03. Làm gì để Pabblāp Birau ổn định?
Pabblāp Birau có nghề thuốc nam cổ truyền.
Thế nhưng trong khi Làng gốm Bàu Trúc và Làng Thổ cẩm Mỹ Nghiệp ổn định, thì Pabblāp Birau lại bất ổn. Bất ổn do nhiều nguyên do khác nhau, nhưng nguyên nhân cốt yếu lại từ chính bản thân làng nghề của mình: Bán thuốc nam dạo!
Vậy, làm gì?
1. Ưu điểm
– Pabblāp Birau là một trong 3 làng Cham lớn nhất, dân làng học hành cao, nhiều người thành đạt.
– Và là làng có nghề thuốc nam cổ truyền.
– Xưa, Pabblāp Birau là palei Cham giàu có hạng.
Vậy mà Pabblāp Birau hôm nay đang bất ốn, và có nguy cơ kéo dài…
2. Thiếu khuyết
– Dân làng thu nhập khá cao so với các palei Cham khác, nhưng chợ lại không ra chợ. Nhìn CHỢ là biết nếp sống dân làng, thế mà, muốn có hàng tốt, cá tươi không ít gia đình phải chạy xe qua An Xuân. Dân làng vừa thất thu, vừa bất tiện đủ đường.
– Trường Mẫu giáo quá nhỏ. Phát quà Tết Trung thu vừa qua, nhìn 150 cháu mầm non bị ninh chật trong khuôn viên nhỏ hẹp, mà tội. Không gian như thế thì làm gì các cháu có sân chơi, qua đó tâm hồn có thể mở. Nhà trẻ càng không, trong khi Cwah Patih dân số chỉ bằng một nửa ta, ở đó Nhà trẻ tư nhân được tổ chức khá bài bản từ 3 năm trước.
Tuyệt đại đa số bậc mẹ cha Pabblāp Birau đi bán thuốc xa, có khi cả năm chỉ về 2-3 lần, thế là ta cứ mặc cho bọn trẻ tự bươn chải, hay gửi nhờ vả, là điều chí nguy.
– Điện thì ổn, dù đường làng vẫn cứ tối om khi đêm xuống dễ bị bọn xấu lợi dụng quậy phá. Còn nước sạch, dân làng cho hay [thông tin cần kiểm chứng], có đến 30% nước sạch không “sạch”, nguy cơ ung thư cho thế hệ con cháu là rất cao.
– Palei chưa có thùng chứa rác, xe chở rác càng chưa; rác cứ mang vứt bừa xuống mương, hay tiện tay đâu vứt đấy.
Và rất nhiều thứ khác…
3. Làm gì?
Để bà con hạn chế tha phương cầu thực, và để người Pabblāp Birau làm giàu ngay quê làng mình, cần làm gì?
+ Đầu tiên là Nghề thuốc nam.
– Nguyên liệu khan hiếm, vài hiện tượng “ăn cháo nóng” làm mất uy tín nghề, từ đó ảnh hưởng xấu đến dân làng và cả người Cham nói chung.
– Phục hồi lại uy tín thuốc cổ truyền Cham, xây dựng Làng thuốc tại chỗ. Làm được, Pabblāp Birau vừa có điểm du lịch Làng nghề vừa hạn chế tha phương, qua đó con cháu ổn định về sinh hoạt và giáo dục.
+ Xây dựng Nhà trẻ và Trường Mẫu giáo đạt chuẩn; và phải làm thật.
+ Kêu gọi đầu tư hiện đại hóa Chợ. Có chợ, bà con khỏi phải đi xa, dân làng có công ăn việc làm, và tạo bề mặt cho palei. [Tham khảo “Cuộc cách mạng tiền lẻ” trong tiểu thuyết Chân Dung Cát!].
+ Mở Quán cơm. Pabblāp Birau có rất nhiều cặp vợ chồng trẻ với 1-2 đứa con, cả hai đi làm không có thời gian cho nấu nướng. Quán cơm phục vụ đối tượng này thì không lo ế.
Vân vân…
Ta thử tính, nếu một phần của tất cả kia hình thành, Pabblāp Birau sẽ giải quyết được bao nhiêu là công ăn việc làm cho dân làng. Đời sống ổn định hơn, sức phát triển càng mạnh mẽ lên.
Chakleng làm được, Pabblāp Birau tại sao không?