[Sara nói chuyện tại Hội thảo về Thổ cẩm – từ Dự án Di sản kết nối của Hội đồng Anh, 16-7-2023 tại Làng Nghề Thổ cẩm Mỹ Nghiệp]

Làng Yên Sở ở Bắc – gốc gác làng dệt Cham, thế kỉ XII là làng giàu có, hiện nay thế nào? Xa hơn, Baan Krua ở trung tâm Bangkok là khu phố Cham. Tơ lụa Thái Lan nổi tiếng thế giới, có nguồn gốc Cham, để rồi hôm nay đọng lại mỗi ông già Chàm làm việc ở Cty đó, là sao?Cham ở xã Phan Hòa, huyện Bắc Bình – Bình Thuận, và hai làng Phú Hiệp và Châu Phong thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang, truyền thống thổ cẩm có giúp được gì cho đời sống bà con?Tại sao mỗi Chakleng là nổi tiếng?

Năm 2012, tôi có tiểu luận: “Cham Pangdurangga, ngang bướng, đau khổ và kiêu hãnh”. Chính tính cách này đặt nền móng làm nên con người Chakleng. Mào đầu như thế, tôi đặt vấn đề cho thổ cẩm Chakleng hôm nay.

1. Ta đã có nhiều cải cách, còn gì thêm nữa không?

2. Đâu là hoa văn tiêu biểu nhất, thao tác khó nhất của thổ cẩm Cham?

3. Khung bán công nghiệp ta đang sử dụng, không là khung truyền thống Cham sao? Thế khung dệt của Cham Châu Đốc, hay hậu duệ Yên Sở từ đâu mà ra?

4. Cuối cùng, gốm Bàu Trúc đã được UNESCO công nhận di sản, Thổ cẩm Chakleng bao giờ? Ta đang thiếu gì, trong khi hàng hóa Chakleng đa dang và phong phú hơn, nhiều người dân Chakleng giàu lên từ thổ cẩm?Và sau vài giải minh cần thiết, tôi gợi mở cho đại biểu ý kiến, để tiếng nói hội thảo được phong phú giọng điệu, và vui hơn. 50 đại biểu bịn rịn nói lời chia tay, câu hỏi ở lại…