Từ 27 năm qua, tôi luôn lên tiếng về các vấn đề Cham.
Ở đây, tôi nói là nói giúp NNQ, Q không nhận sự giúp ấy, là việc của Q. Tôi cần nói, là VÌ Cham – cho Cham hiểu.
Bạn thơ LD, bàn về văn chương – khi thấy tôi còm trả lời một bạn trẻ Cham, đã viết: “Anh Sara có cần mất thì giờ vậy không?” Tôi nói: Trách nhiệm của anh là giúp Cham một lần hiểu vấn đề, dù đó là sinh linh ngây ngô nhất.
Hôm qua, bạn thơ Quoc To Cong còm: Chuyện nhỏ thế, “sao Sara lại dụng sức lớn quá chi cho mệt.” Tôi viết: Có mệt chi đâu! Sara từ Ma Hời Xứ ở bờ bên kia ghé qua, thấy sinh linh Cham làm điều không phải, đưa lời nhắc xíu thôi mà.
CHẢ CÓ GÌ TRẦM TRỌNG CẢ, là câu tiểu thuyết Chân dung Cát 4-5 lần lặp lại. Từ tuổi hiểu biết, tôi sống dưới dấu hiệu châm ngôn đó. Tâm hồn tôi luôn thanh thản, vô ưu, và tôi luôn ăn ngon ngủ ngon, là vậy.
Cần quán xuyến tổng thể vấn đề Cham mới có thể đưa ra quyết định ĐÚNG. Xâu chuỗi 4 sự cố xảy ra trong thời gian ngắn, mới thấy rõ cơ sự. Lưu ý: 4 vụ trong 35 ngày. Ngày 8-7-2020: Vụ tháp Pô Klong Girai, ngày 21-7: Vụ video clip Nguyễn Thị Phương, ngày 4-8-2020: Vụ Mưdôn Pot, ngày 13-8-2020: Vụ “đạo văn”.
Xin được tuần tự, và để tránh bị cho là “chủ quan” hay gì gì khác, tôi dẫn kèm ý kiến của một trí thức trẻ Cham: Xuan Bao – người hiểu chuyện, và là kẻ khách quan.
(chú ý chữ viết HOA).
[1] Ngày 8-7-2020: Vụ tiệc tùng ở khu vực tháp Pô Klong Girai, tôi có 4 bài.
Vụ này Q làm quá khiến người đại diện CHÍNH QUYỀN bất phục (vài còm còn muốn làm dữ), là điều không tốt cho Cham. Tôi thì khác: Quyết liệt, bà con Cham ủng hộ, chính quyền chấp nhận.
“Chuỗi Series: Viết về quê hương tôi: Kỳ 20”, Xuan Bao đồng hương với NNQ nhận định: “Về chính trị, Q thiếu khôn khéo như vậy thì nguy to.”
[2] Ngày 21-7: Vụ Hotgirl Phương + Hotboy Quỳnh [tôi bày ra từ này để đùa cho không khí nhẹ bớt], tôi có 2 bài.
Video này Q phản ứng cực đoan, dễ làm cho QUẦN CHÚNG VIỆT nghĩ chính Cham phân biệt đối xử.
“Chuỗi Series: Kỳ 19”, tút của Xuan Bao là rất chuẩn mực. Ý chính: “Q chưa đánh giá được bản chất và mức độ, và đả động đến khối đại đoàn kết dân tộc, quá phiền.”
[3] Ngày 4-8-2020: Vụ Mưdôn Pot, tôi có 2 bài.
Q chế ảnh chế giễu vị ‘Halau janưng’ này, CHAM nghĩ Q nhỏ mà hỗn.
Xuan Bao viết nguyên văn: “Khá nhạy cảm, văn hoá tín ngưỡng tuỳ thuộc người cảm nhận, nhưng bạn phán như thể mình hoàn toàn đúng, mặc cho BÀ CON la làng, góp ý hay khuyên bảo.”
[4] Cuối cùng mới tới vụ “đạo văn”, tôi viết 3 bài.
Việc Q “đạo văn”, thời gian qua ít nhất 10 bạn trẻ Cham nhắn tin méc tôi với nhiều bằng chứng khó cãi. Vì là thư riêng nên xin không đưa ra công luận.
13-8-2020, tôi viết tút. “Nỗi buồn Cham: Đạo văn để làm gì, không hiểu”. Nguyên do: Cần ngăn chặn kịp thời 4 hành vi xảy ra LIÊN TỤC quá nguy hiểm kia của NNQ.
Ngày 14-8, một giáo viên Cham U50 gửi link đăng 1 bài dài 4 trang vào ngày 29-2-2020 [nghĩa là trước vụ phanh phui “đạo văn” gần nửa năm], tố cáo NNQ 2 ý rất nhạy cảm. Vì là nick, nên tôi không nêu ra ở đây.
Tôi không biết dựa vào bằng chứng nào mà nick này đã khẳng định như thế. Dẫu sao đây là 2 nhận định chí NGUY. Cho cá nhân Q, và cho cả Cham!
Từ 27 năm qua, tôi luôn có tiếng nói về các vấn đề Cham, đòi hỏi quyền lợi và công bằng cho bà con, không phân biệt tôn giáo, vùng miền.
Ở đây, tôi nói là nói giúp NNQ, Q không nhận sự giúp ấy, là việc của Q. Tôi cần nói, là VÌ Cham – cho Cham hiểu.