Nghèo thì nó khinh, thông minh thì nó ghét, hoặc: Thất bại thì chúng khinh, thành công thì chúng ghét – Lối nói thời thượng ngỡ là chơn lí, chơn chơn lí, nhưng sai từ gốc!
Nghèo mà sạch, rách mà thơm thì không ai khinh cả, ngoài bọn ngốc.
Còn thứ giàu hợm hĩnh, giàu mà không sang, giàu từ bòn rút của công, từ ăn cắp [cướp] của quốc gia mới đáng khinh ngàn lần. Chớ tôi vẫn quý trọng khối người giàu, kẻ thành công như thường.
Continue reading[hay. Thế nào là đắc đạo Cham & đắc đạo Thơ?]
Dẫn phát ngôn của Chúa Jesus: “Hãy để kẻ chết chôn kẻ chết của họ… và đi theo ta”, tôi thêm, cá nhân tôi ‘đắc đạo’ đó ngay tuổi 15. Ông bạn Điêu Khắc Ngọc Anh kêu: chuyện “đắc đạo” của Sara nên để cho người khác nói. Một lời nhắc đầy thiện ý.
Dẫu sao ở đây cần minh định, tôi nói “đắc đạo ĐÓ”, nghĩa là mỗi thứ đó thôi. Như khi nói đắc đạo Cham hay đắc đạo Thơ, tôi chỉ nhấn về hai món ấy, chứ không phải “đắc đạo” chung chung như lâu nay ta hiểu.
Continue readingTút “7 loài tuổi trẻ”, Paka Raja còm “nếu cei Sara có tút về tuổi già nữa thì thật tuyệt”. Ừ, thì tút, nhưng tôi không phân loài nữa, mà là khác. Nêu vấn đề sinh lực, qua câu hỏi: “Ở tuổi xế bóng, cuộc chơi có còn tiếp diễn?” – Nhìn chung, đại bộ phận: không.
“Ngày mai trong đám xuân xanh ấy
có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi” (Hàn Mặc Tử).
Continue reading[hay. Đâu là tinh thần Minh triết Cham?]
Tôi có anh bạn, ham ăn nói, liên tu bất tận, kẹt đâu cứ kêu: Chàm tui như thế, là xong. Cham như thế, còn như thế là như thế nào, và đâu là tang chứng vật chứng, thì chả thấy đâu! Lối mạo nhận vu vơ này cũng lây lan qua vài sinh linh thế hệ mới, mới lạ.
Sự thể tôi đã nêu 10 năm trước, nay triển khai lại, cụ thể hơn.
Continue reading[Thuật nhi bởi Sara]
Inrasara, Sổ Ghi, 1982:
“Thật hiếm hoi tuổi trẻ hôm nay chịu nghe trong im lặng hơn là ba hoa ồn ào. Càng hiếm hoi hơn nữa con người tuổi trẻ của ngày hôm nay chịu suy tư trong cô độc hơn là thích làm nổi bật mình nơi đám đông. Nếu có sinh linh như thế, chắc chắn hắn không phải quái thai của tuổi trẻ, mà là tuổi trẻ cư trú ở chiều kích sâu thẳm hơn.”
Thấy khó, chùn bước – ta đổ lỗi; làm dở chừng rồi bỏ, ta đổ lỗi; thất bại, ta đổ lỗi. Luôn luôn có cái gì đó cho ta đổ lỗi. Lỗi không vì, bởi ta mà thuộc về ai đó ngoài ta. Cha mẹ, anh chị em không hỗ trợ, môi trường tồi tệ này, đám thằng mất dạy kia, hội đoàn bảo thủ nọ, vân vân.
Continue readingCuối năm ngoái, tám chuyện với một Cham có học, bất chợt ấy kêu: Anh Trạm nổi tiếng đến thế rồi, còn mong gì nữa.
Mèng, chả hiểu luôn! Lẽ nào mọi mọi tôi làm đều trông chờ sự nổi tiếng, nghĩa là được dư luận công nhận. Chớ họ không công nhận thì sao? Tôi buồn tôi chán tôi rời bỏ để lao vào việc khác dễ nổi tiếng hơn ư?
Về làm, có 3 loài: [1] Không thích, nhưng vẫn hì hục để kiếm tiền lo cho đời sống, [2] Làm, bởi lí tưởng hay để cầu tiếng (công và danh), và [3] Làm, vì yêu thích và nhất là – vui.
Continue readingTút về “tuổi trẻ”, bạn Hoàng Dự còm: “Dạ thưa chú, chú có giải pháp hay định hướng nào cho mục [4] được không ạ… Con xin cảm ơn chú!”
[Mục-4. “Không được thời thế ưu đãi, nhìn đâu cũng thấy tiêu cực, tương lai mơ mơ hồ hồ, tuổi trẻ mang tâm lí bỏ cuộc, đời tới đâu hay tới đấy”].
Không là nhân vật có vai vế thế nên tôi không tự gánh trọng trách định hướng, tôi cũng không đưa ra lời khuyên dạy đời nữa, mà từ trải nghiệm riêng, tạm nêu vài ý gợi mở.
Continue reading[1] Thứ nhất là tuổi trẻ sống ảo, như thể tự vuốt ve, xoa bóp.
[2] Tuổi trẻ đồng lõa, khi ông bố quan to lương ba cọc ba đồng mà đi xe sang, ở biệt thự, tiền đô gửi ngân hàng nước ngoài… ta không dám hỏi, tiền bố lấy ở đâu lắm thế, nếu không phải “ăn tiền nhân dân” [chữ dùng của bạn văn Nguyễn Đình Bổn]? Không phản tỉnh, mà ta vô từ xài, vô tư ưỡn ngực với đám bạn… đích thị thuộc loài đồng lõa.
Continue reading[hay. Đâu là phép làm người đọc thông minh?]
Ở thế giới mạng ta vài chục năm qua, nói to lấn đài trở thành trend [tiếng Tây]. Âm độ càng cao, cường độ càng mạnh càng thu hút người nghe. Thế là mọi người lao vào. Nhân vật càng có tiếng, nói trên diễn đàn càng lớn, người nghe càng dễ tin, cái nói kia càng tác động rộng, dù ở đó có vô số hỏng hóc.
Thử nêu vài điển hình tiên tiến.
Continue readingTình dục là cái đẹp, vừa thiết yếu cho đời sống, vừa thiêng liêng.
Nghiên cứu “khoa học” cho biết, thiên tài thường có thứ năng lượng này cực mạnh. Kẻ được Bà Trời ban dồi dào thứ năng lượng này, là may mắn lớn. Dùng thế nào? Ở tuổi 20, tôi viết chữ TO trước bàn giấy:
CHÚNG TA ĐANG TÀN PHÁ SINH LỰC TINH TÚY NHẤT CỦA CHÚNG TA, HÀNG NGÀY!
Như là cách tự cảnh giác, bởi tôi có hai kinh nghiệm.
[1] Hồi ở Sài Gòn cuối thế kỉ XX, ngồi lai rai đám bạn văn nghệ, một nhà thơ nữ chê bạn tình cũ: “Cái thằng… đéo như gà!”. Cô nàng – hơn tôi 1 tuổi, giọng khơi khơi vậy thôi, để mỗi bận nhớ lại, tôi không khỏi bật cười. “Cái thằng” đó cũng là nhà thơ, tôi đọc ông, và mấy năm sau thơ vẫn cứ xoàng sao ấy. Nghĩa là không thể… thiên tài.
Continue reading