[học từ cái sai, để… sống sót]
Từ tháng 4-2016, tôi có loạt bài “Người Cham có thông minh không?” trên web Inrasara.com được bà con ủng, vào bàn, khá xôm. Nay, Cham có thêm 3 sự vụ nhỏ minh chứng cho luận điểm cũ, cần kể lại để làm tài liệu tham khảo.
1. Vụ Acar-Nguyễn Ngọc Quỳnh & Công an-Nam vào tháng 9-2018.
Công an-Nam cán bộ Tỉnh đến nhà Imưm Điệp [là thầy của Acar-NNQ] ở Pabblāp, cho gọi Acar-NNQ qua. Theo Acar-NNQ, anh này dùng lời lẽ không hay đối với một vị chức sắc tôn giáo, còn ra mòi hăm dọa. Acar-NNQ kể vụ việc lên FB, thế là anh chị em Cham làm cho nó nóng lên.
Ngay khi được vài bạn cho hay, tôi nói ngay, đấy chỉ là nóng giả. Và đoán biết chương tiếp theo: Imưm Điệp sẽ có bản tường trình “phản bác”; vài thầy dùi xuất hiện bày kế cho Acar-NNQ; Hội đồng Sư cả Bà-ni vào cuộc. Rồi chìm. Sự thể sau đó diễn ra hệt dự đoán.
Kết quả: Acar-NNQ chịu lép trong đời thực, bù lại, được nổi tiếng trên thế giới ảo.
Khôn hơn, Acar-NNQ có thể: Viết tường trình, nhân 2 bản, 1 gửi Công an Tỉnh, 1 cho Hội đồng Sư cả “mắng vốn”, bởi cả hai đều có “cơ quan” chủ quản. Chắc chắn cuộc họp mở ra, và nếu sự thật đúng như kể, thì Công an-Nam chính thức xin lỗi, và chừa thói tật hăm dọa. Trường hợp họ không giải quyết, Acar-NNQ đưa “tường trình” lên FB đồng thời nêu lí do. Thế thôi, lợi mọi đường.
Riêng chuyện thầy dùi bày vẽ: Nếu Imưm Điệp chối, Acar-NNQ đưa ông ta vào Thāng Mưgīk “thề”, thì hỏng to. Vì Acar-NNQ chỉ là Acar Jamư-ah, một “thầy Chan” tập sự, còn thế của Imưm Điệp là bậc thầy.
2. Vụ Trường THCS Mai Thúc Loan ở Phước Nhơn đầu tháng 10-2018.
Vụ này có 1 chi tiết rất đáng kể. Thư mời phụ huynh họp do cô giáo người Việt kí, một học sinh Cham viết tay nội dung đại ý “mời họp ở nghĩa trang, nhớ mang theo nhang”. Thế thôi, mà đại diện phụ huynh xem đó là bằng chứng tốt nhất để loại cô giáo.
Hỏi ý kiến tôi, tôi can: Tuyệt đối không rờ tới nó, bởi bằng chứng chỉ ở thế 50-50. Bà con không nghe, vội vã đẩy nó ra công luận phân chứng! Hậu quả: Gậy ông đập lưng ông.
Cô giáo cho biết, thấy giấy mời ghi sai, cô thu giao Hiệu trưởng, hà cớ nó bị lọt ra ngoài? Chẳng phải Hiệu trường dùng “nó” để chơi bẩn tôi sao?
Đến đây không còn 50-50 nữa, mà cô giáo đã nắm đằng chuôi. Thiếu hiểu biết, “drei tacei vơk ka drei” ta hại ta mà không biết. Trong khi ở vụ này, chỉ cần 2 chứng cứ [cô giáo đối xử phân biệt với con em dân tộc thiểu số], cũng đủ.
3. Vụ tỉnh Bình Thuận “vu khống” Đồng Chuông Tử, thì hơi bị… to. FB Đồng Chuông Tử, 26-10-2018 viết:
“… Bình Thuận tổ chức họp báo. Trong chiều nay, họ có nhắc đến tên Đồng Chuông Tử với ý đồ xấu. Họ vu khống mình là người của Việt Tân. Và yêu cầu Báo Bình Thuận, Văn nghệ Bình Thuận không được sử dụng những bài viết có dính dáng đến tên mình”
rồi bình luận trên thông tin chơi vơi đó. Vậy thôi mà anh chị em kêu nhau bênh Chàm mình.
Hai hôm sau, ĐCT đưa “chứng cứ” (ảnh chụp một góc văn bản) lên FB để chứng thực. Có ổn đâu, ở đây người ta có thể vặn lại:
– “họ có nhắc”, vậy họ là ai? Trong khi ĐCT không có mặt ở đó, vậy…
– ai là người hót lại với ĐCT, tên tuổi đâu? – không có!
– hắn mách thật, đùa cợt, hay méc với ý định “thả lưới”?
– cuối cùng, “góc văn bản” kia có là tang chứng? Người và ngày kí đâu? Ai chìa cho bạn cái mảnh giấy ấy?
Thứ “thuyết âm mưu” nhá xèng dụ khỉ, giản đơn thôi mà mình cắn câu: Lạy ông tôi ở bụi này!
Kết.
+ Vụ khiếm danh hay nặc danh thời buổi này bát ngát chuyện, tôi gặp hoài thôi, chưởi bới hay xuyên tạc có, dọa dẫm càng không thiếu, cắc cớ vậy – ta chỉ cười to rồi cho qua. Đưa nó lên FB chả lợi lộc chi, có khi mang rắc rối vào thân. Ta cho người “vu khống”, nếu không đủ bằng chứng, bản thân ta sẽ bị tố ngược về tội VU KHỐNG, như chơi.
+ Văn bản Đảng thì ghê rồi, nếu nó còn là MẬT, thì kệ, chỉ khi nó ra mắt công chúng mới thành vấn đề. Ở đây vụ 23 nhà khoa bảng viết tố cáo trí thức Cham IN THÀNH SÁCH (“Mấy vấn đề lí luận và thực tiễn cấp bách liên quan đến mối quan hệ dân tộc hiện nay”, 2001) là bài học cần ôn lại. Nó đã công khai, thế nên 20 trí thức + nhân sĩ Cham phản ứng lại bằng văn bản. Và bà con thắng to, dù chỉ là thắng lợi… tinh thần.
+ Cần khôn ngoan, không phải để lấn sân sinh linh khác, không phải để lừa người và dối đời, càng không phải để đè đầu cưỡi cổ thiên hạ, mà Cham cần KHÔN NGOAN ĐỂ SỐNG SÓT.