[về chữ Người Dưng của Ngọcduong, Nickname ảo của anh Tín &]
Lơ thơ vài hàng tỏi
Lác đác mấy củ hành
Vẻ chi là cảnh mọn
Thế mà cũng tang thương (Nguyễn Gia Thiều)
*
1. “Vụ Bà-ni – Đạo Hồi” vừa qua, đang kì gay cấn thì bạn học cũ bình luận, đại ý: “Sara đứa con Chakleng, là NGƯỜI DƯNG sao lại đau cho Bà-ni, mà làm điều”. Tôi ngạc nhiên đến “không thể hiểu”, bởi với tôi, đó là cách nghĩ cực lạ. Tôi mới phản hồi bạn học thân mến ấy:
“Người dưng nước lã” – đúng lắm.
– Người dưng đó phản ứng về vụ Hoàng Sa-TS bằng bài thơ dài. Chuyện đất nước VN, hà cớ gì đến Cham mà nhà văn Cham kêu? Lạ, nó được Đài Úc chọn là bài thơ hay, tôi đọc và nhà nghiên cứu HNT bình 30 phút trên Đài.
– Cũng người dưng đó lên tiếng về Vụ Formosa, mà nó xảy ra tận 4 tỉnh bắc miền Trung cơ, đâu dính gì đến Phan Rang ta, mà nhăn nhó. Vậy mà Đài RFA đọc và bình về nhăn nhó ấy.
– Gần hơn, Dự án Nhà máy ĐHN là chung, người dưng Chakleng kêu suốt 3 năm chi cho mệt! Vậy mà hắn cứ kêu…
– Rồi vụ Ghur Darāk Neh là của người Bà-ni, Kut Boh Dana ở Chất Thường, và vân vân nữa… Hà cớ người dưng Chakleng đi lo nhỉ?
– Cuối cùng, vụ “Bà-ni/ Đạo Hồi” hôm nay cũng vậy. Lạ là, chính con Pabblāp đề nghị Inrasara – là “người dưng” vào cuộc, chứ không phải ai khác!
Lối suy nghĩ quanh quẩn ao làng, bó gối chốn cục bộ địa phương nhà mình/ dòng họ mình mới sanh ra nỗi ấy. Chuyện Đền Pô Inư Nưgar ở Hamu Tanran thì đa phần người Hữu Đức lên tiếng. Vấn đề tôn giáo Awal thì Anük Bini lo, còn nếu ai đụng đến người Cwah Patih thì bà con Thành Tín chịu. Vân vân.
Thei trun ia thei pathah: Ai xuống nước nấy ướt. – Tội thay, và thương thay!
Khi ai đó bị phê phán, người cùng máu mủ hay cùng phe cánh nhào vô bênh. Xắn tay áo đấu tới bến… Tôi ngược lại, tôi cấm tiệt người thân của tôi, nhất là mấy đứa con tôi bênh vực, dù cha nó bị đối xử bất công tới đâu – KHÔNG LÀ KHÔNG. Tôi cũng không đòi hỏi bạn bè tôi can thiệp.
Cần thiết, tôi “đính chính” hay “giải minh”, còn thì tôi “để gió cuốn đi” là khôn nhất…
2. Lơ thơ vài hàng tỏi
Lác đác mấy củ hành
Vẻ chi là cảnh mọn
Thế mà cũng tang thương (Nguyễn Gia Thiều)
Trong cộng đồng Cham, vụ dù to cồ đến đâu so với thế giới mênh mông ngoài kia, chỉ là thứ bão trong chậu nước. Dẫu sao “cảnh mọn” ấy cũng gây biết bao “tang thương”. Tôi hiểu và đồng cảm với tang thương ấy, và nhập cuộc, không chừa bất cứ vụ dù nhỏ nhặt nào, khi bà con cần đến.
Tang thương ấy, người cộng đồng cần nai lưng chung trách nhiệm. Nhất là nhà văn, bạn bị “đẩy xuống tàu” Bạn không được quyền chê con tàu đó hôi rình, hay không đáng, mà ngoảnh đi – để lo chuyện to tát hơn. Và khi đã đưa lưng ra gánh, bạn phải chường bộ mặt thật bạn ra.
Tôi đã vậy, từ khởi sự cuộc chữ nghĩa cho đến hôm nay.
Năm ngoái Ramưwān ở Pabblāp, anh Tài Năng Tín cho Jajhaklikei là Inrasara; khi tôi giải thích đó là một tác giả trẻ từng viết cho Tagalau, anh mới hết ngờ. “Trẻ mà viết hay thế, chả thua gì Sara!”, anh kêu. Năm nay anh lại nghi tiếp, bận này là một nick: “Chắc chắn là Sara rồi, chứ Cham không ai có thể viết xúc động thế”. Tôi hỏi bài đó ở đâu, anh có nêu cụ thể. Tôi tính vào Sài Gòn rảnh, đọc, để biết “ai viết hay như Sara thế”, nhưng rồi quên béng đi. Và quên luôn.
Mới nhất, một bạn trẻ phản hồi trên FB tôi rằng, có người đinh ninh nick Binh Nguyen là Inrasara. Tôi kéo bạn ấy qua chat hỏi, thì được trả lời: Nick này viết cừ lắm, chống 2 nhân vật Cham rất chuẩn. Tôi mới nói với bạn trẻ:
– Sara không có nick nào đâu. Và thêm: – Cham có ai là đối thủ cei đâu.
– Nếu chống ai đó, tôi chống công khai, ai lại đi núp vào nick ảo. Anh em tưởng mấy vị ấy là thứ dữ, nên nghĩ thế. Sara từng công khai chống mấy vị to gấp mươi lần 2 sinh linh Cham kia mà, nhằm nhò gì Chàm mình, mà phải núp gió.
Tôi đùa thêm: – Còn ví mà Sara chống một Chàm nào đó, hỏi họ có trụ hết nửa hiệp không chứ? Bỡn!
3. Tâm tình với bà con
Cuộc chữ nghĩa, tôi đứng bút danh Inrasara là chính. Tên khác…
– Mã Pí Lèng là tên chung cho mục Chuyện Văn nghệ trên Quân Đội Nhân Dân, ở đó tôi tham gia viết 4 năm, lúc bạn thơ Trần Anh Thái phụ trách, sau đó nghỉ hắn.
– Một bút danh nữa tôi ký để trao đổi ngắn về văn học trên Talawas và Tienve, chưa đầy năm, tôi thôi.
– Bút danh Chay Mala chuyên viết “Ngụ ngôn hiện đại” thì rõ rồi. Các ngụ ngôn kia đăng Inrasara.com, tôi chịu trách nhiệm về chúng. Sắp tới tôi tính gom chúng lại in thành sách nữa, ăn khách là cái chắc.
– Tôi còn 2 bút danh khác, một cho Tiểu thuyết, một cho Thơ. May, đến hôm nay vẫn chưa có ai phát hiện!
Ngoài 4 bút danh ấy, tôi TUYỆT ĐỐI không kí bút danh nào khác.
Bố cáo này nhằm tin cho đồng bào, đồng chí và các bạn Chàm mình hay, để CHỚ CÓ DẠI DỘT NGHI NGHI NGỜ NGỜ MÀ ĐAU BAO TỬ, TỘI LẮM!
Yêu, mới nói – là vậy.