Nếu chuyên làm thơ, bạn chỉ là một nhà thơ, không là trí thức. Nếu chỉ biết nghiên cứu, bạn là chuyên gia, chứ không là trí thức. Trí thức là kẻ lên tiếng cho cộng đồng về vấn đề ngoài chuyên môn của mình, tiếng nói ấy được cộng đồng tín nhiệm và chờ đợi (website Đại học Okinawa, 7-2019)
Sakurai Kunitoshi, nguyên Hiệu trưởng Đại học Okinawa, người phụ trách web môi trường Okinawa – Nhật Bản trong bài “Cuộc chiến của Inrasara” tháng 7-2019, bình luận:
“Ông Inrasara là một nhà thơ và nhà văn nổi tiếng quốc tế, được biết đến rộng rãi. Thuyết giảng tại Đại học Okinawa, khi được hỏi thế nào là một trí thức, ông trả lời:
‘Nếu… tiếng nói ấy được cộng đồng tin tưởng và chờ đợi.’
Với kẻ tự cho mình là trí thức, đó là một định nghĩa làm chói tai. Tuyên bố của Inrasara là một sự khích lệ nóng bỏng đối với chúng tôi. Nó như là một thông điệp.”
Giải thích thêm:
Nhiều người vụ gì cũng phản ứng, lên tiếng, không phải không cần thiết. Dẫu sao tầm vóc trí thức thể hiện ở tiếng nói ấy được cộng đồng TIN TƯỞNG VÀ CHỜ ĐỢI như thế nào.
Về trí thức, vài phát ngôn khác của tôi:
“Như sứ mệnh của chó là sủa, bổn phận của trí thức là: lên tiếng”
Khi dấn sâu vào giải quyết Ghur Raneh, bạn tôi kêu: Mình có phải Bà-ni đâu, khi không ách giữa đàng mang vào cổ. Tôi trả lời: Sinh mệnh của trí thức là tìm lấy ách giữa đàng mà mang. Từ chối mang ách, là bạn thôi trí thức, chỉ còn là nguyên hay cựu trí thức (Inrasara.com, 2012).
Trí thức xa-lông [ở văn phòng hay bàn nhậu] cũng hay, tuy nhiên Cham cần hơn cả là TRÍ THỨC DẤN THÂN. Dấn thân thế nào để đạt hiệu quả. Điều này sau mỗi vụ tôi đều nhắc lại để ôn tập. Đính kèm thêm tại đây không phải không cần thiết:
“Đấu tranh, thế nào để hiệu quả”:
Nguyên tắc chung, trước một vấn đề hay sự cố:
– THIỆN CHÍ và không vụ lợi, thiếu món này thì đừng làm gì là hay hơn.
– KHIÊM TỐN để hiểu biết. Nghiên cứu kĩ sự vụ, lấy thông tin từ nhiều phía khác nhau, như là hồ sơ cần thiết.
– THÀNH THẬT, chớ bày trò lừa chính quyền hay đối tượng nào bất kì.
– BÌNH TĨNH và khôn khéo, không để cho cảm tính yêu ghét, hay xúc động nhất thời chi phối.
– Sau rốt là, làm TỚI CÙNG.
Dẫu sao cũng nên biết CÓ NGƯỜI CÓ TA, chớ: Ta là ta, mà đâm đầu vào.