Tuần trước, tôi có nêu “CẢI CÁCH XÃ HỘI CHAM HÔM NAY, ĐÂU LÀ LỐI RA?” và hứa sẽ thảo luận và sớm tìm hướng giải quyết.
1. VẤN ĐỀ được đặt ra từ sự cố “Đá Kut Boh Dana”. Đây là vụ nhỏ nhưng tác động cực lớn, mà đến nay vẫn chưa có giải pháp thỏa đáng. Lớn, bởi cùng lúc nó đụng chạm đến nhiều khía cạnh trong xã hội Cham hôm nay:
– tôn giáo và mê tín dị đoan
– quyền lợi cá nhân và trách nhiệm cộng đồng
– tôn giáo và chính quyền
– giáo chủ với tín đồ
– vấn đề làng Cham cạnh làng Việt
– cộng đồng Cham với nhau
– trí thức và quần chúng, từ đó đặt ra vấn đề trí thức đầu đàn của palei
– Cham trong nước và Cham hải ngoại
2. Vấn đề đã đặt ra, nên cần NGHIÊN CỨU, tìm hiểu. “Hiểu thì càng yêu hơn” sẽ đi vào và phân tích rốt ráo tâm lí và tâm thế Cham hôm nay, khi đối mặt:
– với quá khứ, hiện tại và tương lai
– với cộng đồng xung quanh, nhất là cộng đồng Việt
– Cham với nhau, Cham với chính quyền thể hiện qua đời sống kinh tế, chính trị, văn hóa…
3. Từ đó TÌM LỐI RA: giữ, rời bỏ truyền thống, hay “tiếp nhận và sáng tạo trên nền tảng truyền thống”? Và làm gì?
HIỂU THÌ CÀNG YÊU HƠN đang đi bước thứ hai.
Lẽ ra khi nêu vấn đề, tôi cần tương tác với các bạn, nhưng bởi nhiều nguyên do khác nhau, tôi chỉ mong tiếp nhận một chiều phản hồi từ mik wa, adei xa-ai & yut cwai bà con, anh chị em và bạn bè các nơi.
Karun! – Inrasara.