Nắng đốt trời, nắng đốt da người, đốt đất
Như muốn đốt cháy ngàn điệu Ginang phía bên kia mùa
Rija Nưgar
Đất cởi trói mở triệu vạch nứt mang mang
Như ta cởi trói nhau bằng vũ điệu cuồng
Lá me khô lõa xõa rơi chồng lên nhau lớp lớp
Chờ thế hệ lá mới mở bung theo nhịp điệu Tamia Plong Continue reading
Ngày 13-4-2016, sáng tinh mơ.
Tôi hòa cùng bà con Chăm xe máy xuống Vĩnh Trường, Sơn Hải – Ninh Thuận, nơi dư tính đặt Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1, làm lễ. Lễ Pô Riyak hằng năm của Chăm. Tôi mang theo máy ảnh, chuyện dĩ nhiên và đương nhiên. Nhà báo mà!
Ngay khi tới nơi, vừa lấy máy ảnh ra khỏi balô chưa kịp bấm miếng nào, thì một bác công an xã địa phương với vài anh em nghe nói trong ban an ninh chạy đến, vây quanh tôi.
– Không được quay hay chụp ảnh tại đây, một anh nói.
À, No pictures! Tôi hiểu.
Tôi hỏi các anh làm ơn cho biết lý do tại sao? Bà con Chăm đến làm lễ tại nơi thờ phụng tổ tiên mình mà, tổ tiên tôi nữa, sao lại bị cấm hay phải xin phép.
Các anh nói qua loa là trên lệnh thế.
– Chị thông cảm và hiểu cho chúng tôi. Continue reading
Báo Thế thao & Văn hóa, 31-10-2014
Văn Bẩy thực hiện
(Thethaovanhoa.vn) – Theo nhà nghiên cứu William B. Noseworthy (ĐH UW – Madison, Mỹ) thì Độc đáo ẩm thực Chăm (NXB Văn hóa văn nghệ TP.HCM, quý 3/2014) của nhà thơ Kiều Maily là quyển sách đầu tiên nghiên cứu bao quát về ẩm thực Chăm. Sách dày gần 190 trang, in màu, giới thiệu khoảng 100 món ăn đặc trưng, không chỉ dừng lại ở cách chế biến, mà còn là câu chuyện văn hóa.
Kiều Maily sinh năm 1985 tại làng Pablap, tỉnh Ninh Thuận, hiện sống tại quê nhà, trò chuyện với TT&VH. Continue reading
Chiều ngày 17-8-2014, tại nhà vườn Kiều Maily ở quê nhà: Phước Nhơn – Pabblap, Ninh Thuận, Độc đáo Ẩm thực Chăm đã hân hạnh ra mắt bà con.
27 người tham dự, chủ yếu là bà con trong palei: Thầy Nguyễn Văn Tỷ, Imưm Đạo Văn Tý, bác Tài Quyển và bác Tài Đại Ngọc Sung đại diện Hội bảo tồn Ghur Cham Bà-ni, 6 phụ nữ Chăm thuộc Nhóm Trầu Cau Phước Nhơn. Khách văn có: nhà thơ Lê Hưng Tiến và 2 bạn ở Cao Đẳng Sư Phạm, chủ Nhà hàng Thủy Nguyên và bạn. Khách quê xa có bác Mạnh, Jaka, Camry, đôi bạn trẻ Hiếm – là những người quan tâm đến văn hóa ẩm thực Chăm; các cháu thuộc đội múa làng Thành Ý cùng các bạn trẻ trong palei.
Đặc biệt và bất ngờ Continue reading
(Một phần bài viết này đã đăng trên Tuổi trẻ, 25-7-2014)
Kiều Maily – được biết đến như nhà thơ trẻ người Chăm – vừa in tác phẩm nghiên cứu đầu tiên của mình, cuốn Độc đáo Ẩm thực Chăm. Cuốn sách do Nhà xuất bản Văn hóa – Văn nghệ TP Hồ Chí Minh & Cty Sách Phương Nam ấn hành vào tháng 7 năm 2014. Đây là công trình đầu tiên về một khía cạnh khác của nền văn hóa dân tộc Chăm: văn hóa Ẩm thực. Continue reading
Thân tặng các bạn chơi Hội Trại Pabblap – 2013
Có lẽ cuộc vui bị hoãn
môi anh em bỗng héo nụ cười
tiếng đàn ghita nửa chừng chợt tắt
bài dân ca Thei mai ai hát
chợt ngưng nửa vời
có lẽ Continue reading
Con nút từ đâu – không biết
mắt dài mắt ngắn mắt nhỏ to
con rời khỏi con còn vấn vương miếng vải
qua sợi chỉ mong manh như đời nút Continue reading
Với người Chăm, lễ hội gần như là diễn ra đều đặn từ tháng này đến tháng khác trong năm. Từ lễ nghi mang tính nông nghiệp cho đến lễ mang tính địa phương, từ lễ hội mang tính vùng miền cho đến lễ tục chỉ khoanh vùng trong phạm vi nhỏ hẹp là tộc họ. Lễ lớn có Katê, Ramưwan,… thường đối với khách du lịch là lễ hội mang phong cách truyền thống hàng năm, hay gọi là lễ hội cúng tế ông bà tổ tiên. Ngoài ra người Chăm có lễ lớn nhất là lễ giao mùa của người Chăm. Lễ này còn gọi là lễ Rija Nưgar, mà nhiều người cho là tết Chăm. Continue reading
Cái tôi đã chết hôm qua
tôi đã làm đám tang và đã khóc tiễn
cái-tôi-đã-chết đã chôn
có kẻ đào lên khuấy thành đám bọt trong li bia buổi chiều
làm thức nhắm Continue reading
Ngược rét về quê ta tháng Chạp xanh
xe ngược nắng đưa ta đi
ta quanh co đường Bình Tiên Vĩnh Hy Ninh Chữ
biển với ta làm một
ta giữa biển như viên sủi trắng trong ly không ngọt
vũ điệu Apsara cùng sóng
mênh mang Continue reading