Tôi, “Sinh lộ cho Cham Ahiêr-Awal” &…
Từ tháng 7-2013 qua Sự kiện Ghur Darak Neh đến Sự cố Patau Kut Boh Dana, tôi biết sinh linh Cham dù sống bất kì đâu cũng không thể thoát khỏi sinh mệnh tôn giáo-tín ngưỡng Ahiêr-Awal. Không bản thân ta cũng anh chị em hay bằng hữu ta, không ít thì nhiều ta đều chịu bị tác động, ảnh hưởng. Nó đẩy ta xuống tàu…
Đầu năm 2017, tôi vào cuộc bằng “Cham Ahiêr – Thử tìm giải quyết vấn đề”.
Và khi tham dự [ngoại vi] Xug Yơng từ cuối tháng 2-2017, cùng lúc kế hoạch Sân Đa Năng đầy tư tưởng cải cách của Chakeng được tiến hành, tôi càng bị cuốn hút mạnh mẽ hơn về công cuộc. “Thử tìm sinh lộ cho Cham Ahiêr-Awal” khởi động cấp tập, bởi đó.
Qua 47 kì, tôi tạm rút ra vài điều, xin giải minh các điểm [có thể gây ngộ nhận] sau:
1. Tôi mang tinh thần giải trung tâm hậu hiện đại, vô phân biệt. Mọi hoạt động chữ nghĩa của tôi khởi từ “tâm” điểm đó. Cả trong giới văn chương Việt Nam lẫn thế giới Cham nhỏ bé. Thế nên, nếu Stt nào đó của tôi gây hiểu lầm rằng tôi cục bộ Chakleng hay thuộc phe nhóm nào đó, rất mong bà con và các bạn FB xem lại, riêng phần tôi cũng cần chỉnh lại câu chữ phù hợp hơn.
Chứ nhà văn tầm như Inrasara mà để cho tâm thế đó dính vào, thì không gì tệ hơn.
2. Mọi hoạt động của tôi đều công khai. Các vấn đề liên quan đến Cham, từ vụ lớn như Dự án ĐHN hay Vấn đề Ghur Bini đến chuyện nhỏ như “đòi người” qua vụ Krishna Thủy” hoặc Sự vụ Trường Nội trú Dân tộc Ninh Phước tôi đều đứng đầu sóng ngọn gió, và sẵn sàng chịu trách nhiệm về phát ngôn của mình.
Còn sinh hoạt chữ nghĩa Việt Nam, rất nhiều lần tôi trực diện trên diễn đàn để tranh luận, phản bác các nhân vật mà vị thế và quyền lực của họ to gấp nhiều lần nhân vật Cham to nhất mà không chút ngán ngại. Tôi khoái tranh luận trực diện nữa là khác.
Thế nên, khi ai đó cho tôi “đứng sau lưng” kẻ nào đó để chống một sinh linh Cham nào đó, thì thật buồn cười. Tôi không bao giờ tự hạ thấp mình để làm việc nhảm ấy.
3. “Thử tìm sinh lộ cho Cham Ahiêr-Awal” là đề tài rộng lớn động cập đến nhiều khía cạnh nhiêu khê và tế vi của cả cộng đồng, do đó tôi rất cần đến ý kiến phản hồi từ nhiều bộ phận người đọc khác nhau: Các ý kiến cụ thể và thực tế. Phản bác cũng không sao, miễn chân tình và xây dựng.
Còn nếu các bạn thấy ở đâu đó viết bất công về tôi, xin đừng mách tôi, càng không nên đứng ra bênh vực tôi. Việc làm của tôi tốt/ xấu sẽ trả lời tất cả. Đây là lời thật, chứ không giả vờ, hay kênh kiệu. Bởi khi chống đối hay bênh vực, sự vụ sẽ lây lan, từ đó ảnh hưởng không hay lắm đến công cuộc “Thử Tìm” ở đây.
4. Từ kì 44 trở đi, tôi dùng tiếng Cham phiên âm trong cuốn 4.650 Từ Việt – Cham Thông Dụng. Hiện nay Cham có 2 phương thức chuyển tự mà người có trình độ tiếng Cham từ khá trở lên dùng tốt. Riêng ở đây tôi dùng phương pháp dễ này để mọi người chưa rành tiếng Cham đều có thể đọc được.
5. Cuối cùng xin nhắc lại: Ngoài chuyện gia đình và tình cảm riêng tư, tôi sẵn sàng đối thoại về mọi vấn đề lớn nhỏ liên quan tới Cham: song thoại trực diện, trên diễn đàn, cả ở diễn đàn mở dạng này. Thế nên, nếu có bạn vì lí do nào đó cảm thấy bất tiện không thể thảo luận công khai ở đây, tôi vẫn sẵn sàng dành cho bạn qua CHAT riêng, để tháo mở vấn đề.
Ở các diễn đàn, tôi đều dùng từ “bạn”/ “tôi” hay “Sara” trong đối thoại. Chỉ khi người đối thoại xưng “cháu”, kêu “chú”/ “bác”, tôi mới dùng chủ ngữ tương thích đáp lại.
Karūn & Thug siam!