Hôm qua 12-11-2024, yut Bangsa Champa còm:

“… mình ngưỡng mộ/yêu quý bạn lâu/nay rồi… những gì bạn đã làm được cho Chăm mình là vĩ đại rồi, không ai có thể phủ nhận… Có điều là mình khuyên bạn đừng nói quanh quẩn chuyện linh tinh/đời thường không đâu vào đâu… chỉ làm giảm giá trị thực của bạn đang có.”

Cũng hôm qua, Jaya con trai viết riêng cho tôi:

Ba câu chuyện…

[1] Năm ấy, Bộ Giáo dục mời tôi thuyết ở Khóa Hè giáo viên tiếng Cham tại Sở Giáo dục Ninh Thuận. Xong buổi, trước cửa hội trường, bạn học thuở Tiểu học [vai chú] trờ tối bắt tay tôi, hỏi vui:

– Trên trả cho mi nhiêu?

– Ba – tôi nói – như không có gì.

– Ba trăm à?

– Sao lại trăm, ba triệu chớ – tôi cười.

“Biết lo cho mình thì tồn tại, biết lo cho người khác, sẽ tồn tại lâu dài hơn” – ai nói thế!?

Tút vụ “ĐH va quẹt”, và không chỉ vụ này, vài bạn văn khuyên tôi đầy thiện ý: “Bỏ qua đi Sara”, “không đáng nhắc”, “anh buông đi”, hay “chấp gì mấy ngữ đó”. Như vầy nhé! Nhập cuộc chữ nghĩa, và dự phần nhiều cuộc chiến, tôi phân định rõ 3 khu vực:

[1] Về sáng tác, thơ hay tiểu thuyết bị phê bình, tôi không bao giờ cãi lại. Đó là nguyên tắc. “Đứa con tinh thần” bạn ra đời, nó thuộc về người trần gian. Nó xấu, dù bạn có xài đủ ngón nghề bảo vệ, nó vẫn không đẹp lên được.

Chiều 22-12-2014, từ Hội thảo tại Đại học Silpakorn – Bangkok, tôi bay thẳng ra Hà Nội. Vừa đặt chân vào khách sạn, tôi nhận tin nhắn từ một bạn thơ: “Đỗ Hoàng phê Sara, phê thơ cứu đói dân tộc miền núi đó!” Qua đường link, đọc, tôi thấy có cái gì đó nhảm, và buồn cười.

Ừa, cá nhân tôi chả sao, riêng vụ “cứu đói miền núi”, thì nên bố cáo cho bà con biết.

Tôi ngồi vào bàn, gõ một hơi “Đỗ Hoàng mặc cảm ‘dân tộc miền núi’ như thế nào?”. Như thói quen, trước khi post, tôi gửi nó cho Út vừa xong Đại học, đọc duyệt. Út kêu, kiểu này cei hơi giống “Chiến trường Akhar thrah” rồi còn gì, tầm cei phải khác chứ. Thế là thôi.

[Bài học vô cùng cần thiết, biết để ứng xử]

Hiểu lợi hại của mạng, thế nên tôi rất cẩn trọng, và nhẹ nhàng. Dẫu thế nào đi nữa, cũng bị nạn – chát chúa có, mà dịu dàng cũng có luôn. Tuần tự…

CHO ĐI & BÀI HỌC

Tôi không “tap” ai vào bài viết, chỉ thật quý và muốn người đó đọc, tôi mới “tặng”.

Cứ thấy khác là dị ứng, không hiểu cũng chửi – là thói tật khá phổ biến trong giới chữ nghĩa của ta hôm nay. Hoàng Hưng, Nguyễn Quang Thiều mới Hiện đại mà đã bị, huống hồ Hậu hiện đại.

Sau cái tút “Thơ Hậu hiện đại [được cho là hay] của Inrasara”, tôi nhắn tin hỏi ý kiến mươi bạn văn chương thuộc nhiều lứa tuổi, vùng miền: “Nói riêng, và thật lòng nhé”, để xem nó được đón nhận thế nào. Ngoài 1 bạn thơ “cho qua”, còn lại cảm nhận được, tán đồng, và… khen.

[hay. Thương ca vô tận-31]

Có nhà thơ cả đời phấn đấu vào Hội Nhà văn Việt Nam

Có nhà thơ tuyên tao đếch cần Hội Nhà văn rồi lại lẻn vào

Có nhà thơ vào rồi ra rồi vào rồi ra

Có nhà thơ khoái làm lãnh đạo, vai nào cũng được, miễn là lãnh đạo nhà thơ

Có nhà thơ thèm một lần được an ninh mời uống cà-phê

Mọi người cứ nghĩ tôi học giả lụ khụ cụ non ghê lắm, có thế đâu. Tôi cũng là nghệ sĩ, nghệ nòi chớ chẳng chơi. Năm 2005, VTV1 còn bình chọn tôi 1 trong 4 Nghệ sĩ Tiêu biểu của năm nữa là! Nghĩa là cũng yêu thơ phú, cũng khoái hát hò, và từng Karaoke…

Riêng Karaoke xảy ra bao nhiêu nỗi, kể tuần tự…

Năm 1991, Quán Tạp hóa nhà tôi giữa làng mở hàng Karaoke đầu tiên, hát trả tiền. Nhà không vách ngăn, tôi vẫn ngủ ngon lành, dù volume to cỡ nào. Rồi một sáng, ông Hiến qua gặp tôi: