Lễ Tôn chức Kadhar cho ông Đàng Xuân Kỷ tại palei Bblang Kacak làng Phước Đồng, xã Phước Hậu, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận.

Lễ long trọng nhất thuộc hệ phái này trong hệ thống Tôn giáo Cham.

‘Mưtai Kadhar dok Pajau’: Mất Ông Kadhar còn Bà Pajau, tục ngữ Cham nói thế. Nghĩa là khi khu vực nào đó của cộng đồng Cham không còn Kadhar hành lễ, thì Pajau có thể thay thế. Sự thể rất rõ ở palei Bumi ở Bình Thuận. Tại đây, lễ chính của người Cham là Cabbur chứ không phải Katê, mà người phụ trách lại là Bà Pajau!

Vậy chức sắc này thuộc hệ nào trong tôn giáo Cham?

Cộng đồng Cham Ninh Thuận và Bình Thuận có 2 tôn giáo chính: Ahiêr tức Bà-la-môn và Awal tức Bà-ni. Chức sắc Ahiêr là ‘Halau janưng Ahiêr’, bên Awal là ‘Halau janưng Awal’, giữa hai hệ này còn có ‘Halau janưng Ahiêr Awal’, chính là cấp Ông Mưdôn và Muk Rija phục vụ cho cả hai bộ phận tín đồ.    

Cùng phụng sự cho cả hai bộ phận Ahiêr Awal, nhưng có mặt trước cả Ahiêr và Awal, chính là hệ Kadhar và Pajau.  

Bà-la-môn và Bà-ni thì rõ rồi, riêng người thụ chức hệ ‘Ahiêr Awal’ để trở thành Ông Mưdôn và Muk Rija là từ cộng đồng Cham Bà-la-môn hay Bà-ni tùy, còn Kadhar và Pajau là từ bộ phận Cham khác, đó là ‘Cham jat’ (Cham thuần) hay ‘Cham dar’ (Cham chôn).

Đây là bộ phận người Cham gốc có mặt trước khi tôn giáo Bà-la-môn và Bà-ni nhập địa vương quốc Champa. Hiện bà con sinh sống rải rác ở các palei Cham, tập trung nhiều nhất là 2 làng Ia Li-u và Ia Binguk.

*

Ông Đàng Xuân Kỷ sinh năm 1993, tại palei Bblang Kacak. Năm 2017, ông được làm lễ Paphôl Pabah – lễ thụ chức tạm thời để lên chức Kadhar [như Đung Akok bên Ahiêr, Acar Jamư-ah bên Awal hay Paphôl Đik bên Mưdôn].

Ông thuộc thế hệ chức sắc trẻ, ham học hỏi, nhiệt tình và nhất là yêu và bảo tồn văn hóa dân tộc. Hiện nay cả tỉnh Ninh Thuận có 4 Kadhar Gru (Thầy) và 11 Xeh (Trò) phục vụ cho cộng đồng, từ các nghi lễ trên tháp, Kut, Pux, Payak, Kabaw Mư-ih… Số lượng chức sắc ít oi như thế không đáp ứng được nhu cầu tín ngưỡng từ cộng đồng ngày càng phát triển. Thế nên việc tôn chức Kadhar cho ông Đàng Xuân Kỷ là cần thiết và xứng đáng.

Lễ long trọng này diễn ra tại tư gia ông Đàng Xuân Kỷ  – Trượng Thị Môi ở làng Phước Đồng, xã Phước Hậu, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận.

Lễ diễn ra trong 3 ngày: Thứ Hai ngày 13-3 là nghi thức “Ngã trâu”, thứ Ba ngày 14-3 đãi khách buổi sáng, buổi chiều bắt đầu hành lễ, thứ Tư Cúng dê và hành lễ, cuối cùng là múa mừng.

Trân trọng kính mời bà con, quý khách gần xa đến tham dự và chia vui cùng ông Đàng Xuân Kỷ cùng gia quyến.

Trân trọng.

Ông Kadhar Đàng Xuân Kỷ  – Trượng Thị Môi.