Thánh nhân. Ngàn năm có một. Bậc chân tu. Thằng tào lao ba trợn. Phật Di Lặc tái sinh. Lan tỏa ánh sáng từ bi. Quay xe. Tu hú. Hắn lừa chúng ta. Thầy tỏa ra mùi thơm. Sắp bị hốt về. Đi tu hay quay phim.
Một hiện tượng tôn giáo. Niềm kiêu hãnh Việt Nam…
Continue readingTAM TẤU CÔ ĐƠN
1.
BÀI CA CÔ ĐƠN
Tôi ca bài ca cô đơn tôi
hắt hiu bờ thảo dã
gió mỏng manh về run cây lá
ruỗng mòn nắng buổi thôi nôi
Continue readingTrên diễn đàn lớn nhỏ, tôi có cách riêng, mở bằng đánh thẳng vào quan tâm hay tự ái của họ.
Tại No Nukes Asia Forum – Taiwan 2019, trả lời báo chí, cái tứ với cách diễn lạ: “Chỉ có rác hạt nhân là vĩnh cửu” của tôi được xem là một trong vài phát ngôn cộm ở diễn đàn. Đâu cũng vậy, tôi luôn có phát ngôn mới, lạ mang tính điểm huyệt, buộc hội trường quay lại, hoặc… tỉnh ngủ, và lắng nghe.
Hôm nay vui, tạm lượt lại 9 vụ, theo thứ tự.
Continue readingĐa số tôn giáo trên thế giới, tu sĩ hướng độc thân. Cham ngược lại, ông BUỘC phải có vợ. Có vợ, ông mới có ‘danok’ “nơi trụ” để lên chức, để hành lễ… Hơn nữa, ông là sinh linh ưu tú, có bổn phận truyền giống để hạt giống đó tiếp bước ông hành đạo.
Truyền thống Bà-la-môn, khi đã qua giai đoạn “chủ hộ” 50-55tuổi, ông rủ bà “đi vào rừng”. Đó là ngày xưa, chớ Cham hôm nay rất khác: Vẫn ở lại gia đình trách nhiệm với con cháu. Nghĩa là không cắt rời khỏi nghĩa vụ “tam chúng”. Kẹt là vậy!
Ai có thể hành xử như Inrasara, Luận sư Bà-la-môn hiện đại?
15 tuổi, tuổi tìm học, tôi đã học tối đa. Từ sách vở về gặp trực tiếp con người: Những người thầy, những người đàn ông láng giềng cho đến Krishnamurti, Heidegger…
Đến 27 tuổi, tôi lập gia đình, và gánh vác “sự nghiệp vợ con” một cách oanh liệt. Để 55 tuổi, tôi trút hết mọi nợ đời ở lại sau, lên đường du lãng vào thế giới chữ nghĩa và tư tưởng.
Bởi trái đất hôm nay không còn rừng, tôi đi vào rừng người, mà hành ĐẠO.
Với tư cách Luận sư Ra-Xakarai, tôi tôn trọng tuyệt đối người tu hành, không phê phán mà gần gũi nhằm tìm giải minh mọi vấn đề vướng bận.
Hóa giải sự thể chức sắc Cham hôm nay như thế nào?
Các bạn có ý kiến gì hay không?
Sao gọi là Cư sĩ hậu hiện đại? Bởi ông không trụ tại gia, mà xông pha vào CHIẾN TRƯỜNG MỞ nhiều bất trắc. Thử điểm qua vài “mặt trận”:
1. Phước Nghiêm là cư sĩ HIỂU PHẬT PHÁP. Hiểu, nên ông hiểu hạnh tu của đạo sĩ Minh Tuệ và các “Sư phụ”, để theo phò. Hiểu, những lúc rảnh rỗi, ông nói pháp bằng thứ ngôn từ đơn giản và dễ hiểu, nhất là linh động ứng đáp các đoạn thơ thuộc lòng ở các tình huống và ý niệm cụ thể.
Là điều chưa Tình nguyện viên nào làm được.
2. Ông DŨNG CẢM đến lì lợm, một sinh linh bản lĩnh hiếm có.
Continue readingViết theo kiểu ta biết, ta học thì hẳn rồi. Sử gia cứ dựa theo dữ liệu: Văn bản vương triều [từ nhiều nguồn, trong nước lẫn nước ngoài], bi kí, có tham khảo ghi chép của người bản địa hay khách lữ hành, tổng hợp là xong.
Tại sao không thể có kiểu viết lịch sử khác? Như cách giáo sư Trần Hùng trong tiểu thuyết Chân dung Cát-2006 đề nghị: “Không phải cứ vận dụng duy một hệ thống sử để viết lịch sử các nước. Lịch sử Champa nếu được nhìn/ viết qua các phong cách điêu khắc hoặc kiến trúc thì có hay hơn không?”
Continue readingQuý bà tiếng thị phi thì miễn rồi, cả quý ông – lại là văn giới vốn được cho là cao cấp thị phi chả kém, có khi còn ác liệt hơn. Tưởng tượng, hư cấu, thêu dệt và… phát – như thật. Thương thay!
1. Đây là ghi chép từ đối thoại 2 bạn A & B, bạn đọc cần tiếp nhận ở cấp độ minh triết.
– Yut đã thuyết 34 phút, nay tới phiên tôi nhé. Yut có biết yut thông minh không? Rất thông minh nữa là khác, hơn hẳn ba ông mà yut vừa điểm danh…
Continue readingTAM TẤU: MẸ, CHA & CON
1.
Cha Churu ngực săn như trời
Mẹ Churu tay hiền như đất
Tôi yêu Churu yêu từ đáy mật
Xa người gọi thầm Churu Churu.
2.
Continue reading[hay. Đức Phật đã tái định nghĩa một đạo sĩ Bà-la-môn chân tính như thế nào?]
1. Đời người Bà-la-môn được phân làm 4 giai đoạn: Học: dưới chơn thầy, Chủ hộ: nuôi sống gia đình, Tu: buông tất cả để vào rừng, và cuối cùng là Phong phanh giữa trời đất. Lối phân giai đoạn này áp dụng nghiêm ngặt, nhất là với sinh linh xu hướng làm Tu sĩ!
Sau quá giai đoạn “chủ hộ”, con cái đã khôn lớn, và cũng không còn nhu cầu nào khác, ở tuổi 50, Ông mới nhận thăng chức ‘Tapah’ [hay ‘Baic’]. Ông đã là TU SĨ.
Continue readingỞ tút “Giã từ vũ khí”, nhắc về 1@3 công việc chính của tôi, đoạn: “San định kinh sách Cham, đặt nền tảng cho cải cách toàn diện tôn giáo Ahiêr Awal, hôm nay và ngày mai”, xảy đến vài ý kiến cần giải minh.
[1] San định là gì?
Nghĩa trong Từ điển: “là sửa sang lại văn bản cổ bằng cách bỏ đi những chỗ cho là không hợp, xác định những chỗ còn có nghi ngờ và sắp xếp lại”.
Tam tạng tôn giáo Cham gồm: Kinh, Luận và Luật.
Continue reading