[Tôn giáo Cham: Dân tộc – Tự do – Phát triển]
[1] Cham mất nước, bảo lưu tôn giáo mang tính dân tộc là điều kiện tiên quyết. Từ chối nó là bạn chối bỏ cội nguồn, quay lưng với bản sắc qua đó Cham nguy cơ bị đồng hóa là khó tránh.
Sao gọi ‘Ahiêr Awal’ là tôn giáo dân tộc?
Cả Cham Bà-la-môn lẫn Cham Bà-ni hôm nay hiện rất mơ hồ về các đấng tối cao cả Ấn Độ giáo lẫn Islam: Brahma, Shiva, Allah, Mohammad… mà chỉ biết đến
+ PÔ YANG là các vị có công với non sông đất nước được thần hóa, và
+ MUK KEI là ông bà tổ tiên.
Lên tháp là nhớ đến vua chúa, anh hùng liệt nữ; hành lễ Rija Nưgar, Katê, Ramưwan [Cham gọi là Bbang Muk Kei], Nao Ghur, Tamư Kut… là nhớ đến tiền nhân sinh thành và nuôi nấng ta.
[Hãy đối chiếu với vài tôn giáo dân tộc như của Do Thái, hay Nhật Bản]
[2] Tuy nhiên nếu bản sắc mà cứ bảo thủ trong lô-cốt mê muội thì có đáng để bảo tồn không? Câu trả lời là KHÔNG!
‘Ahiêr Awal’ là tôn giáo mở, tôn giáo không bắt buộc, nghĩa là dành TỰ DO cho con người.
Bạn không phải suốt ngày quỳ lạy đấng nào đó do bạn tưởng tượng ra hoặc thế lực nào đó nhồi sọ vào tâm hồn bạn từ tấm bé. Tự do, bạn không phải nô lệ vào các tín điều bị áp đặt, để ngày qua ngày không lo nâng cao tri thức lẫn tâm hồn, mà chỉ biết nói về đạo, cuồng đạo.
Là tín đồ tôn giáo ‘Ahiêr Awal’, mỗi năm bạn chỉ cần lễ Tôn giáo chính thức 5 lần để nhớ đến Pô Yang và Muk Kei, ngoài ra bạn tự do trong khả tính của bạn – phát huy và tận hưởng cuộc sống duy nhất của chính bạn. Một lần và chỉ một lần…
[hãy đặt Đêm trường Trung cổ với Thời đại Phục hưng, hay thế giới Tự do với chế độ độc tài cạnh nhau để làm đối sánh].
[3] Tự do dẫn đến PHÁT TRIỂN.
Nhìn ra ngoài, thế giới Hồi giáo và Cộng Sản – chỉ tính riêng giải Nobel, cả khối này đạt chưa tới góc tư hai nước Israel với Nhật Bổn bé tí.
Ở cộng đồng Cham – không phải phân biệt đối xử, nói mà thương cho bà con Cham mình, cứ so sánh Chàm Tây [An Giang, Tây Ninh, TPHCM] với Cham Pangdurangga [Ninh Thuận, Bình Thuận] cả về mặt học hành, sáng tạo và kinh tế cũng đủ thấy.
Do đâu? Israel theo đạo dân tộc là Do Thái giáo, Nhật Bản đại đa số theo tôn giáo dân tộc là đạo Shinto và Phật giáo bản địa hóa. Cham Pangdurangga theo tôn giáo bản địa hóa: ‘Ahiêr’ Cham Bà-la-môn và ‘Awal’ Cham Bà-ni.
Hà cớ lại rủ nhau đi theo “quốc tế” mà từ chối DÂN TỘC, BẢN ĐỊA ta đang có – hay và tốt hơn?