Gốm
Những người đàn bà đi giật lùi, suốt đời mải miết giật lùi từ tuổi thanh xuân. Dưới đôi tay thô ráp, hơi thở gốm tròn kiếp luân hồi. Eo gốm thon thả, thân gốm thuôn dài, đáy gốm – bàn chân Thời gian đặt trên mặt đất.
Hiện dưới đôi tay chai nắng hoa văn vỏ sò, sóng nước, dấu móng tay găm đường kỷ hà vô định, dấu vết sững sờ di chỉ ngàn năm. Dấu móng tay mật ngữ của Vô cùng – bi ký kể về đời người đàn bà xứ Nắng.
“Người trầm tư” ngồi xa xăm, bầu vú tràn trề, đôi môi dầy, cánh mũi nở, đuôi mắt kéo dài như dòng Kraung Praung. Chiếc bình gốm đựng tro than ngày tháng trên tay, sắc lửa cháy lan đường cong cơ thể.
Người đàn bà – thỏi đất không tuổi tên. Ngân rung sáng …
*
Hạt lúa
Padai biyen – hạt lúa chiêm, cuộc hành trình tảo tần lam lũ chớp mắt ngàn năm. Ơi cái hạt mầm nhỏ xíu nổi nênh trong xứ nắng nôi mẫu hệ này thế nào, từ khi thần Mẹ Po Inư Nưgar ban phát xuống trần gian, rồi dạy cấy dạy cày, gieo vào mỗi đời người một linh hồn yang sri của lúa ?
Hạt giống gieo dầm mình trong lửa, sơ sinh trong tiếng hát trầm buồn của thầy Kadhar già kéo đàn Kanhi, thầy Mưdwơn vỗ trống Baranưng, Ong Ka-ing cầm roi nhảy múa gọi mưa về …
Lúa sắc cứa mắt nhìn người lâu ngày quên trở lại
*
Người xếp củi
Củi chụm giàn nung đất cát thành gốm tượng, bình, gương mặt, đôi bầu vú
Củi xếp giàn thiêu xác thân đưa trở về đất cát
Người xếp củi một đời xếp củi xếp những khối vuông luân hồi cháy ràn
dọc lối palei. Bên hàng rào gai, con đường cát, khói người già ảo chìm vào nắng.
Người xếp củi gầy một cọng khô
Cọng gai khô trầm buồn cất lên bài ca thật dài và mềm quấn vòng eo người đàn bà đội nước
Gieo vào xứ Nắng một nỗi gì chậm chậm, tựa cát bay
*
Chiếc bình
mảnh vỡ thuỷ tinh
cắt nhành hoa chảy máu
vũ điệu câm
cánh hoa rơi và bụi
trong buổi sáng nghèo nàn
buổi sáng nghèo nàn
máu hoa
lan lan lan lan
hàn gắn
chiếc bình trái đất
chiếc bình cổ lỗ ám khói
chi chít mũi kiếm
vết đạn
chiếc bình thống khổ
vẹt mòn tay cầm
giành giật những kiếp
bàn tay
đòi thống trị
lan lan lan lan
kinh tuyến vĩ tuyến
những đường
khâu vá
máu hoa
máu hoa chậm lăn
mọc lên hoa máu
bất tử
trong chiếc bình
là những nấm mồ
________________
Trần Tuấn – sinh năm 1967, hiện sống và làm việc tại Đà Nẵng
Email: trantuantp@gmail.com
Inrasara bình ngắn.
Một quan sát tinh tế: “Những người đàn bà suốt đời mải miết đi giật lùi”. “Người đàn bà xứ Nắng”, “hơi thở gốm tròn kiếp luân hồi”, với “thỏi đất không tuổi tên”. Họ đi giật lùi đến đâu? Về cội nguồn hay về tận cõi miền huyền thoại?
Một gợi nhớ mảnh đời tưởng đã chìm quên: “hạt lúa chiêm, cuộc hành trình tảo tần lam lũ chớp mắt ngàn năm”. Hạt mầm nhỏ xíu” “sơ sinh trong tiếng hát trầm buồn” nhưng sẽ còn mãi đến vạn đại thiên thu.
Đàn bà gốm và hạt lúa Chiêm. Ngôn ngữ và nhịp điệu. Người ta cứ tưởng bút pháp có thể tách khỏi đề tài, hoặc hình thức xa lìa nội dung. Mà vẫn có thơ hay. Với ai thì được, nhưng ở Trần Tuấn thì không. Đứa con Việt đắm chìm trong cuộc sống và linh hồn văn minh Chăm, lâu ngày hoát ngộ. Anh bật ra tiếng thơ.
Sự đồng cảm và yêu thương gần như thành xa xỉ trong cuộc sống-cuộc thơ đương đại. Người làm thơ hầu như ít biết đến nó, ngại nhắc đến nó – họ sợ lạc hậu, nhất là với nhà thơ đầy hiểu biết.
Lần nữa với Trần Tuấn: không! Hiểu biết và yêu thương. Càng hiểu biết thì càng yêu thương.
“Trầm tích nắng” – chùm thơ nhiều khám phá và, rất hay.
Cám ơn bạn thơ Trần Tuấn.