.

Sáng ngày 26-4-1986 giờ địa phương, lò phản ứng số 4 của nhà máy điện hạt nhân Chernobyl phát nổ. Continue reading

Inrasara: Tiếp nhận văn học mạng của công chúng

2007-Holak2007-02

báo Điện tử Tổ quốc, 12-2013
Nguyễn Thanh Tâm (thực hiện)

(Toquoc)- Cụm từ “văn học mạng” đã dần trở nên quen thuộc với độc giả Việt Nam. Tới nay độc giả ít quan tâm tới ranh giới giữa sách in với tác phẩm xuất bản trên mạng và dường như giá trị hai loại hình tác phẩm đó đã gần như là một. Tìm hiểu thêm về ý nghĩa cũng như chia sẻ những suy nghĩ về tương lai văn học mạng trong đời sống văn học, Báo điện tử Tổ Quốc đã có cuộc trao đổi với nhà thơ Inrasara.

* Quan niệm của ông như thế nào về văn học mạng? Những thế mạnh và hạn chế của văn học mạng trong bối cảnh hiện nay?

Continue reading

Inrasara: Cham – Sợ, biểu hiện & hóa giải

Katuh-Trthu-03

* Phát quà Trung thu cho thiếu nhi palei Katuh – Ninh Thuận – Photo Kiều Maily.

(Đây là suy nghiệm của tôi về tâm thức Cham hiện đại, một suy nghiệm lâu dài từ quan sát các biểu hiện qua hoạt động xã hội, bài viết và phản biện, thư kháng nghị, “còm”, nhất là email nặc danh gửi chung diễn ra trong cộng đồng Cham mươi năm qua).

*

Một nhà văn có thể quan sát và ghi nhận tình trạng tinh thần một cá nhân qua các biểu hiện của anh/ chị ta. Qua lời nói, chữ nghĩa, thậm chí qua hành vi, cử chỉ nhỏ nhặt tưởng không đáng kể. Trong cộng đồng, khi nhiều cá nhân cùng có các biểu hiện tương tự, nó làm nên tình trạng chung của cộng đồng đó. Thành tâm thức cộng đồng. Continue reading

Inrasara: Nhà văn & nỗi sợ

Sợ làm nên cộng đồng người, làm nên văn hóa và văn minh…

2013-NVHLaodong.4

Sợ dã thú, con người hợp quần để tạo sức mạnh, các bộ lạc ra đời. Sợ bộ lạc khác, con người tạo lập cộng đồng có tổ chức mạnh mẽ hơn để tránh bị tiêu diệt, nền văn hóa xuất hiện. Sợ sức mạnh siêu nhiên chưa thể lí giải, [theo Marxist] con người tạo ra tôn giáo. Vân vân… Thế nhưng, ngoài óc thực tế, loài người còn được ban cho trí tưởng tượng Continue reading

THƯ INRASARA GỬI CÁC BẠN TRẺ CHAM

Các bạn trẻ Chăm và bà con quý mến!

Câu nói đầu tiên của tôi là: Đây không phải bài đối thoại của tôi với bài viết trên website Champaka.info, mà là bức thư tôi gửi đến anh KH ở Đài RFA, giải thích xung quanh câu trả lời mà Đài phỏng vấn tôi. Nhận thấy nội dung bức thư phần nào minh giải vấn đề, nên tôi đưa lên web này, để bà con, anh chị em cùng biết. Mong các bạn hãy thật bình tĩnh tiếp nhận, đừng cho định kiến chi phối để có cái nhìn công tâm, vấn đề từ từ sẽ sáng tỏ. Sau bài viết này, ta nên dừng câu chuyện tại đây. Đời người quá ngắn, mọi người dành thời gian và sức lực cho công việc cần thiết, có lẽ hay hơn.

Thuk siam

Inrasara

 BeCham.2013-Jakha.2

Sài Gòn, 8-5-2013

Anh K.H. thân mến! Continue reading

Trần Hữu Dũng: Đời sống hiện đại: Internet và những đánh đổi

Bài này hay và rất cần thiết, vừa đăng ở Thời Báo Kinh Tế Sài Gòn, Số xuân Quý Tỵ (2013), Inrasara.com xin phép tác giả cho được đăng lại nguyên văn.

 *

Trong đời sống hiện đại, kết nối với Internet hầu như là một nhu cầu “không thể thiếu” đối với ngày càng nhiều người. Chúng ta vào Internet vì công việc, vì muốn tìm kiếm thông tin, nhằm thư giản, hoặc để “sinh hoạt xã hội” (chăm sóc Facebook, viết blog). Continue reading

Inrasara: Thơ hôm nay đang tự xa rời quần chúng

Đã đăng tạp chí Sông Hương, số 1-2013

Inrajaya06

* Photo Inrajaya

1. Ngẫu nhĩ mở/ theo dõi tập thơ/ khuôn mặt thơ trẻ đương đại nào bất kì, không cần động não nhiều, ta vẫn nhận ra ngay điểm nổi trội hơn tất cả vẫn là sự thừa và thiếu. Không phải cái thừa và thiếu tạo nên khoảng rỗng lồng lộng sẵn sàng cho cuộc nhảy táo bạo của tinh thần phiêu lưu sáng tạo, mà là thừa và thiếu của khoảng trống vô hồn nguy cơ đẩy người viết rớt vào hố thẳm bợt bạt. Continue reading

Inrasara: Hậu hiện đại khởi động cách mạng văn học Việt Nam

Tham luận tại Hội thảo “Văn học trung tâm/ ngoại biên: những vấn đề lí thuyết và lịch sử” tại Đại học Sư phạm Hà Nội, ngày 26-12-2012 của tôi dài 6 ngàn chữ. Ở hội trường, trong phạm vi mươi phút, tôi có bài phát biểu sau (thêm vài diễn giải để luận cứ rõ hơn).

 

Hoithao Supham

Continue reading