(Ngụ ngôn hiện đại)
Các nhân vật chính gồm:
– Luật sư đại diện bên nguyên: Chàm-lé
– Bên bị: Nhà văn Ít-na-xa
– Tòa; và Quần chúng Chăm.
Chàm-lé: Kính thưa tòa, nhân danh toàn thể nhân dân tiến bộ Chàm, tôi tố cáo kẻ có tên Ít-na-xa đã phạm một trọng tội không thể tha thứ, đó là tội khoe khoang.
Tòa: Cho phép bị cáo tự biện minh.
Ít-na-xa: Dạ thưa tòa, em tập tò làm thơ viết văn từ thuở xà lỏn ở quê, mãi 40 tuổi em mới dám ló mặt với đời. Kết tội em khoe khoang thì hơi oan ạ… Continue reading
– Xin chào ca sĩ đã tái ngộ người hâm mộ…
– Chào Chay Mala!
– Cỡ ca sĩ hạng ruồi Kun Kun thì phải nộp tiền mới được lên màn ảnh nhỏ, còn ca sĩ hạng bán trung Anna Pok thì hát phòng trà, riêng tầm hạng nặng như ca sĩ thì phải chơi lai-său mới đáng đồng tiền bát gạo…
– Xin lỗi Chay Mala, cho tôi miễn có ý kiến về chuyện này…
– Đồn là lai-său của ca sĩ đang cháy vé...
– Chay Mala nên hỏi ban tổ chức thì rõ hơn.
– Vâng, nghe nói ca sĩ đã “chạy” ghê lắm mới được về Việt Nam… Continue reading
(ngụ ngôn hiện đại)
Nghe danh đạo sĩ trẻ Chăm Tà-ka-yi lần đầu xuất dương lên tận đỉnh HIMALAYA tu tập.
Suốt hai năm ròng rã luyện công, đạo sĩ hoát nhiên đại ngộ rồi hạ sơn trở thành Nhà Thông Thái Gì Cũng Biết khả năng hô phong hoán vũ, nói đâu trúng phốc đó. Nhà Thông Thái Gì Cũng Biết kia không trụ lại quê nhà truyền đạo pháp mà quyết chí đi vào thành phố Hòn ngọc Viễn đông ra tay cứu nhơn độ thế.
Thế là có chàng trai trẻ Chăm từ làng Bal Riya mò vào Sài Gòn tầm sư học đạo Continue reading
(ngụ ngôn hiện đại)
Danh tiếng của Ngài giáo sư Khả Kính thế nào thì cả làng Chăm đều biết rồi. Người ta cũng không lạ về kinh nhật tụng của Ngài giáo sư Khả Kính là: học sinh Chăm học chữ Chăm của Ban Biên soạn sách chữ Chăm mất 5 năm mà không đọc được chữ Chăm truyền thống. Đi bất kì đâu ngài cũng tụng câu kinh đó. Trước khi ăn, trong cuộc họp hành, và nhất là sau mỗi buổi học, ngài đều bắt đám seh tội nghiệp tụng hết câu kinh đó 7 lần mới được về.
Năm kia, Ngài giáo sư Khả Kính vừa xong lớp “Tiếng Chăm vỡ lòng” 3 tháng, năm ngoái lại mở tiếp cua 4 tháng “Trung cấp tiếng Chăm”. Năm nay ngài tuyển từ đám seh tinh tuyển của lớp kia được 8 đứa để mở khóa “Tiếng Chăm cao cấp” Continue reading
(Ngụ ngôn hiện đại)
– Tất tần tật chúng nó không phải là Chăm, không còn là Chăm…
– Ông anh ám chỉ người Chăm trong sách của Hồ Trung Tú?
– Vứt, vứt hết. Tao nói mấy thằng đang sống nhăn đây nè, chớ kể gì Chăm mười bảy đời hai mươi ba kiếp cứ cố gân cổ nhận mình là Chăm.
– Chăm mà không là Chăm, kì vậy cà. Nhưng là những ai chớ, ông anh nói nghe cói!
– Tay ca sĩ Tà-ma-lén kia lấy vợ Kinh đẻ con Kinh cả đời đi hót nhạc Kinh, tao nói có bàn đèn chứng giám: nhân dân Chăm không còn coi nó là Chăm từ khuya rồi Continue reading
(Ngụ ngôn hiện đại ủng hộ chuyên mục “Nghĩ gì 10? Tiếng Chăm về đâu?“)
Chuyện xảy ra vào mùa thu năm 2052.
Lúc đó Ít-na-xa 95 tuổi, còn Đát-mơ 106 tuổi chẵn (quý ông làm chi mà sống dai thế chứ!).
Lúc đó bà con Chăm khắp mặt địa cầu, từ trong ra ngoài nước hình cong chữ S, từ châu Âu đến châu Phi châu Á lo chạy vạy làm ăn buôn bán nói tiếng Chăm độn tiếng Việt tiếng Pháp tiếng Anh tiếng Ma-rốc, Ca-mơ-run mà quên béng hết tiếng Chăm.
Còn mấy nhà nghiên cứu Chăm mãi cãi nhau mấy vụ poh găk với lại chroh ao có hay không có dăr tha, ăn thua đủ đến mức lôi nhau lên tận Bộ Giáo dục rồi quay về lúi húi ngày đêm nghiên cứu tiếp văn bản Chăm 300 năm 400 năm cho chí bia kí để chứng minh với trên phe ta đúng, đến quên hết trơn trọi tiếng cha đẻ mẹ sinh Continue reading
(Ngụ ngôn ủng hộ chuyên đề Người Chăm có thông minh không?)
Người đồ đệ từng theo hầu vị sư-vương 20 năm phục vụ đất nước. Thời gian ấy, người đồ đệ luôn bên cạnh sư-vương, thẳng thắn đưa ra nhận xét vừa tinh tế vừa uẩn khúc về nếp ăn nết ở, tài năng và cả tham vọng của các quan đại thần trong triều, giúp sư-vương rất nhiều trong việc triều chính.
20 năm, vị sư-vương mong rời bỏ chính trường, nhường ngôi cho con, lên núi tu hành thỏa chí bình sinh. Lần cuối, có mặt vị hoàng tử Continue reading
(Truyện cổ Chăm ủng hộ chuyên đề: Người Chăm có thông minh không?)
* Những ánh mắt ngây thơ và rất sáng, Photo Inrasara.
Đã có 5 bạn trẻ thế hệ sau tôi viết ủng hộ đề tài rất hay và hấp dẫn này. Tôi không có gì đóng góp, nay xin mạn phép Inrasara.com và nhà thơ Inrasara cho đăng lại để ủng hộ chuyên đề. Jaya Bahasa có kể truyện cổ Con Thỏ ý chứng to người Chăm thông minh. Theo tôi đó chỉ là khôn vặt. Tôi có đọc truyện cổ khác của Chăm do nhà thơ Inrasara sưu tầm và bàn. Đây mới thật là thông minh siêu đẳng tuyệt vời. Tôi không nghĩ là người Chăm lại có truyện cổ độc đáo như vậy. Lời bàn của nhà thơ Inrasara càng độc đáo hơn nữa. Anh muốn chứng tỏ người Chăm rất… thông minh! Continue reading
Inrasara.com đăng lại từ email của cư sĩ Trần Trúc, truct2003@yahoo.com
(Ngụ ngôn ủng hộ chuyên đề: Người Chăm có thông minh không?)
Ngụ ngôn và lời bàn.
*
Một lần Khổng Tử dẫn học trò đi du thuyết từ Lỗ sang Tề. Trong đám học trò đi với Khổng Tử có Nhan Hồi và Tử Lộ là 2 học trò yêu của Khổng Tử.
Trong thời Đông Chu , chiến tranh liên miên, các nước chư hầu loạn lạc, dân chúng phiêu bạt điêu linh, lầm than đói khổ. Thầy trò Khổng Tử cũng lâm vào cảnh rau cháo cầm hơi và cũng có nhiều ngày phải nhịn đói, nhịn khát. Tuy vậy, không một ai kêu than, thoái chí; tất cả đều quyết tâm theo thầy đến cùng.
May mắn thay, ngày đầu tiên đến đất Tề, có một nhà hào phú từ lâu đã nghe danh Khổng Tử Continue reading
Ngụ ngôn viết để ủng hộ chuyên đề: Người Chăm có thông minh không?
*
Tết Tân Mão vừa rồi, Ngọc Hoàng vi hành xuống trần gian giải quyết chuyện rắc rối trên mặt quả địa cầu. Ưu tiên các điểm nóng nhất. Ngài kêu đại biểu năm dân tộc tới:
– Các ngươi muốn chi nói lẹ, ta chỉ có dăm phút dành cho loài người, để còn sang hành tinh khác. Mỗi đại biểu đưa ra một kiến nghị thôi, ta giải quyết ngay. Rồi thì chớ có lên gõ cửa nhà trời kêu ca bất kì tiếng nào nữa. Gắng mà nhớ lấy.
Thấy các đại biểu ra mòi chen lấn, Ngài trấn an họ:
– Từ từ, từ từ thôi… Continue reading