[Giải trí cao cấp]
Lẽ ra giờ này tôi đang bay bổng với những tưởng tượng cho tiểu thuyết sử thi Con đường Vô tận, hay đắm chìm vào công cuộc của luận sư cùng các trang Kinh Agal ‘Ahiêr Awal’, vậy mà tôi phải bõ công giải minh mấy sai trái nơi “Sự cố Tiệc tùng 7-7” trời ơi biển hỡi.
Kêu thế, có tôi hối tiếc chăng?
– Không. Đơn giản, bởi tôi là kẻ Chàm đắc Đạo Cham!
*
Chuyện kể, Mark Twain khi bước chân khỏi phòng văn, mỗi bận đụng phải vấn nạn đời là ông dong thẳng về nhà hỏi ý bà vợ, rồi làm ngược lại – là trúng phóc.
Bà xã tôi mươi năm qua làm ăn thất bát, tôi bày: Hay mẹ nó làm ngược lại cái nếp lâu nay đi, thay vì lo sản xuất nhiều nay làm ít lại, thay vì bán qua Cambodia em bán qua Mỹ, thay vì cắm cúi làm thì thử bỏ đi chơi, thay vì…
Chưa hết ý, bà xã hứ một tiếng cực bự làm tôi giật mình thột. Tôi quên béng cái kinh nghiệm năm xưa. Lanh trí hơn xíu, tôi chạy qua hót với ông hàng xóm để ông nổ lại với bả, thì “vợ tôi nghe lời tôi” không sót một ý nhỏ.
15 tuổi đắc Đạo Cham, ngó Cham ngày càng bết bát, tôi làm gì? – LÀM NGƯỢC lại xung quanh.
Cộng đồng Cham tổ chức đám đủ loài đám để phải khốn đốn vì đám, tôi – dứt tuyệt cái nợ đời này ngay từ tuổi hiểu biết;
Thuở Pô-Klong, anh chị sinh viên từ Sài Gòn, Đà Lạt về sính nói độn tiếng Việt, tôi làm ngược lại – quyết nói thuần ‘harat’ Cham;
Bạn đến chơi, thay vì ngồi cả ngày tán gẫu, tôi chơi trò ngược đời: Trà nước xong, ấn vào tay bạn vài cuốn sách “đọc nhé, tôi có việc xíu, cơm trưa mình tám tiếp”:
Bà con Chakleng làm thổ cẩm gùi lên Cao Nguyên ‘nao Cru”, tôi – mang vô Sài Gòn bán cho dân giàu, càng giàu càng tốt;
Gầy độ nhậu, anh em bằng hữu chơi tới bến, tôi – đúng ba lon là rời khỏi cuộc, dứt khoát;
Tại các độ ấy, các sinh linh hết buôn dưa leo đến đâm bị thóc thọc bị gạo, tôi làm khác – lôi họ về với chữ nghĩa, cộng đồng;
Thằng bạn có con gái ưa thơ, đã dạy con: Thơ không có tiền thì không làm, tôi – thơ chớ vì tiền hay tiếng, còn nếu hai thứ ấy có ý ghé thăm, vui lòng đến sau;
Bộn Cham ưa lườm nguýt kẻ hàng xóm theo thể điệu ‘Kwik Kwak’, tôi – ngay khi đắc Đạo Cham, đã biết nhìn ra thế giới;
Ờ Pô-Klong, trong khi vài bạn thơ hiu hiu với mấy ca tụng từ cánh nữ sinh, tôi tuyên bố rất Chakleng: Viết văn mà không đạt tầm Nobel thì chớ viết!
Thành công, người đời có xu hướng phò thịnh, hướng về giàu, sang, tôi ngược lại – đến với những phận đời yếu thế.
Và nhiều nữa…
Đắc Đạo Cham là biết, và dám làm khác Cham như thường thấy.
Mặt đất và bầu trời;
Truyền thống và
[hâu]
hiện đại, bảo tồn và sáng tạo;
Tin Pô Yang mà không mê tín hay lụy nghi thức cúng tế nào bất kì;
Thoải mái giữa trời đất – là tôi;
Quỳ gối trước thánh linh, thẳng lưng trước mọi uy quyền các loài.
Tôi đã.
Bạn – tại sao không?