[hay. Một luận sư làm gì?]
Vài người gọi tôi nhà phản biện, nghe có vẻ to con và nhất là chưa chuẩn. Tôi biết vài nhà “phản biện” đâu hỏng đó, hỏng ở rất nhiều khía cạnh. Thế nên đó không là tiếng nói được cộng đồng chờ đợi và tin tưởng. Đúng hơn, tôi là kẻ hoạt động xã hội, đặt tính hiệu quả lên hàng đầu. Tại sao? – Bởi Cham nhỏ và quá ít.
Kêu tôi nhà nghiên cứu hay nhà Cham học “hàng đầu”, càng chưa. Nghiên cứu là để biết, trong khi tôi biết ngay từ khởi sự. Đơn giản tôi là loài Ma Hời, một con Ma Hời hậu hiện đại, đồng loại mách cho tôi mọi chuyện về Cham.
Tôi là luận sư đích thị.
Vừa qua họp online nhóm “quốc tế” về Cham, tôi không mặn mà lắm, bởi ở đó điều anh chị em nhắm tới là thứ văn hóa chết. Trong khi cả cuộc hành trình tôi là cái đang sống, và hướng tới tương lai. Mươi năm qua, các chủ đề tôi đưa ra bàn thảo qua loạt serie, có:
1. Tồn tại hay không tồn tại?
2. Đi tìm sinh lộ cho Cham ‘Ahiêr Awal’
3. Bạn có yêu palei bạn không?
4. Cham có thông minh không?
5. Cham vẫn có thể làm giàu?
6. Tinh thần Cham
7. Hành trình Cham
8. Câu chuyện Cham
9. Sáng tạo Cham
10. Urang Cham
11. Tiếng Cham của bạn
12. Đắc đạo Cham, tôi làm gì?
Tất cả không liên quan gì đến “nghiên cứu” cả!
“Nghiên cứu” nếu có, từ tiếng Cham, tinh thần Cham cho chí sáng tạo hay minh triết Cham gì gì là để hướng tới tương lai. Đó là “con đường vô tận” của một luận sư chân tính. Trên con đường “Đi tìm sinh lộ cho Cham Ahiêr Awal” ấy, tôi kể câu chuyện Cham. Cho tất cả và đến tất cả.