Đồn rằng Ngày Thơ năm nay, Ban Tổ chức chọn thơ tôi thả lên [chầu] trời. Đây là lần đầu tiên tôi được hân hạnh ấy, hơn nữa – không phải 1 mà 2 đoạn cơ. Câu nào tôi không biết, riêng tôi khoái câu này:
Thi sỹ
không là gì, không vì đâu
đi, như là ở lại.
Nghe đồn, năm 2006 ngày Phật Đản ở chùa Vĩnh Nghiêm Sài Gòn, thơ Inrasara không biết ai chọn, đã cùng thơ Pháp và thơ Trung Hoa bay trong khoảng sân rộng nơi không gian thiêng liêng. Đoạn này:
Một ánh nhìn của cha
nửa nụ cười của mẹ
và hai bàn tay diệu vợi của em
giữa mênh mông màu nắng quê hương
hỏi tôi còn tìm thiên đường đâu nữa?
Thôi thì chuyện người ta. Ngày Thơ, tôi có cách chào riêng. Đây là phần khai từ cho serie: “’Thơ con cóc’” là bài thơ hay”.
“Thơ con cóc” là bài thơ dở, dở đến nỗi nó trở thành tính từ chỉ định loài thơ dở tệ. Đồ thơ con cóc – đại bộ phận người Việt nghĩ thế. Nguyễn Hưng Quốc thì khác. Anh vận dụng lí lẽ, lập luận, ngôn từ để chứng minh rằng đó là một bài thơ… hay. Và ta thấy nó hay thật, mới lạ – cái hay đầy lí trí!
Tôi cũng thấy “Thơ con cóc” là bài thơ hay, hay kiểu khác: Một bài thơ Thiền độc đáo. Thử đọc lại nó, thật chậm. Từng câu một. Và liên tưởng…
Con cóc trong hang
Con cóc nhảy ra
Con cóc ngồi đó
Con cóc nhảy đi
Hãy buông xả cho tâm ta vắng bặt lí lẽ, lí luận và ngôn từ. Bao lo toan thường nhật chết đi, oán giận chết đi, thế giới chết đi, chỉ con cóc có mặt. Ở khoảnh khắc đó. Nơi không gian đó. Đó chính là tịnh tâm, là khoảng rỗng của Thiền, hay nói theo thich Nhất Hạnh: CHÁNH NIỆM.
Và thử đọc lại “Bông Thược dược” của Quách Thoại:
Đứng im bên hàng dậu
Em nở nụ nhiệm mầu
Lặng nhìn em kinh ngạc
Ta lắng nghe em hát
Lời em ca thiên thâu
Ta sụp lạy cúi đầu.
___________________
Trong sát-na bắt gặp ánh sáng Thiền, thật bất ngờ, thi sĩ đã nhìn và thấy. Cái thấy toàn triệt. Một đóa hoa. Ông lặng nhìn, và thấy, và nghe hoa hát. Tiếng hát không lời. Như thể tâm hồn ông đang hát.
Ông thấy vũ trụ, cuộc sống, đóa hoa mầu nhiệm. Mầu nhiệm cả định mệnh đau khổ ông. Ông sụp lạy tạ ơn. Tất cả!
Không mảy may gắng gượng, không tì vết can thiệp của lí trí. Chỉ có ánh sáng trí huệ tràn trào qua giản đơn của ngôn ngữ thi ca mà thi sĩ mệnh yểu này gửi lại cho đời.
Một đồng thanh đồng khí với Basho:
Ta nhìn sâu xa
Bên hàng giậu nở
cành Nazuna.
Hoặc ở tầm rộng và thẳm sâu hơn, một phát ngôn tôi không nhớ của ai, tạm sắp đặt thành thơ như sau:
Chúng ta đến
Chúng ta đi
Và chúng ta bị quên lãng.
Và đọc lại “Thơ con cóc”, thật chậm:
Con cóc trong hang
Con cóc nhảy ra
Con cóc ngồi đó
Con cóc nhảy đi
Sinh linh có sơ duyên, sẽ đạt tới cảnh giới thiền, là khó tránh.