Câu hỏi của ai không nhớ, trong nhóm bạn văn ngồi với nhau vừa qua, tại Sài Gòn. Ừa, tôi làm nhiều thứ, từ nghiên cứu đến phê bình, từ thuyết đến hành, từ san định kinh sách đến hoạt động xã hội, thế nên mọi người nghĩ tôi bỏ quên thơ. – Có đâu!

Tâm [thơ] và cảnh, con người và sự vật. Cảnh thay-biến-chuyển đổi liên tục, tâm thơ thì định, ứng với cảnh kia, và bật ra tiếng thơ.

Nhớ, tôi đọc đâu đó 20 năm trước, nhà thơ Nguyễn Duy từng tuyên không làm thơ nữa. Tôi nói, không có vụ đó đâu, bởi không thể. Và nó đã không thể thật, anh vẫn có thơ.

[Katê là mùa của TẠ ƠN]

Năm 2017, tôi có serie: “Khám phá lớn nhất của tôi là khám phá về tình yêu”, với yêu chữ, yêu tiếng, yêu thơ, yêu palei, yêu cây, yêu cái mới, yêu tư tưởng, yêu tự do, yêu câu hỏi…

Rồi: Yêu, có nghĩa là làm, Yêu là biết lắng nghe, Yêu là khai tính, Yêu là biết lan tỏa, Yêu là biết yêu… mình, Yêu, nghĩa là vô danh trong hành động, Yêu là biết/ dám chiến đấu bảo vệ…

Tuổi thanh xuân, tâm tính tôi đầy bạo động, cực đoan, phân biệt đối xử, từ đó hành xử không ít sai lầm. Nhưng rồi khi ý thức sâu thẳm mình LÀ CHAM trong lòng đất nước Việt Nam, bước qua tuổi 15 tuổi “tìm học”, rồi khi biết triết học Bà-la-môn, cạo đầu tu Phật và ngẫm Ariya Glơng Anak, tôi đã CHỨNG NGỘ.

Kể vụ tôi bù lỗ cho Hani 48 cây vàng, anh bạn nhắn tin: “Sara nổ”. Không nổ đâu, mà thật. Tôi kể khi nhân vật còn sống, vừa dễ kiểm chứng, bên cạnh để tôi kịp chỉnh sửa hồ sơ.

Tôi tánh độc lập tờ bé, qua Tiểu học tôi đã biết tự lập. Vào Đệ Thất, học bổng tôi đủ nuôi thêm người nữa. Sau đó tôi làm gì cũng ra tiền, đến thành… “đại gia” luôn!

Rồi buông, cố ý buông để hôm nay tôi vô sản toàn tập. Minh Tuệ có ít, buông mà nhằm nhò gì. Tôi sở hữu nhiều, mà buông mới ác.

[hay. Tôi là thằng đàn ông chiều vợ nhất thế giới]

[1] Tối 25-9, tôi và Jaka diễn ở ĐẠI HỌC VĂN LANG.

Tôi nói về “Văn hóa Cham nhìn từ Cham” và giải 3 huyền thoại Việt liên quan đến Cham. Jaka trưởng nhóm Văn nghệ diễn vài phân khúc Ca múa nhạc Cham. Hay, vui và bổ ích [kể sau].

Thường sự kiện như này, Hani luôn có mặt, để thưởng, cổ vũ và phụ họa. Nay thì không, nàng đang nằm viện – Út cho biết. 

[hay. Huyền nghĩa của cho & nhận]

Một tuần nữa là Katê rồi, kể chuyện tươi vui cho nhau nghe.

Thi sĩ Trầm Ngọc Lan phát cái ý rất chân lí: Muốn làm ăn thì qua vấn kế Tàu, đánh giặc xin ý kiến Việt, còn làm đám lễ các thứ, cứ hỏi Cham – là chuẩn. Đồng thanh đồng khí, thầy Nguyễn Văn Tỷ thêm: Cham giúp nhau làm đám thì được, đừng hòng họ giúp nhau làm ăn.

Tôi thì khác, làm ngược chân lí trên: Giúp làm ăn, không giúp làm đám; và hỗ trợ từ vụ việc cộng đồng đến giúp cá nhân.