[hay Chàm mình khờ lắm]
Đất nước mở cửa, Cham tràn vào thành phố học, làm ăn, làm việc, và… Vào, nhưng ít ai nghĩ đến chuyện trang bị kĩ năng tối thiểu để sống sót nơi đất khách quê người, nhất là chốn phố chợ nhiều hứa hẹn lắm thách thức. Thiếu kĩ năng, ta dễ bị rơi vào bẫy, đủ thứ bẫy.
Năm trước tôi đã phân tích mấy cái dại, tham và dại thành mang nợ, nay Cham dính thêm hai cái khờ khác. Khác, nhưng không lạ.
1. Cô D vào Cty tại thành phố nọ làm công nhân dệt, lương vừa đủ xài. Đời đang suôn sẻ, bỗng sáng nọ, một anh chàng bảnh bao xuất hiện, chào hàng mua xe máy, với bộ hồ sơ tín chấp. Vay dễ trả tiện. Ừ, thì vay, để có cái xe mà đi. 4,4%/ tháng cũng không đến nỗi. Nhưng rồi ỉ i sao ấy, qua năm ngó lại sổ nợ vốn lẫn lãi đội lên, phát khiếp. Tình thế buộc phải vay nóng ở tín dụng đen 7%/ tháng. Cuối cùng là khất. Khất lắm thì bị dọa.
Làm gì bây giờ? Chạy vạy đâu giữa thành phố đông nghịt người xa lạ này?
Thế là một anh chàng bảnh bao khác đến trực tiếp Cty nhận lương thay cô D, chỉ chừa đủ cho cô nàng tiêu pha qua ngày, để còn sức làm mà trả nợ.
Cô gái Cham trở thành NÔ LỆ CÔNG NGHIỆP lúc nào không hay.
Ngày qua ngày, một chiều nọ người đại diện mối mai cho cô D một chỗ kha khá, xài đến vốn tự có. Túng quá “cũng liều nhắm mắt đưa chân”, cô gái Cham nghĩ dại cùng lắm là 1-2 tháng thì kết nợ đời. Ai dè… Cô gái nhà quê thành NÔ LỆ TÌNH DỤC là nguy cơ nhỡn tiền.
Tội không?
2. Phố sá thì vậy, quê nhà cũng chẳng hơn.
Chị S tuổi U40 chồng con đủ đây, chả túng thiếu chi, thấy người ăn khoai cũng vác mai đi đào, không dưng nổi hứng thế chấp nhà vay nợ đi buôn.
Trình độ lớp Ba, mà giấy vay đến 10 trang chữ đông nghịt. Đọc sao mà đọc! Chị lại giấu tịt chồng con, anh em. Chưa qua ba năm mà nợ đội lên tận 50 triệu, thế là mang nhau ra tòa đọc “Thỏa thuận”, nội dung nhấn vào “Không khả năng trả, bên A nhượng lại nhà cho bên B theo giá thị trường”.
Trời đất, tui có hứa bán nhà bao giở? Thì đây, dấu đỏ đóng dấu giáp lai hẳn hoi nè. Dấu lăn tay của chị nè, chứ ai vào đây! Làm gì? Mất nhà như bỡn…
Nó lú chú nó khôn.
Thứ nhất, trình độ nó chưa hết cấp Một, thỏa thuận kiểu này là chơi trò lừa; thứ hai, nhà là của chung cha mẹ, nó có 4 anh chị em mà chả có ma nào kí vào đây, thêm đức ông chống nữa tên tuổi đâu chả thấy – đích thị lừa bình phương.
Bà con Cham hãy ngó vào đây mà HỌC.