Năm ngoái ghé ông anh có vợ Việt. Trước mặt tôi, chị vợ kêu:

– Ông nói Bà-ni ông hay, tốt, tôi chịu không cãi. Hôm nay trước mặt nhà văn Cham ông từng ca ngợi, ông nói luôn ba mặt một lời xem Bà-ni hay, tốt ở đâu? Hà cớ không dân tộc nào trên thế giới theo đạo Bà-ni của ông?

Ông anh gạt đi. Tôi cũng im lặng, hứa với lòng hôm nào sẽ ghé chị có bài giảng ra trò.

– Theo Sara, Cham có điều gì lớn lao để nói với thế giới?, một bạn trẻ hỏi thế.

– Này nhé, về Ý…

[1] Cham đã hóa giải và hòa giải hai tôn giáo không đội trời chung: Bà-la-môn và Islam, là tài sản vĩ đại nhất Cham hiến cho nhân loại. Làm được điều lớn lao đó, Champa đã phải trả giá đắt bằng chính sinh mệnh của mình.

TỨ lớn kia gợi hứng cho tôi dựng tiểu thuyết sử thi: Con đường vô tận, và viết mấy chục tút. Bạn, bạn sẽ làm gì cho ngoài kia hiểu Cham!?

[2] Tiếp, Dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận đặt hai nhà máy ở hai đầu nơi non nửa cư dân Cham sinh sống. Tôi có ngay tiểu thuyết Tcherfunith! – Là vấn đề không riêng Cham mà của cả thế giới. Nếu là bạn, bạn làm gì với ý đó?

[3] Hải sử & văn hóa biển bổ khuyết lịch sử người Việt vốn sợ biển, là đóng góp lớn nhất của Cham vào lịch sử Việt Nam. Đâu là TỨ cho tiểu thuyết lịch sử của bạn ở tương lai?

[4] Hơn chục vạn tù binh Champa ra Bắc, họ đã làm gì và hiện ở đâu? Sự thể có gợi cho bạn cái TỨ một tiểu thuyết tình sử, qua đó khả thể hóa giải và hòa giải mẫu thuẫn Cham Việt tó không?

Tôi mới điểm danh sơ sơ 4 món, còn nhiều nữa. Không nói ra, Việt Nam và thế giới không hiểu Cham. Thiệt thòi cho Cham và cho nhân loại.

Bạn có là thiên tài nói/ VIẾT không? Và bao giờ?