Cái toàn thể lớn hơn tổng số những bộ phận của nó. Sức mạnh của Murakami nằm trong tài kể chuyện, tài tưởng tượng và khả năng nhử bạn đọc vào trong một vũ trụ không thể nhận biết.

… Sẽ có người cãi rằng ông không phải là nhà văn ‘đại diện’ của Nhật Bản.

… Orwell có một chương trình hành động. Murakami thì lại khác, ông để cho những tưởng tượng của ông tự do, để chúng ta tùy ý giải mã chúng. Hay tốt hơn, chẳng giải mã gì cả. Dù sao, nếu Murakami viết từ tiềm thức của ông, thì tại sao chúng ta phân tích ông bằng ý thức? Yuko, một người bạn thân của tôi ở Nhật, có lẽ đã cho những người đọc Murakami lời khuyên hay nhất: “Tôi không bao giờ cố gắng hình dung ra ông định nói gì. Tôi chỉ đơn giản thưởng thức dòng chảy những từ ngữ của ông rồi biến chúng thành cuốn phim của chính tôi trong trí tôi.”

Emily Parker, Hiếu Tân dịch

* Ghi chú của Inrasara:

– Đọc tiểu thuyết là đọc trong toàn bộ, chứ không phải ở các bộ phận; vì tất cả bộ phận không làm nên toàn thể.

– Không nên đối chiếu chuyện xảy ra trong tiểu thuyết của Murakami với thực tế xã hội Nhật, rồi hỏi nó có giống hay không giống, từ đó đưa lời phê bình, nhận định.

– Một nhà văn nào đó không đại diện cho cộng đồng đó. Có thể hắn nói được tiếng nói của cộng đồng, những hắn không là, không muốn làm đại diện cộng đồng.