Sep 25, 2025 | Suy tưởng - Cham
Tết năm ngoái, ngồi với nhóm thế hệ Cham mới, Jaka kể câu chuyện: Trong buổi “thuyết” ở Viện Goethe – Hà Nội, bị một thính giả hỏi vặn mang tính khiêu khích: Cham có văn hóa sao?, “diễn giả” liền bỏ ra ngoài… hút thuốc [đã kể]. Thấy, rồi mới tìm, ai nói thế?...
Sep 25, 2025 | Suy tưởng - Cham
[1] Cham có từ ‘xakarai’. Thuở bé đi hóng chuyện ở các đám, lễ, tôi nghe các vị “nông dân-trí thức” Cham ‘pacoh/ pacôh xakarai’. ‘Pacôh xakarai’: bàn luận nhuyễn triết học, ‘pacoh xakarai’: đấu, tranh luận triết học. Chứng tỏ Cham có triết lí, hệ quả từ sự ra đời sớm...
Sep 24, 2025 | Suy tưởng - Cham
Sáng 19-10-2024, Cà-phê thứ Bảy tại Quận-1, non 30 khách ngồi đầy thính phòng nhỏ, ấm cúng. Thuyết, như thể bạn bè gặp mặt trao đổi: Đầy vui vẻ, khá tiếng cười, và bộn câu hỏi. Sau đây là 10 câu hỏi chính, mang tính gợi mở. [1] Tại sao “Văn hóa Cham nhìn từ Cham”?...
Sep 21, 2025 | Suy tưởng - Cham
Champa mất, người luân lạc, sách vở thất tán nhiều, tìm triết lí Cham ở đâu? “Chúng ta vỡ lòng mốc bụi dĩ vãng”, ai nói thế! Tôi vỡ lòng mốc bụi dĩ vãng, và quan sát đời sống Cham hiện đại, để tìm… 1. Quan sát PHẢN ỨNG của con người Cham trước vấn đề đặt ra...
Sep 21, 2025 | Suy tưởng - Cham
Một bạn Cham: “Xin hỏi tác giả nền triết học Cham thể hiện qua những tác phẩm nào ạ, karun!”. Cụ thể và tập trung thì không, mà tản mác, manh mún. Khi còn manh mún, tôi tạm đặt cho cái tên Minh triết Cham. Hệ thống chúng là, là triết học. Thử liệt kê mang tính gợi ý:...
Sep 20, 2025 | Suy tưởng - Cham
Đạo sĩ thấy, rồi độc hành đi tìm; triết gia thấy, và hỏi – ráo riết. Cả hai: “hết mình & tới cùng”. Đức tin dẫn đạo sĩ đi, ngược lại, hoài nghi hối thúc triết gia đặt câu hỏi. Nhằm tìm đến ánh sáng, sự thật và huyền nghĩa của cuộc đời. Đã qua rồi thời...
Thật mới mẻ!