[hay: Đâu là trách nhiệm của nền GIÁO DỤC?]
Sáng nay, bạn trẻ lại gửi cho tôi video clip khác lặp lại hiện tượng cũ. Chớ vội phán xét “miệt thị dân tộc”, và hãy tạm xem nó như là một lỗi từ nền giáo dục…
*
Trong bài trả lời phỏng vấn RFA, 26-5-2015: “Cần nhìn lịch sử Champa một cách toàn vẹn hơn”, tôi nói:
“… sợ sự thật là nguyên do. Tại sao lại sợ sự thật lịch sử? Lịch sử đã qua rồi, và khi Việt nam bây giờ tạo thành một đất nước thống nhất như thế này, thì chúng ta học quá khứ để có thể nhận diện được thực tại hôm nay chính xác hơn, và toàn vẹn hơn.
Đó là tâm lý sợ hãi, một sự sợ hãi hoàn toàn không cần thiết. Nếu chúng ta giấu đi sự thật lịch sử, đừng nói là sự thật hôm nay, mà là sự thật hôm qua, thì chỉ thiệt hại cho chúng ta. Chẳng những chúng ta không nhận diện được sự thật toàn vẹn mà chúng ta còn lừa dối thế hệ trẻ, theo tôi đó là điều đáng tiếc.”
Không chỉ “đáng tiếc” thôi, mà NGUY HẠI.
Nhà văn là kẻ thấy trước, lo trước, và nói trước. Các hiện tượng loại này tôi đã lên tiếng từ rất lâu rồi, nhưng nó vẫn tái diễn – nhiều lần và liên tục.
Kiểm điểm nhắc nhở: không tới đâu; phạt hành chính: chả là gì; ngay cả lôi ra tòa kiện răn đe cũng không thể giải quyết rốt ráo.
Bởi tất cả chỉ là lối thoa thuốc ngoài da, mà vấn đề chính là truy nguyên, và CHỮA TRỊ TẬN GỐC căn bệnh.
Căn bệnh đó chính là NỀN GIÁO DỤC.
Câu hỏi: Tại sao chương trình giáo dục không có bộ môn lịch sử và văn hóa Cham?
Người Cham có một lịch sử văn hóa văn minh dài, sâu và cao; Champa đã “góp” cả “thân thể” mình vào lịch sử toàn vẹn Việt Nam hôm nay. Dạy lịch sử-văn hóa Cham trong trường học được 3 cái lợi, mà chẳng chút hại nào cả.
– Thứ nhất, ta tôn trọng sự thật lịch sử, và dạy thế hệ trẻ Việt Nam tôn trọng sự thật;
– Thứ hai, khi người Cham biết mình không bị giấu sự thật nguồn cội của ông bà mình, họ tin tưởng vào chế độ hơn;
– Cuối cùng, biết sự thật lịch sử, thế hệ trẻ Cham không phải tìm đọc tài liệu bên ngoài, mà ta nghĩ nó sai lệch, đầu độc đầu óc trẻ.
Dạy sớm, và dạy đúng – không hay hơn sao?
Hiểu biết lịch sử-văn hóa Cham, “dân tộc đa số” hết còn mang tâm lí khinh thường, khinh thường này ẩn trong thẳm sâu tiềm thức rồi bật ra lúc nào họ cũng không ý thức.
HIỂU, là một chuyện. Nền giáo dục cần dạy công dân Việt Nam Ý THỨC TÔN TRỌNG dân tộc và văn hóa dân tộc thiểu số/ bản địa. Từ đó các bên có thể thông giao.
Thông giao là điều kiện tiên quyết;
Sau mới tới biện pháp chế tài thuộc phạm trù hành chính.
Trị gốc trước, sau đó mới tới lo phần ngọn.
Dẫu sao, với sai phạm như YEAH1 vừa qua ảnh hưởng DANH DỰ và LÀM ĂN của Cham, bà con đòi hỏi cần có Văn bản nhận sai lầm và xin lỗi chính thức từ Cty này.
Đọc/ nghe cả bài ở ĐÂY: https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/nee-a-view-integra-ab-cham-his-05262015072610.html?searchterm:utf8:ustring=%20Inrasara&fbclid=IwAR08kYEhuK8xufK1P-2v2-m0ZKfRDM57iWpuxBftEZU6I_GCuxks3lBVI_o