Palei Hamu Crok Bàu Trúc là làng Cham đặc biệt. Ở giọng nói, ở nghề gốm truyền thống có một không hai ở Việt Nam, và hôm nay – làng Cham chịu nạn Covid-19 nặng nhất.

Theo thông tin từ Bệnh viện Ninh Thuận, ngày 20-7, Bàu Trúc có 1 ca F0, sau đó một ngày: 21-7 thêm 14 ca nhiễm nữa từ F0 trên.

Một làng trung bình nhỏ với dân số chưa tới 3.000 người, dù thuộc diện thị trấn [Phước Dân, với tên hành chính là Khu phố 7 và Khu phố12] nằm cạnh Quốc lộ 1, nhưng Bàu Trúc vẫn là làng nghèo so với các làng Cham khác.

VIẾT & ĐỌC do nhà thơ Nguyễn Quang Thiều và một số nhà văn nhà thơ chủ trương & thực hiện. Chuyên đề mùa Thu 2021 dày 342 trang, vừa phát hành, giá bìa 210.000đ.

3 chặng đường Thơ Inrasara với 15 bài thơ chiếm hết 18 trang, cụ thể:

chặng1. Đứa con của đất, Những bước chân xa, Đêm chàm, Ngụ ngôn của đất, Những ý tưởng không mùa

chặng2. Chân dung nàng, Ngày đẹp nhất, Sinh chỉ 1 lần, Tiếng trống ginang, Tạ ơn

chặng3. Chuyện tôi, Màu cứu độ, Điệu cuồng vũ buồn, Sông lu, Sống lùi

210.000đ cho riêng 15 bài thơ của Inrasara thôi cũng đáng đồng tiền rồi, nói chi ở trỏng còn có sự góp mặt của hơn 30 nhà khác, trong cũng như ngoài nước với đủ thể loại.

Vài nhà nghe nói quan trọng: Nguyễn Đức Tùng, Mai Văn Phấn, Phan Trung Thành, Trần Đình Sử, Trần Hữu Dũng, Quỳnh Iris de Prelle…

Sống, ông khiêm cung, vô danh, như ẩn như hiện hệt một bóng ma Hời giữa lòng đời bề bộn. Chết, ông cũng lặng lẽ và vô danh như thế.

Đó là một sinh linh đặc biệt. Ông Đổng Nở, người thôn Phước Đồng, xã Phước Hậu, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận. Ông vừa rời bỏ chuyến buôn dài: 88 năm, để về với ông bà.

Có nhiều giai thoại vui buồn về ông.

[khởi viết 15-2-2017, xong 10-4-2018]

Mở: Thông điệp cho Cham: hôm qua, hôm nay & ngày mai

I. DỰ CẢM SINH MỆNH CHAM, HÔM NAY & NGÀY MAI

01. Ly tán

02. Cham phân hóa, tranh cãi không lối thoát, từ đâu?

03. Nút thắt & tôi

04. Nút thắt 2: Một nửa Bản trường ca bỏ hoang

Là chủ đề tôi mở ra 10 năm trước trên Inrasara.com: 2011 được bà con ủng nồng nhiệt, nhưng khi tôi gợi ý [và cả cung cấp tài liệu] cho anh chị em và các bạn trẻ viết về chính palei mình, thì không ai nhập cuộc cả!

Thôi thì bắt chước Nietszche, tôi kể chuyện palei [và đời] tôi cho chính tôi nghe…

Bản thảo đang hoàn chỉnh, sắp xuất bản.

I n r a s a r a: CHAKLENG TỪ MẢNH GHÉP KÍ ỨC -2021-

Mục lục

Mở: Chakleng giữa palei Cham vùng Phan Rang

I. Địa dư và lịch sử

Do Viện Nghiên cứu Tôn giáo thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam

Tổ chức vào ngày 04/06/2021 tại Ninh Thuận

Hội thảo dự kiến thảo luận những vấn đề chính như sau:

Thứ nhất, cập nhật những kết quả nghiên cứu về nguồn gốc, lịch sử hình thành của đạo Bà la môn nơi cộng đồng Chăm ở Việt Nam;

Thứ hai, làm rõ quá trình phát triển của loại hình tôn giáo này (qua các phương diện như niềm tin, thực hành nghi lễ, tổ chức cộng đồng, chức sắc, thành viên, di sản vô hình và hữu hình…) và những tương tác của nó với các thiết chế tôn giáo, tín ngưỡng khác ở trong và ngoài nước;

[Rija pôk Baic bimông Pô Klong Girai]

Ông Lưu Sanh Thanh tên thường gọi là ‘Paxêh’ Lượt, sinh năm 1966 tại palei Padra. Ông ‘đung akok’ làm ‘Paxêh’ vào năm 2005, hiện là một trong ít ‘Paxêh’ thâm niên nhất khu vực Ninh Thuận.

‘Paxêh’ Lượt được bà con Chăm xem là một con người đức độ, rất nghiêm cẩn trong thi hành bổn phận chức sắc tôn giáo của mình. Ngoài việc hành lễ, ông còn là vị chức sắc ham hiểu biết, sử dụng vi tính thành thục. Đó là điều hiếm. Hiếm hơn nữa, ‘Paxêh’ Lượt đương nhiệm chức Thư kí Hội đồng Chức sắc Bà-la-môn Cham Ninh Thuận, thế nên ông đang thủ đắc hầu hết kinh sách Agal ‘Ahiêr’ quý hiếm.