[Thương ca vô tận-27 – chuyện phò thịnh, phò suy]
Câu chuyện dài, đã kể ngay khi ấy, nay tóm làm bài học:
Năm 2006, một nhà thơ nữ danh giá ngoài Bắc vào Sài Gòn, rủ thêm một bạn nữa ghé nhà tôi ở quận 4. Chủ nhật, thợ nghỉ, Cty vắng. Đang chăm sóc Jaya tại bệnh viện, nhận phon của người nhà, tôi chạy về, tiếp. Được một đỗi, khách về, tôi quay lại bênh viện.
Tối, tôi nhận tin nhắn, rằng “hai ta không nên quan hệ nữa”, tôi hỏi “hà cớ?”
– Sara phò thịnh, chị phò suy…
Continue reading[& Câu chuyện nhân cách Cham]
Sinh nhật tôi luôn vui, cái vui giản đơn, diệu vợi mà đa dạng đáo để. Với các cháu nhà quê, với vài bạn văn, hay đơn độc; trong làng, trên núi hay cao ốc tầng 60 Sài Gòn… cũng vui.
Năm nay tưởng không gì lạ, ai dè đột ngột có cái lộc, đến ngay trước giờ G.
4 năm về quê, ngoài viết và hoàn chỉnh Tự truyện Inrasara, tùy bút Đường về Cham, chuyên luận Minh triết Cham và kết thúc tiểu thuyết Tcherfunith, tôi dành nhiều thời gian cho san định Kinh sách Cham. Và, may mắn luôn có mặt kịp thời.
Continue reading[Thế nào để hiệu quả? thư cho Chế Đôn-03]
Tagalau – Tuyển tập Sáng tác, Sưu tầm, Nghiên cứu Văn hóa Cham – đặc san ra được 21 kì, và nghỉ. Đến hôm nay, nó là đặc san duy nhất của DTTS Việt Nam. Cứ tạm cho Tagalau là việc lớn. Lớn, thế nên ít nhiều nó cũng cho ta bài học. Nhân tiện trả lời cho bạn Chế Đôn luôn: Tôi không nói thành công, e to và thời thượng quá, mà thế nào để hiệu quả?
7 bài học:
Bài học-1. Chuẩn bị
Continue reading[hay. Thế nào là nhà thập cẩm học? – thư cho Chế Đôn-2]
Bùi Giáng: Người còn thì của mới lai rai còn…
Nguyễn Chế Đôn còm: “Nhà thơ đã chế ngự được con QUỶ dữ trong thân. Nhân đây xin hỏi Nhà thơ, nếu như bị lạc ở giữa hoang ĐẢO, Nhà thơ dùng ngón nghề gì để sinh tồn?!”
Sáng nay, 1 bạn chat đùa: “Nhà thơ lớn, nhà phê bình lỗi lạc đang làm kẻ bán sách kiếm tiền lẻ” – rất vui. Xin tuần tự đáp ứng, bởi hai đứa có liên quan.
Continue readingCổng Thông tin điện tử ỦY BAN DÂN TỘC
Bài về NGƯỜI CHĂM viết ngày 4-11-2015, không ghi tên tác giả, lượt đọc 49.985. Dưới bài có chua thêm: “(Bức tranh Văn hóa các Dân tộc Việt Nam – NXB Giáo dục)”.
Chủ quản Cổng ấy thì to rồi, vẽ “bức tranh” về người Cham in ở Nhà xuất bản Giáo dục nữa, phải nói là rất đáng tin. Nhưng điều đáng lo hơn cả là cách làm của ta.
Ở đó bạt ngàn hớ hênh lồ lộ:
Continue reading[hay. Thương sinh viên và độc giả Việt Nam]
Không đùa đâu, mà thực.
“Chiến tranh” của Nguyễn Đức Tùng là 1 bài thơ, chi tiết về giấy báo tử thoáng qua thôi mà bạn đọc ta tra vấn, đối chiếu với hiện thực xã hội để kết rằng nó sai sự thật, phi logic, vân vân.
Tôi gọi đó là “đọc thơ như đọc báo”. Trong khi ở chiều ngược lại, một bộ phận không nhỏ [nghĩa là cũng hơi lớn] độc giả “đọc báo như đọc thơ”.
[1] 15 năm trước, một Giáo sư thâm niên ở Đại học Sư phạm TPHCM có tiểu luận đăng Văn nghệ, 22-4-2006: “Chủ nghĩa “hậu hiện đại”, chủ nghĩa “Tân hình thức” ngày nay tàn lụi dần ở Tây phương. Theo một bài báo của một GS Mỹ thì hằng năm mới có một người mua sách này ở các hiệu sách”.
Continue reading[hãy sống dưới dấu hiệu Ariya Glang Anak]
Sara có thể cho biết, đâu là nguyên do thành công không?
Hôm qua, có lẽ được gợi ý từ Chế Đôn, ông anh chat hỏi tôi thế, không phải cho anh, mà cho Cham. Tôi bảo anh còm đi, tiện cho Sara ăn nói hơn. Anh kêu không hay lắm. Đành vậy…
Tôi đã vắn tắt: Cứ sống theo dấu hiệu Ariya Glang Anak thì “may mắn luôn có mặt kịp thời” với tất cả, chứ không riêng gì Sara. Hôm nay, xin được cụ thể hơn: tại sao may mắn? Tuần tự…
[1] Tạ ơn
Continue reading[Trả lời 3 câu hỏi nghiêm trọng của Nguyễn Chế Đôn]
Sáng nay, 24-8-2023, Chế Đôn còm hỏi: “Qua đời sống hiện thực của Nhà thơ cho thấy Tâm thế quá GIÀ RƠ, chắc như bắp. Kính mong Nhà thơ hoan hỉ giải đáp giùm vài câu hỏi của tiểu đệ…”
Lâu rồi tôi xa rời mấy phỏng vấn. Năm ngoái một bạn trẻ kêu “chú Sara viết thì hay lắm, chứ chẳng làm gì cho Cham cả”, tôi đã liệt kê chi li, để cuối cùng nhận được câu: cảm ơn chú. Nay bạn Cham thế hệ mới hỏi, thì cứ đáp ứng thử xem sao. Xin tuần tự…
[1] Trong cuộc người, cuộc đời, có mối tơ duyên nào Nhà thơ thấy thù thắng và cốt yếu đối với sự nghiệp của mình ?
Continue reading[Lưu ý: Với còm mới, tôi nêu tên người cụ thể, còn chuyện đã cũ, xin cho khiếm danh mà chỉ cần đưa sự việc ra để bàn về LUẬN ĐIỂM]
Tút về bài thơ “Chiến tranh” của Nguyễn Đức Tùng, bạn Nguyễn Khôi còm:
“Thơ phản ánh hiện thực? thì bài này phi thực tế, hỏng từ gốc… Thực tế cả 2 bên (Quốc/ Cộng) đều làm lễ báo tử, tôn vinh “Liệt sĩ rất trang trọng” để động viên những người còn sống, an ủi Người đã hi sinh …
Thơ là Ảo (có quyền bịa) nhưng là bịa như thật kia…
Thơ hay là phải “ý mới/ tứ lạ” ngẫu hứng xuất thần… Anh này ngồi trên cung trăng, bịa như Cuội!”
Luận điểm bàn ở đây là: Thơ trong tương quan với Hiện thực.
Continue readingGia đình tôi có 4 anh em trai, tôi yếu thế nhất. 1.65m, 15 tháng mang thai tôi, mẹ kể Phan Rang dính đại hạn không lấy giọt mưa, thành ra thế. Biết Bà Trời chơi, vậy nên tôi cần chơi lại: KHỎE cái đã.
Như một trùng hợp kì lạ, tối Jaka khai trương Thang Tông, mưa như trút, rồi Phan Rang 15 tháng rơi vào đại hạn.
Có 5 “bí kíp”, bạn nào muốn khỏe hãy cứ nhìn vào mà gương sáng.
Continue reading