Khải Ly thực hiện, Báo Doanh nhân Sài Gòn, 9-8-2011

Bên cạnh đó, việc chờ đợi đến nửa thập kỷ mới tôn vinh sự cống hiến như vậy còn làm thui chột ý thức tiếp nhận cái mới trong giới trẻ. Nhà thơ người gốc Chăm Inrasara trong một tiểu luận quan sát về văn học cũng có những dự cảm lo lắng về sự già cỗi, cổ hủ của thế giới nghệ thuật.

Ông kết luận: “Ta đã từng nhân danh cái quen thuộc, cái đã biết để chèn ép cái chưa biết, cái xa lạ; chúng ta ẩn náu trong lô cốt truyền thống để bắn phá các nỗ lực sáng tạo có thể thành truyền thống ở thì tương lai; ta đã từng núp dưới bóng đàn anh, bóng đại văn hào quá khứ mà rẻ rúng sự liều lĩnh khám phá cái mới của tuổi trẻ; dựa hơi tập thể để miệt thị cá tính sáng tạo đầy lạ biệt.

Chỉ khi nào ta từ bỏ mọi nỗi ấy, cái mới mới có cơ may nảy nở và lớn dậy. Còn không thì mấy “tiếp thu tinh hoa thế giới” hay “sáng tạo trên nền tảng tiếp nhận truyền thống” chỉ thuần là khẩu hiệu trống rỗng, vô nghĩa”.

Một nhà thơ đã đi gần hết quãng đường đời để nói lên một trải nghiệm chiều dài gần một thế kỷ phát triển văn học nghệ thuật Việt Nam như vậy, kêu lên nỗi đau nhiều giá trị văn hóa đã phôi phai, nhiều tác phẩm nghệ thuật không được xã hội nhìn nhận đúng đã góp phần cho thảm họa văn hóa có đất phát triển vì sự trống trải đang bao phủ.