Sep 29, 2025 | Suy tưởng - Cham
“Chúng ta vỡ lòng mốc bụi dĩ vãng” [?] Inrasara: “Bắt đầu LÀM hành khất, để cuối cùng trở về LÀ hành khất”. Triết Ấn xác định rõ bốn cứu cánh đời người. [1] Artha, bạn cần “sở hữu vật chất, để chu toàn các nghĩa vụ cuộc sống”; tiếp, Kama:“lòng ham muốn”, “là tình yêu...
Sep 27, 2025 | Suy tưởng - Cham
“Bao văn nhân sở hữu cả kho tàng Phí một đời xuân đi làm hành khất” (Sinh nhật cây xương rồng-1997) Triết học dạy con người nhận chân sự thật để sống như là sống. Khổng: “Đại học chi đạo: tại minh minh đức”. Ở mỗi con người đã có cái SÁNG, làm sáng cái sáng kia là mục...
Sep 26, 2025 | Suy tưởng - Cham
[hay. Từ Lạc đà sang Sư tử đến Trẻ thơ, hay 3@1] Tôi là kẻ giữ truyền thống, còn tệ hơn thế, nắm chức thủ kho. Hơn nửa đời hư, nhân chứng vật chứng ấy vương vãi khắp. Ba cuộc hóa thân của Nietszche, từ phận Lạc đà chở nặng [nghiên cứu văn học, ngôn ngữ…] băng qua cuộc...
Sep 25, 2025 | Suy tưởng - Cham
Tết năm ngoái, ngồi với nhóm thế hệ Cham mới, Jaka kể câu chuyện: Trong buổi “thuyết” ở Viện Goethe – Hà Nội, bị một thính giả hỏi vặn mang tính khiêu khích: Cham có văn hóa sao?, “diễn giả” liền bỏ ra ngoài… hút thuốc [đã kể]. Thấy, rồi mới tìm, ai nói thế? Tôi:...
Sep 25, 2025 | Suy tưởng - Cham
[1] Cham có từ ‘xakarai’. Thuở bé đi hóng chuyện ở các đám, lễ, tôi nghe các vị “nông dân-trí thức” Cham ‘pacoh/ pacôh xakarai’. ‘Pacôh xakarai’: bàn luận nhuyễn triết học, ‘pacoh xakarai’: đấu, tranh luận triết học. Chứng tỏ Cham có triết lí, hệ quả từ sự ra đời sớm...
Sep 24, 2025 | Suy tưởng - Cham
Sáng 19-10-2024, Cà-phê thứ Bảy tại Quận-1, non 30 khách ngồi đầy thính phòng nhỏ, ấm cúng. Thuyết, như thể bạn bè gặp mặt trao đổi: Đầy vui vẻ, khá tiếng cười, và bộn câu hỏi. Sau đây là 10 câu hỏi chính, mang tính gợi mở. [1] Tại sao “Văn hóa Cham nhìn từ Cham”?...