Sinh năm 1939 tại palei Padra Như Ngọc, xã Phước Thái, Ninh Phước – Ninh Thuận.
Sau vài năm học ở trường làng, anh qua Tháp Chàm học tiếp, được hai năm thì ra Nha Trang học lớp Đệ Thất.
Năm 1953, anh Nhuận nhận học bổng toàn phần của chính phủ Pháp, lên Đà Lạt học Lycée Jersin. Ở đây có Nguyễn Văn Tỷ, Quảng Đại Thưởng, Lưu Tích Nứt, Lưu Quang Sang, Tôn Sung, Bố Xuân Hổ theo học sau đó. Ra Trường năm 1959, anh được nhà trường cho lưu lại làm giám thị.
Tốt nghiệp Cử nhân Văn chương Pháp năm 1963, anh vào Sài Gòn học một năm, rồi trở lại Đà Lạt vừa làm giám thị vừa học tiếp.
1964: làm việc với Mỹ ở Phi trường Thành Sơn.
1965-1968: thông dịch và phiên dịch cho Mỹ, ở Lữ đoàn 101 Dù.
Ngụy Văn Nhuận thường được điều đi hành quân với quân đội Mỹ, một lần bị thương sau cổ do mẻ pháo kích, hai lần rớt trực thăng.
Sau Mậu Thân anh được chuyển vào Biên Hòa làm việc. Tại đây anh hay giao du với các cán bộ ở Bộ Phát triển Sắc tộc, quen với nhiều nhân vật cộm cán. Năm 1969, Ngụy Văn Nhuận làm ở Hãng bia Larue ở Đà Nẵng, Ban Thương Mãi phụ trách 7 tỉnh miền Trung. Sau đó không lâu, tháng 11-1969, qua quen biết Hoàng Minh Mộ, anh được qua Campuchia tham gia Fulro.
Nguyên nhân rời Việt Nam? – Không gì lớn lao cả, anh trả lơi rất đơn giản: do ham thích khám phá miền đất lạ, với phiêu lưu!
____________
Trích mảnh một thời đoạn FULRO (Wiki):
Mặt trận Thống nhất Đấu tranh của các Sắc tộc bị Áp bức, hoặc FULRO (tiếng Pháp: Front Unifié pour la Libération des Races Opprimées) là một tổ chức liên minh chính trị – quân sự của các sắc tộc Cao nguyên Trung phần, Chăm, Khmer tồn tại từ 1964 đến 1992.
Từ tháng 3 đến tháng 5 năm 1964, phe bạo động bị truy quét gắt gao phải chạy qua Campuchia lập căn cứ tại trại Rolland (Camp Le Rolland), tỉnh Mondolkiri cách biên giới Việt Nam khoảng 15 km, tiếp tục tuyển mộ thanh niên Thượng tham gia FLHP…
… chiều 20 tháng 9 năm 1964 Y Bham Ênuôl đào thoát sang Campuchia…
Trong thực tế, Y Bham Ênuôl chỉ giữ vai trò biểu tượng phong trào, người trực tiếp lãnh đạo là Les Kosem.
Ngày 20 tháng 9 năm 1966 Les Kosem đem quân bao vây Camp Le Rolland ép Y Bham Ênuôl nhường lãnh thổ của Mặt trận Giải phóng Cao Nguyên cho Mặt trận Giải phóng Champa (FLC). Nhưng âm mưu này bất thành vì Trung tá Y Em mang quân đến giải vây Camp Le Rolland.
Ngày 30 tháng 12 năm 1968 trước khi Quân lực Việt Nam Cộng hòa đem trực thăng sang Camp Le Rolland đón Y Bham Ênuôl và lực lượng FULRO Thượng về Ban Mê Thuột thì Les Kosem đã đem Quân đội Hoàng gia Campuchia bao vây Camp le Rolland bắt Y Bham Ênuôl đưa về Phnom Penh giam lỏng cho đến khi ông bị Khmer Đỏ hành quyết vào tháng 4 năm 1975.
Ngày 1 tháng 2 năm 1969 hiệp ước cuối cùng được ký kết giữa ông Paul Nưr, đại diện Việt Nam Cộng hòa, và Y Dhê Adrong (thay vì Y Bham Ênuôl), đại diện FULRO dưới sự chủ tọa của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu. Tuy nhiên một số người trong các sắc tộc Thượng và Chăm vẫn chưa hài lòng, phong trào FULRO tiếp tục đấu tranh trong bóng tối.
_________
Ở Campuchia, anh Ngụy Văn Nhuận dịch tài liệu cho Les Kosem là chính, bên cạnh được nhà chính trị này tham vấn vài vấn đề liên quan đến Cham ở Việt Nam. Lúc này tình hình chính sự ở Đông Dương đã có chuyển biến lớn và nhanh. Les Kosem có dự tính lớn là tổ chức đưa tất cả Cham và dân tộc thiểu số qua sống ở một hòn đảo thuộc Indonesia, Y Bham Ênuôl không chịu, nên công cuộc bất thành.
Bởi là người thân cận nhất với Les Kosem, nên anh Nhuận cũng đã từng tiếp xúc với tổng thống Suharto – Indonesia.
Cuối 1971, anh cùng Yang Neh được Les Kosem can thiệp qua Pháp học. Ở đây anh muốn theo ngành báo chí, nhưng Lafont không cho phép, bắt buộc anh học về khoa học xã hội để phục vụ cho công tác nghiên cứu sau này. Ngụy Văn Nhuận làm luận văn về Akayet Inra Patra và có bằng tốt nghiệp: École Pratique des Hauts Etudes – EPHE; 2 năm sau làm luận văn về Akayet Um Mưrup, có bằng Diplôme d’Études Approfondis – PEA (chứng chỉ Cao học).
Nghiên cứu, anh Ngụy Văn Nhuận qua bút danh Nara Vija cùng P-B; Lafont, Po Dharma cho in cuốn Catalogue des manuscrits cam des bibliothèques françaises, Public. de l’EFEO, Paris, vào năm 1977. Thế thôi.
Năm 1979 qua Mỹ vừa làm vừa học lấy bằng Kỹ sư Điện. Ra trường, có việc làm, bên cạnh làm thông dịch và phiên dịch Anh – Pháp – Việt cho hãng, pha rượu cho các tiệm Bar.
Thế hệ Cham Tây học đầu tiên ấy, Ngụy Văn Nhuận được dư luận cho là con người thông minh và xuất sắc, kiến thức rộng nhưng cực kì khiêm tốn. Bởi mang máu nghệ sĩ tính đặc chất Cham, ông luôn dở dang với các kì vọng.
Năm 2012, ông quy hồi cố hương.
Nguyên nhân về Việt Nam? – Càng không gì lớn lao cả: lá rụng về cội – ông nói với nụ cười lành.
Năm 2015, anh cùng ông Lưu Quang Sang, Lưu Quang Sáng dịch Grammaire de la Langue Cham của G. Moussay (NXB Văn hóa Văn nghệ TPHCM in). Hiện anh đang sưu tầm và dịch Damnưy, Dalikal Cham từ bản tiếng Pháp, tiếng Cham qua tiếng Anh, Việt.
Dịch – vui thôi. Vì với ông Nara Ngụy Văn Nhuận, sống là gì – nếu không là xê dịch và vui?