* Tác phẩm Làng Chăm ơn Bác của Chế Kim Trung, bản scan từ tạp chí Văn hóa các Dân tộc, số 2, 2010.

“Sự cố” xảy ra từ tác phẩm của Chế Kim Trung qua cái nhìn của Trà Vigia rồi cuối cùng là tiếng nói chính thức của nhạc sĩ Amư Nhân như là người trong cuộc, tôi nhận thấy cuộc thảo luận ngưng ở đây là vừa, vì không có í kiến nào mới và khác hơn các nội dung đã bàn. Qua bình luận của độc giả từ nhiều nơi của web Inrasara.com, nhiều khía cạnh vấn đề đã vỡ ra, từ đó người đọc ít nhiều nhận ra sự thể, qua đó rút ra bài học và nhận định riêng cho mình, rằng:

– Bài viết của Trà Vigia có là lời cảnh báo kịp thời về sự suy thoái văn hóa dân tộc hay chỉ là “gà nhà đá nhau”, như một phản hồi đã nêu?
– Chuyện họa sĩ Chế Kim Trung có vi phạm bản quyền âm nhạc Amư Nhân không?
– Một chi tiết tác phẩm của Chế Kim Trung được đề cập đến là xúc phạm hay tôn vinh văn hóa dân tộc?
– Chi tiết ấy có gây phản cảm không? Và nếu có thì đến mức độ nào?
– Chế Kim Trung có nịnh bợ hay chỉ “vị nghệ thuật”?
– Uy tín cá nhân của họa sĩ này trước và sau “sự cố” tăng hay giảm dưới con mắt bà con Chăm?
– Website Inrasara.com có nên mở diễn đàn như thế này không? Diễn đàn như thế có lợi hay có hại cho đoàn kết nội bộ Chăm với nhau? Nó có giúp giải quyết được vấn đề không?
– Và bao nhiêu câu hỏi khác nữa…

Mỗi câu hỏi đều cần được hỏi lại và mỗi cá nhân tự đi tìm câu trả lời cho mình.

Riêng Inrasara, cái may của cuộc thảo luận là:
– Nó chưa lần nào xúc phạm cá nhân Chế Kim Trung (nếu có thì cũng bị phản hồi khác chấn chỉnh lại), mà chỉ nhấn vào phần đang thảo luận.
– Các phản hồi không đụng chạm đến khối đại đoàn kết gia đình các dân tộc Việt Nam mà chỉ gói gọn trong phạm vi cộng đồng Chăm về một vấn đề rất cụ thể.
– Các tương tác giữa người tham gia thảo luận cũng biết dừng ở chừng mực chấp nhận được.
– Dĩ nhiên có vài ngộ nhận đây đó, về Hội VHNT các DTTS Việt Nam, về BGK Giải thưởng, cả về bản thân Inrasara nữa. Các ngộ nhận đó, dù nhỏ nhưng cả hai bên cũng nên xem xét.
Để mọi điều trở nên tốt lành. Vì cuộc sống, mọi người đều mong cho nhau điều tốt lành.

Lần nữa, xin cám ơn các bạn, bà con và anh chị em tham gia diễn đàn.
Xin tadhuw kajap karo thuk siam!
Inrasara

* Lưu í: Như thao tác chấm dứt “Sự cố văn hóa Nguyễn Thành Thống”, từ nay, Inrasara.com xin miễn đưa bình luận lên mục này nữa. Rất mong bạn đọc và bà con anh chị em thông cảm.