Hôm qua 29-12-2023, tôi vừa Thôi nôi kênh Inrasara-TV. Qua 1 năm, Kênh lên 70 videos, nhận được 958 subscribers và non 100.000 views. Đó là tín hiệu vui với một kênh lan tỏa tri thức – lạ và mới.
Êkip Kênh xin đa tạ quý vị & các bạn đã đồng hành cùng Inrasara-TV.
[1] Một năm Inrasara-TV, nhìn lại, tạm sơ kết:
Chuyên mục-1: Văn hóa Cham nhìn từ Cham: 37 videos
Continue reading[Les Kosem, Pô-Klong, Chakleng, và…]
Nhà văn là kẻ lưu giữ kí ức dân tộc, tôi nói thế. Lưu giữ và kể. Kể câu chuyện nào đó, dù lớn dù nhỏ, một khi tôi đã thoát ra khỏi nó – trước đó.
Sự sự diễn ra, tôi lập hồ sơ, lưu vào vùng thẳm sâu vô thức, và QUÊN – chớ không để cho chúng dằn vặt. Mãi khi có chuyện, nó bật ra, và tôi kể. Tự nhiên như nhiên.
Lưu giữ, không chỉ kí ức dân tộc mà, mọi mọi. Thời gian trôi đi, các sinh linh rời đi và lãng quên, mỗi nhà văn ở lại với câu chuyện. Tôi làm kẻ kể chuyện ngay từ tuổi 15 qua các palei Cham và, tận hôm nay.
Continue reading“Hạnh phúc nhất”, là nhại lối nói của Henry Miller: “I have no money, no resources, no hopes. I am the happiest man alive”. Tuyên to vậy, thế nào cũng bị hỏi, thế nào là hạnh phúc, câu hỏi cần đến sự giải đáp thỏa đáng.
Với tôi, dĩ nhiên, bởi mỗi sinh linh hiểu hạnh phúc mỗi khác.
Tôi đi nhiều vùng đất, đọc vô số sách, gặp gỡ các thành phần người thuộc nhiều dân tộc khác nhau. Sống phong phú, tôi vui. Còn sống ý nghĩa, nói khác đi: hạnh phúc thì thế nào?
Continue readingHôm qua Ngô Tiến Nhân còm hỏi: Điều gì làm cho Sara hạnh phúc? Vụ này tôi đã vài lần đề cập, nay kết lại rõ và đủ đầy hơn tặng bạn hiền, và các bạn facebook.
Từ nhập cuộc trần, tôi đã làm vô số trận đi. Cuộc hành trình lớn, muốn đi nhanh, đi xa, hành trang cần nhẹ. Tôi đã như thế, ngày, tháng và năm. Ở thế giới chữ nghĩa lẫn cộng đồng Cham…
[1] Tôi sinh ra dưới ngôi sao may mắn
Gia đình 6 anh chị em, tôi rơi vào giữa nhận bao ưu ái. Vào Tiểu học đậu thủ khoa, Trung học lớp nửa trăm mạng, tôi đỗ Đại học, là may mắn.
Continue readingỞ buổi họp lớp, vài bạn học hỏi hiện Sara đang đâu? Tôi nói, từ tuổi 60 tôi không còn sở hữu gì cả, cũng không ở đâu cả – vô sở trú!
– Tội thế! – một bạn kêu lên. Tôi nói, không đâu, tôi chọn cô đơn cho suy tư và sáng tạo. Tôi là kẻ hạnh phúc nhất trần gian, và thêm:
– Như cái tên “phú trạm” vận vào mình, từ bé tôi đã như vậy. Chuyển dịch và cư ngụ nhiều nơi, cô đơn, mãi mãi cô đơn. Dù lúc này trên danh nghĩa, tôi đang “định” ở nhà cháu tại đất Chakleng, được cháu nấu cho ngày hai bữa, tôi vẫn “dịch” khắp nơi nếu muốn, nhất là khi nó làm cho tôi vui. Có vé, là tôi… đi, bất kì đâu, “phong phanh giữa trời đất”.
Continue reading[hay. Họp lớp PK-K5, tôi nói gì? 4 chuyện, đáng làm bài học]
Ở đó may và vui, bạn học đã ứng xử với tôi như mọi người, chứ không như nhân vật nổi tiếng hay sinh linh cá biệt! Và dành cho tôi 7phút, để…
[1] Xin lỗi
[Chuyện không kể] Nhà văn hiếm khi biết nói lời xin lỗi, là điều lạ. Ở chốn ấy tôi bị hơn mươi lần đối xử tệ, dù biết sai, nhưng không là không. May, được duy nhất 1, là nhà văn Nhật Tuấn [đã kể].
Continue readingQuý bà tiếng thị phi thì miễn rồi, cả quý ông – lại là văn giới vốn được cho là cao cấp thị phi chả kém, có khi còn ác liệt hơn. Tưởng tượng, hư cấu, thêu dệt và… phát – như thật. Thương thay!
Đây là ghi chép từ đối thoại 2 bạn A & B, bạn đọc cần tiếp nhận ở cấp độ minh triết.
– Yut đã thuyết 34 phút, nay tới phiên tôi nhé. Yut có biết yut thông minh không? Rất thông minh nữa là khác, hơn hẳn ba ông mà yut vừa điểm danh…
[im lặng, và gật gù, dường đang nhâm nhi lời khen]
Continue reading[hay. Có cần thiết nịnh bợ không?]
Con không thể chọn làm đứa con tổng thống Pháp hay cháu đích tôn quốc vương Brunei
con không thể chọn ra đời ở Thái Lan hay Mỹ quốc
con là Cham ngay ban đầu vỡ ra tiếng khóc
[còn hơn thế: chín tháng mười ngày trước khi vỡ tiếng khóc]
khi con cắm rễ nơi đây
hay khi con lang bạt tận cùng trời
con cứ là Cham cả lúc cháy lên cùng ngọn lửa cuối đời
(Lễ Tẩy trần tháng Tư-2002)
Continue readinglơ đễnh ly cà phê rời khỏi bàn tay
nhiễm đắng biên độ thời gian biến dạng
những hạt pha lê rùng mình lấp lánh
thanh âm hú vỡ nhập thần thức giác ngộ
ban mai, người đời thích đi rón rén
Continue reading[Nắm cơ hội, tạo cơ hội & biến nguy thành cơ. 3 câu chuyện của tôi]
[1] Nắm và mở rộng cơ hội
Năm 1992, đang thủ quán Tạp hóa Haly’s nhà quê khi ấy thuộc hàng đầu Cham, tôi nhận thư mời vào Đại học Tổng hợp soạn… Từ điển. Nói là soạn, thật ra Trung tâm đã làm xong hồ sơ, tôi và thầy Nguyễn Ngọc Đảo chỉ vào duyệt xem trúng trật, sau đó thêm vào mục từ mới của Ban Biên soạn.
Continue reading