Việt

Phú Trạm, bút danh Inrasara, sinh tại làng Cham tỉnh Ninh Thuận. Làm việc tại Ban Biên soạn sách chữ Chăm – Ninh Thuận, và Trung tâm Việt Nam – Đông Nam Á, Đại học Tổng hợp TP Hồ Chí Minh.

Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Văn học – Nghệ thuật các Dân tộc Thiểu số Việt Nam, Hội viên Hội Văn nghệ Dân gian Việt nam.

Chủ biên đặc san Tagalau, Sáng tác – Sưu tầm – Nghiên cứu Cham.

Đã in 28 tác phẩm về văn hóa Cham và văn học.

Đạt 20 giải thưởng trong và ngoài nước.

Danh hiệu Nhân vật Văn hóa năm 2005, của VTV3, 1@300 Nhân vật Việt Nam thế kỉ XX.

Họ và tên: Phú Trạm, bút danh: Inrasara

20-9-1957 – sinh tại làng Cham Chakleng – Mỹ Nghiệp, xã Ninh Phước, tỉnh Khánh Hòa

1969 – học sinh Trường Trung học Pô-Klong – Ninh Thuận

1977 – sinh viên Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh

1978 – bỏ học, đi, đọc và làm thơ

1982 – nghiên cứu ở Ban Biên soạn sách chữ Chăm – Ninh Thuận

1986 – thôi việc, làm nông dân, đi, nghiên cứu và làm thơ

1992 – nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam – Đông Nam Á, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP Hồ Chí Minh

1998 – tự do. Hiện sống tại quê nhà Chakleng.

Công việc đang làm: Nghiên cứu văn hóa Cham; làm thơ, viết văn, dịch & viết tiểu luận – phê bình văn học

Hội viên

– Hội Nhà văn Việt Nam

– Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam

– Hội Văn học – Nghệ thuật các Dân tộc Thiểu số Việt Nam

TÁC PHẨM

Về văn học

Tháp nắng – thơ và trường ca, NXB Thanh niên, H., 1996 ; nxb Sân khấu in lần 2, 2019

Sinh nhật cây xương rồng – thơ song ngữ Việt -­ Cham, NXB Văn hóa Dân tộc, H., 1997; nxb Hội Nhà văn in lần 2, 2018

Hành hương em – thơ, NXB Trẻ, TP Hồ Chí Minh, 1999; nxb Sân khấu in lần 2, 2019

Lễ Tẩy trần tháng Tư – thơ và trường ca, NXB Hội Nhà văn, H., 2002 ; nxb Hội Nhà văn in lần 2, 2018

Inrasara – Thơ cho tuổi thơ, NXB Kim Đồng, H., 2003

The Purification Festival in April, thơ song ngữ Anh – Việt, NXB Văn nghệ, TP Hồ Chí Minh, 2005; Alec G Schachner dịch, tái bản 2015.

Chuyện 40 năm mới kể & 18 bài thơ tân hình thức, NXB Hội Nhà văn, H., 2006

[Trần Wũ Khang, Quà tặng của quỷ sứ, NXB Giấy vụn, 2009]

Ở nơi ấy [thơ thời cuộc], Tienve.org, 2012

Ariya kluw adei xa-ai Thơ ba anh em, thơ tiếng Cham, NXB Văn hóa Văn nghệ, 2015

Chân dung Cát – tiểu thuyết, NXB Hội Nhà văn, H., 2006

Hàng mã kí ức, tiểu thuyết, NXB Văn học, H. & Cty Phương Nam, 2011

Những cuộc đi & cái Nhà, NXB Hội Nhà văn và Cty Sách Phương Nam, 2015; NXB Hội Nhà văn tái bản 2019.

Chưa đủ cô đơn cho sáng tạo, tiểu luận – phê bình, NXB Văn nghệ, TP Hồ Chí Minh, 2006

Song thoại với cái mới, tiểu luận, NXB Hội Nhà văn, H., 2008

Thơ Việt, hành trình chuyển hướng say, tiểu luận – phê bình, NXB Thanh niên, 2014

Nhập cuộc về hướng mở, tiểu luận – phê bình, NXB Văn học, 2014

Thơ nữ trong hành trình cắt đuôi hậu tố ‘nữ’, NXB Hội Nhà văn, 2015

Văn chương tan rã, Lotus Media xuất bản, Hoa Kỳ, 2019

Thơ Việt, từ hiện đại đến hậu hiện đại, Lotus Media xuất bản, Hoa Kỳ, 2019

Về nghiên cứu văn hóa Cham

Văn học Cham I – Khái luận

       + In lần thứ nhất: NXB Văn hóa Dân tộc, H., 1994

       + In lần thứ hai: NXB Tri thức, H., 2012

       + In lần 4, Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam & NXB Hội Nhà văn, 2020.

Văn học dân gian Cham – Ca dao, Tục ngữ, câu đố

+ In lần thứ nhất: NXB Văn hóa Dân tộc, H., 1995

+ In lần thứ hai: NXB Văn hóa Dân tộc, H., 2006

+ In lần ba: Nhà xuất bản Sân khấu, 2019

Văn học Cham II – Trường ca, sưu tầm – nghiên cứu

+ In lần nhất: NXB Văn hóa Dân tộc, H., 1996

+ In lần thứ hai: NXB Văn nghệ, TP Hồ Chí Minh, 2006

+ In lần thứ ba: NXB Thời đại, H., 2011

Từ điển Cham – Việt (viết chung), NXB Khoa học Xã hội, H., 1995

Từ điển Việt – Cham (viết chung), NXB Khoa học Xã hội, H., 1996

Văn hóa – xã hội Cham, nghiên cứu & đối thoại, tiểu luận

+ In lần thứ nhất: NXB Văn hóa Dân tộc, H., 1999

+ In lần thứ hai: NXB Văn học, H., 2003

+ In lần thứ ba: NXB Văn học, H., 2008

+ In lần thứ tư: NXB Khoa học Xã hội, H., 2011

Tự học tiếng Cham, NXB Văn hóa Dân tộc, H., 2003

Từ điển Việt – Cham dùng trong nhà trường (viết chung), NXB Giáo dục, H., 2004

Sử thi Akayet Cham, NXB Khoa học Xã hội, H., 2009

+ In lần thứ hai, NXB Văn hóa Thông tin, 2013

Văn học Cham hiện đại – Thơ, NXB Hội Nhà văn, 2008

Đuốc không đốt không sáng, NXB Kim Đồng, 2009

Thả diều xứ nắng, NXB Kim Đồng, 2012

4.650 Từ Việt – Cham thông dụng, NXB Văn hóa – Văn nghệ, 2014.

Minh triết Cham, NXB Tri thức, 2016; tái bản 2023

Chakleng, từ mảnh ghép kí ức, NXB Tri thức, 2021

Chủ biên

Tagalau, tuyển tập sáng tác – ­sưu tầm – nghiên cứu Cham (15 tập, 2000-2014)

Tủ sách văn học Cham (10 tập – đã in 4 tập)

Chức danh

– Ủy viên Ban Chấp hành Hội Văn học – nghệ thuật các Dân tộc Thiểu số Việt Nam, Trưởng Ban Lí luận – phê bình (2005-2010)

– Phó Ban Văn học Dân tộc – Hội Nhà văn Việt Nam (2000-2005 & 2006-2010); Phó Chủ tịch Hội đồng Thơ – Hội Nhà văn Việt Nam (2010-2015), Chủ tịch Hội đồng Thơ – Hội Nhà văn Việt Nam (2021-2026)

+ Thành viên Giải thưởng Sách hay (Nghiên cứu), quỹ IRED (2012-2019)

+ Ban Giảm khảo Giải thưởng Vanviet (Nghiên cứu – Phê bình), từ năm 2016

Giải thưởng

– Giải thưởng CHCPI – Sorbonne (Pháp): Văn học Cham I, 1995

– Giải thưởng Hội đồng Dân tộc – Quốc hội khóa IX: Văn học Cham II, 1996

– Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam: Tháp nắng, 1997 & Lễ Tẩy trần tháng Tư, 2003

– Giải thưởng Hội Văn học – Nghệ thuật các Dân tộc thiểu số Việt Nam: Sinh nhật cây xương rồng (1998), Văn hóa – xã hội Cham, nghiên cứu & đối thoại (2003), Ca dao – tục ngữ – câu đố Cham (2006)

– Tặng thưởng Bài thơ Hay nhất Epoetry (Úc): “Ngụ ngôn của Đất” (Inrasara) & “Chùm thơ tình” (Trần Thy Thiện Sa) năm 2004.

– Giải thưởng Văn học Đông Nam Á: Lễ Tẩy trần tháng Tư, 2005

– Giải thưởng Sách Việt Nam: Từ điển Việt – Cham dùng trong nhà trường, 2006

-Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam: Trường ca Cham, 2006

– Tặng thưởng Tienve.org (Úc): Work of the Month tháng 9-2006

– Giải thưởng Văn hóa Phan Châu Trinh: lĩnh vực nghiên cứu năm 2009

– Tặng thưởng tạp chí Sông Hương năm 2010

– Giải thưởng báo Dân tộc & Phát triển năm 2010

– Giải thưởng Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học, Nghệ thuật Trung ương: Nhập cuộc về hướng mở, 2014

– Tặng thưởng tạp chí Sông Lam năm 2015

– Giải thưởng Văn đoàn Độc lập: lĩnh vực Phê bình năm 2015.

Danh hiệu

– Nhân vật Văn hóa năm 2005, của VTV3

– Nghệ sĩ tiêu biểu năm 2005, VTV1

– Huy chương vì Sự nghiệp Văn học – Nghệ thuật Việt Nam 2004 – Liên hiệp các Hội Văn học – Nghệ thuật Việt Nam

– Kỷ niệm chương Vì Thế hệ trẻ 2009 – Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

CÁC LUẬN VĂN VỀ THƠ INRASARA

01. Trần Xuân Quỳnh, Thơ Inrasara, Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn, Ngành văn học Việt Nam, Đại học Đà Lạt, 2008

02. Võ Thị Hạnh Thủy, Thế giới nghệ thuật thơ Inrasara, Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn, Ngành văn học Việt Nam hiện đại, Đại học Sư phạm Hà Nội, 2008

03.Lê Thị Việt Hà, Hành trình cách tân thơ của Inrasara, Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn, Ngành Lí luận văn học, Đại học Vinh, 2009

04. Trần Hoài Nam, Inrasara – Từ quan niệm đến phong cách, Luận văn Thạc sĩ khoa học, Đại học Sư phạm Hà Nội, 2010

05. Nguyễn Thị Thủy, Đặc điểm nghệ thuật thơ Inrasara, Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn, Đại học Sư phạm Huế, 2010

06. Nguyễn Thị Thanh Bình, Luận văn Thạc sĩ, Đặc điểm tiểu thuyết của Inrasara, Đại học Sư phạm Thái Nguyên, 6-10-2012

07. Thân Thị Anh Trang, Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn, Bản sắc văn hóa Cham trong thơ Inrasara, Chuyên ngành Văn học Việt Nam, Người hướng dẫn khoa học: TS. Trần Văn Phương, Đại học Quy Nhơn, 2014

08. Nguyễn Thị Minh Huệ: Dấu ấn hậu hiện đại trong thơ Hoàng Hưng và Inrasara, Đại học Huế (Chuyên ngành: Văn học Việt Nam, Mã số: 60220121, Luận văn Thạc sĩ văn học theo định hướng nghiên cứu). Người hướng dẫn khoa học: PGS-TS. Hoàng Thị Huế.

09. Nguyễn Thị Yến, Biểu tượng trong thơ thế hệ đổi mới (qua một số tác giả tiêu biểu) – Trường Đại học Vinh. Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn – Hướng dẫn: TS. Lê Thị Hồ Quang – Nghệ An, 2018

10. Chu Minh Anh Thơ, Đóng góp của Inrasara trong phê bình văn học, Trường Đại học Vinh. Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn – Hướng dẫn: TS. Lê Thị Hồ Quang – Nghệ An, 2018

11. Nguyễn Thị Yến, Biểu tượng trong thơ thế hệ đổi mới (qua một số tác giả tiêu biểu), Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn, Trường Đại học Vinh, Hướng dẫn: TS. Lê Thị Hồ Quang – Nghệ An, 2018

12. Phạm Thị Diệu, Văn xuôi Inrasara dưới góc nhìn liên văn hóa, Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm Huế, Huế 2020

13. Hoàng Thị Mỹ Ngọc, Phê bình thơ của Mai Văn Phấn & Inrasara từ góc nhìn phong cách học, Trường Đại học Sư phạm Huế, Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn – Hướng dẫn: PGS.TS. Bửu Nam, 2020

+ Trần Hoài Nam, Biểu tượng văn hóa Cham trong thơ Cham đương đại (Inrasara và các tác giả Cham khác), Chuyên ngành Lí luận văn học, Đại học Sư phạm Hà Nội, 2017

14. Vũ Đình Trai, Biểu tượng trong thơ Inrasara, Luận văn Thạc sĩ ngành: Văn học Việt Nam, ĐH Sư phạm Đà Nẵng, 2023.

01. Lê Thị Tuyết Lan & Nguyễn Thị Thu Hương, Tìm hiểu thế giới nghệ thuật thơ Inrasara, Nghiên cứu Khoa học, Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn TP Hồ Chí Minh, 2008

02. Nguyễn Thùy Dung, Tinh thần hậu hiện đại trong thơ Inrasara, Khóa luận Cử nhân, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2010

03. Lưu Tấn Thành, đề tài khoa học: Tìm hiểu phong cách nghệ thuật thơ Inrasara, 16-5-2012, tại Trường Đại học Văn Hiến, Khoa Ngữ văn – TP Hồ Chí Minh

– Và 32 Khóa luận Cử nhân khác

Tác phẩm có trong Tuyển chính

Tuyển tập Văn học Dân tộc và Miền núi III, NXB Giáo dục, H., 1999

Thơ Việt thế kỷ XX, tuyển chọn và bình, NXB Thanh niên, H., 1999

Thơ Việt Nam 1975-2000, tập II, NXB Hội Nhà văn, 2000

26 nhà thơ Việt Nam đương đại, NXB Tân thư, Hoa Kì, 2002

Thơ hôm nay (với 13 nhà thơ VN đương đại), NXB Đồng Nai, 2003

Thơ Thành phố Hồ Chí Minh 1975-2005, NXB Hội Nhà văn, 2005

Các nhà văn Miền Đông Nam Bộ, NXB Hội Nhà văn, 2005

Wordbridge – The Magazine of Literature and Literature in Translation, Issue7, Autumn 2005, USA

Blank Verse, An Anthology of Vietnamese New Formalism Poetry, USA, 2006

Tuyển tập Tiền vệ 1, Australia, 2007

Thơ Việt Nam, Tìm tòi và cách tân 1975-2005, NXB Hội Nhà văn và Công ty Văn hóa Trí tuệ Việt, 2007

Bông & Giấy, NXB Lao động, H., 2010

Poetry NarratesThơ kể, NXB Lao động, H., 2010

d.    Phim tài liệu về Inrasara

Chung

01. Vài nét về văn hóa Cham, (Trung tâm Quốc học & VTV2 thực hiện), 24-4-2005

02. Chào Xuân 2006, Nhân vật Văn hóa & Hội nhập tiêu biểu 2006, VTV3

03. Gặp gỡ Văn nghệ sĩ nổi bật trong năm, VTV1, 2006

04. Hướng đi của văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số, 40 phút, VTV1, 15-12-2006

05. Văn hóa Cham trong không gian kiến trúc hiện đại, Đài HTV7, 21-3-2009

06. Giải thưởng Văn hóa Phan Châu Trinh, VTV1, 24-3-2010

07. Hình ảnh đàn ông Cham trong xã hội ngày nay, 30 phút, VTV1, 28-5-2010

08. Inrasara về gốm & tháp Cham, Đài Truyền hình Thông tấn xã Việt Nam, 28-7-2012

09. Về thổ cẩm Cham, trả lời phỏng vấn HTV7, 30-9-2012

10. Inrasara, cuộc đời và tác phẩm, Ngày hội Văn hóa Cham tại Ninh Thuận, 13-10-2012

Riêng

01. Inrasara, đi tìm bóng ảnh Cham, 16 phút, HTV7, 6-2003

02. Inrasara và Quê hương Tháp nắng, 40 phút, VTV3, Tết Ất Dậu

03. Một nhà thơ Cham đoạt Giải Văn học ĐNÁ, VTV1, 27-10-.2005

04. Đứa con của Tháp nắng, 22 phút, Đài truyền hình Lâm Đồng, 3-2006

05. Đứa con Tháp Chàm, 17 phút, VTV1, 6-2006

06. Inrasara, đi giữa truyền thống và hiện đại, VTV3, 12-11-2006, 25 phút

07. Gõ cửa ngày mới, VTV1, 5-2007

08. Inrasara, nhà văn hóa Cham, 40 phút, HTV7, 2007

09. Đôi cánh diều Cham (chung với Inrahani), 40 phút, HTV7, 2007

10. Trao đổi với nhà thơ Inrasara, 24 phút, Đài Truyền hình Bình Định, 1-7-2007

11. Bảo tồn văn hóa Cham, Văn hóa, Nhân vật & Sự kiện, 30 phút, VTV3, 10-8-2008

12. Trường ca Cham, Phim tư liệu, 16 phút, Đài VTV1, tháng 5-2009

13. Sáng tạo trong hoàn cảnh văn hóa Cham, Spirit of ASIA – Thái Lan PBS, 10-2009

14. Inrasara qua Giải thưởng Văn hóa Phan Châu Trinh 2009, 8 phút, VOV, số 12, 4-2010.

15. Không gian văn hóa Cham, 20 phút, VOV, 7-2010

16. Người giàu chữ ở Chakleng, 30 phút, VCT1, 7-2010

17. Chương trình Giao lưu nhà văn Inrasara & Giới thiệu tiểu thuyết Hàng mã kí ức, 10 phút, HTV7, 28-5-2011

18. Inrasara, cuộc đời và tác phẩm, Ngày hội Văn hóa Cham tại Ninh Thuận, 13-10-2012, 12 phút

19. Thi ca điểm hẹn, VOV, 2018

Đài Đức [2005], Thái Lan [2007], Philippines [2008], Đài IFA Media Singapore [6-2025]