[42 cuốn chưa in cũng là thứ phát ngôn]
Thơ 6 tập
1. Ở Nơi Ấy [thơ Thời Cuộc], đã đăng ở Tiền Vệ, 2012-2022
2. Sầu Ca Trên Đồi Cát Nam Kương, trường ca, 2015
3. Và Sống sót và Kêu từ Cõi Chết lạ, 2019
4. Tình 3 thời [thơ tình Inrasara]
5. Sa Bbang Tapa Dunya [Một Lần Qua Trần Gian], thơ tiếng Cham
Continue readingCuộc trò chuyện với Đài GMA Philippines chiều 28-5-2018 thú thì thú vị thật, kẹt nỗi tôi đã dọn sẵn bản tiếng Anh, trong khi “người của Bộ” cùng đoàn 7 sinh linh đến đính kèm thông dịch viên. Thế là cả ngày dượt cái thao tác “cúi xuống nhìn lên” bài bản phải biết, đành ngậm ngùi xếp lại. Bộ cứ sợ tôi “phản động”, để rốt cùng công bỏ ra thành công cóc!
Mà dường tôi “phản động” thật. Thuyết đến đoạn, Cham không thể bị đồng hóa do “sức mạnh nội tại của văn hóa” [tôi chơi khó bạn trẻ này bằng dụng ngữ của Gilles Deleuze: In social terms, puissance is IMMANENT POWER, the power to act rather than power to dominate another]. Tôi đang nhắc vở người dịch mải kiếm chưa ra chữ, thì bị “trên” nói khéo. Tôi mới thêm đuôi: Dù xen cư và cộng cư với Việt, Cham vẫn giữ được bản sắc, để chính nó làm giàu sang văn hóa đa dân tộc Việt Nam.
Sau đây, là nguyên văn bài soạn sẵn, dĩ nhiên khi thuyết, tôi đã linh động quang quảng…
*
1. About me and my works
My name is Sara, short for Inrasara. Currently, I live in Tân Phú district, Saigon, with my family, but I was originally from Ninh Thuận province, in Central Vietnam. Continue reading
[CONSCIOUS REALITIES NHẬN THỨC THỰC TẠI, Hùng M. Dương dịch]
“… Văn bản cuối cùng của cuốn ‘Tuyển tập’ là lời kêu gọi thống thiết của một nhà thơ, nhà phê bình người Cham Inrasara. Ông cám cảnh trước sự thiếu hụt trầm trọng trong việc các cộng đồng Đông Nam Á nhận diện và nhận thức về văn học trong khu vực. Ông nói về cách thẩm định giá trị của các nền văn hóa theo bậc thang từ “trung tâm” đến “ngoại vi” dựa trên tư tưởng của những kẻ cai trị xâm lược (ví dụ như sự đô hộ dưới thời thuộc địa Pháp, quyền lực kinh tế bị chi phối bởi Mỹ, tính chính thống của lịch sử bị can thiệp bởi Trung Quốc). Chính những tiếng nói từ các thế lực xâm chiếm này đã khống chế sự chuyển giao và tiếp nhận tri thức.
Inrasara nhận xét rằng những cây viết ĐNÁ thường nhún nhường và chấp nhận tiếng nói của thế lực xâm lược, đặt chúng lên trên tiếng nói của chính họ. Ông giải thích ngắn gọn về những kí ức tổ tiên ở “Đông Nam Á” từ những kho tàng văn bản huyền thoại rộng lớn và phức tạp trong tiếng Phạn và tiếng Trung Quốc. Và ông cảm thấy xấu hổ về sự sùng ngoại của người dân khu vực Đông Nam Á, đến mức gần như chối bỏ chính nền văn hóa và văn học của chính mình.
Là thành viên của một trong các dân tộc thiểu số lâu đời nhất ở Việt Nam, đóng góp của Inrasara là một tiếng nói đầy sức mạnh để kết thúc ‘Tuyển tập’ này, một cuốn trích yếu bao gồm những bài viết thể hiện nét đẹp trong tri thức nhân loại…” Continue reading
Written by Zelda Rudzitsky. Photos by Lee Starnes
Saigoneer, Published on Tuesday, 09 August 2016 15:12
Born in the oldest Cham village in Vietnam, poet and literary critic Inrasara has been keeping Cham literature alive for over 30 years. From textbooks to poetry, literary criticism to publishing, the accomplished literary jack-of-all-trades discusses the preservation of his culture, the challenge that launched his impressive career and the state of contemporary Vietnamese poetry today.
Within the world of Vietnamese literature, poets from ethnic minorities occupy a special place. While their work is certainly not mainstream, their status as minority citizens affords them a certain freedom: these poets are less compelled to fit in or even follow the standard poetic styles and tropes of Vietnam’s rich and ancient pantheon of national poetry. On the contrary, such poets are often encouraged to talk about their own distinct cultures and languages in an attempt to bridge the economic and cultural gaps between different communities within Vietnam.
It is this space which Cham poet Inrasara has dominated for over three decades. Born in Ninh Thuan province’s Caklaing hamlet, the country’s oldest Cham village, Phu Tram – better known as Inrasara – began writing at age 15. Shortly thereafter, he was selected to assist the provincial government in creating educational books on Cham language. Continue reading
The Purification Festival in April – Lễ Tẩy trần tháng Tư
This collection represents a broad range of Inrasara’s poetic oeuvre to date, tracing his diverse journeys through storytelling, forays into a varying array of narrative modes and transitions through lyric and narrative verse. Like all great storytellers, Inrasara pulls from a wide network of experience, weaving together the past and the present into a tapestry of the personal and collective, blending the real and the mythical. Wandering across history, literature, folklore, song, philosophy, Hinduism, Buddhism, pop culture, myth, war, peace, harvest, community, tradition, dream, language, ritual, epic and the everyday, Inrasara’s poems sing not only the song of the Cham people in modern Vietnam, but also of all human experience – of our imagining of self and of the myriad innermost emotional lives of globalization and modernity. Deeply rooted in his readings of the Cham epics, Inrasara’s verse somehow also resonates with the flowing lines of Whitman and Hughes, a montage of human experience and insight, both singular and universal. Continue reading
Song ngữ Việt – Anh
Translated from the Vietnamese by Alec G Schachner
In lần thứ 3
NXB Văn hóa – Văn nghệ, I-2015
208 trang – Khổ 20,5×14,5cm – Giá bìa: 90.000đồng.
Tập thơ in lần thứ 2 song ngữ Việt – Anh, bản tiếng Anh do nhà nghiên cứu Nguyễn Tiến Văn và 6 bạn thơ dịch; nay Lễ Tẩy trần tháng Tư có văn bản tiếng Anh mới, do nghệ sĩ – giảng viên văn học Mỹ dịch.
Translator’s Introduction Continue reading
Inrasara, poem 1: “Pilgrimage to the dark of night”; poem 2: “The Riddle of Pauh Catwai” – Translation by Alec Schachner.
The Cham are a people that live as much in present day reality as in self-memory, in tales of the great Champa Kingdom of centuries past and traditions more recent. Inrasara has been working to keep that memory alive, through poems that feature in the upcoming anthology The Purification Festival in April.
Người Cham là dân tộc sống trong thực tại hiện tiền không kém trong kí ức, kí ức về những câu chuyện của vương quốc Champa vinh quang ở những thế kỉ xa xưa và cả truyền thống gần đây. Thông qua những bài thơ đặc trưng của mình được tuyển trong Lễ Tẩy trần tháng Tư, Inrasara đang làm việc cho kí ức ấy hồi sinh và tồn tại. Continue reading
INRASARA – PHÚ TRẠM
Full name: Phú Trạm, pen name: Inrasara
[Inra: Cham transliteration of Sanskrit Indra, the god of Thunder; Sara: salt]
20-9-1957: Born in Cham Hamlet of Caklaing – Mĩ Nghiệp, Phước Dân Townt, Ninh Phước District, Ninh Thuận Province, in Central Vietnam
1969: Student of Po-Klong High School, Ninh Thuan Province
1977: Student of University of Pedagogy, Ho Chi Minh City campus
1978: Left university, wandered in Cham villages collecting Cham poems and folk tales; read philosophy books, and composed Cham/Vietnamese poems
1982: Researcher at the Editorial Committee of Cham Textbooks – Ninh Thuận Province
1992: Researcher at the Center For Vietnamese & Southeast Asian Studies, University of Social Sciences & Humanities, Ho Chi Minh City campus
1998: Present: free writer. Cham/Vietnamese poet, Cham/Vietnamese translator, literary critic, and researcher on Cham language and culture.
Memberships:
– Vietnam Writers’ Association
– Association of Vietnamese Folklorists
– Vietnam Ethnic Minorities’ Literature & Arts Association
Works
Literature
– Sunlight Tower – poems and long poems, Thanh Nien Publisher, Hanoi, 1996
– The Birthday of Cactus – Cham and Vietnamese bilingual poems, Van hoa Dan toc Publisher, Hanoi, 1997
– Pilgrimage to you – poems, Tre Publisher, Ho Chi Minh City, 1999
– The Purification Festival in April – poems and long poems, Hoi Nha Van Publisher, Hanoi, 2002
– Inrasara – Poetry for children, poems, Kim Dong Publisher, Hanoi, 2003
– The Purification Festival in April – Vietnamese English bilingual poems, Van nghe Publisher, 2005
– Sand portrait – novel, Hoi Nha Van Publisher, Hanoi, 2006
– Stories told after 40 years and 18 new formalism poems – poems, Hoi Nha Van Publisher, Hanoi, 2006
– Not lonely enough for creation – essays and critiques, Van nghe Publisher, Ho Chi Minh City, 2006
– Dialogue with the New – essays, Hoi Nha Van Publisher, Hanoi, 2008
Researches on Cham literature and culture
– Cham Literature – Concepts, Van hoa Dan toc Publisher, Hanoi, 1994
– Cham Folklore – Folk-songs, proverbs & riddles, Van hoa Dan toc Publisher, Hanoi, 1995; Second edition, 2006.
– Cham Literature – long poems – collections and researches, Van hoa Dan toc Publisher, Hanoi, 1996; Second edition, Van nghe Publisher, Ho Chi Minh City, 2006.
– Cham – Vietnamese Dictionary (co-writer), Khoa học Xã hội Publisher, Hanoi, 1995
– Vietnamese – Cham Dictionary (co-writer), Khoa học Xã hội Publisher, Hanoi, 1996
– Cham Culture & Society: Researches & dialogues – essays, Văn hóa Dân tộc Publisher, Hanoi, 1999; Second edition, Văn học Publisher, Hanoi, 2003; Third edition, Văn học Publisher, Hanoi, 2008
– Self-Learning Cham Language, Van hoa Dan toc Publisher, Hanoi, 2003
– Vietnamese – Cham Dictionary for school use (co-writer), Giáo dục Publisher, Hanoi, 2004
– Cham Akayet Epics, Khoa học Xã hội Publisher, Hanoi, 2009
Editor-in-chief of the
– Tagalau magazine, an annual selection of Cham compositions, collections, and researches (11 volumes to date, 2000-2010)
– Book-shelf of Cham Literature, series of 10 volumes, 3 volumes published
Works in the anthology
– Literature anthology of ethnic minorities in Vietnam, Van hoc Publisher, Hanoi, 1995
– Viet poetry of 20th century, Selection and critiques, Thanh nien, Hanoi, 1999
– Vietnam poetry 1975-2000, volume II, Hoi Nha van Publisher, Hanoi, 2000
– 26 Vietnamese contemporary poets, Tan Thu Publisher, USA, 2002
– The poem directions, Writers’ Association in Ho Chi Minh City, 2002
– Today’s poetry, (with 13 contemporary poets), Dong Nai Publisher, 2003
– Wordbridge – The Magazine of Literature and Literature in Translation, Issue7, Autumn 2005, USA
– Blank Verse, An Anthology of Vietnamese New Formalism Poetry, USA, 2006
– Australia’s Web Archive – Pandora – Australia 2005-2006
– An Anthology of Tienve 1, Australia, 2007
Major awards
– CHCPI, Sorbonne University (France), Cham Literature I, 1995
– Ethnic Literature Committee (Vietnam Writers’ Association), Cham Literature II, 1996
– Vietnam Writers’ Association, Sunlight Tower (poems), 1997 & The Purification Festival in April (poems), 2003
– ASEAN Writers’ Award, The Purification Festival in April (poems), 2005
– Association of Vietnamese Folklorists, for Cham Literature – Long Poems, 2006
– Vietnam Ethnic Minorities’ Literature & Arts Association, for Cham Society & Culture: Researches & Dialogues (essays), 2003
& for Cham Sayings & Proverbs, 2006
– Vietnam Books Award, Cham – Vietnamese Dictionary, 2006
– Phan Chau Trinh Cultural Awards (on Research Ereas), 2009.
Office titles
– Chairperson for Literature Roundtable, Vietnam Writers’ Association, 2006
– Member of Executive Committee of Vietnam Ethnic Minorities’ Literature & Arts Association, head of Theory and criticism section (2005-2010)
– Vice-president of Ethnic Literature department, Vietnam Writers’ Association, term of office 2000-2005 and 2006-2010
Award titles
– Culture Person of the Year, VTV3 National TV Broadcaster, 2005
– Artist of the Year, VTV1 National TV Broadcaster, 2005.
– Medal “For the cause of Vietnamese arts and literature”, Vietnam Union of Science & Technology Associations
– Medal “For the Young Generation”, Ho Chi Minh Communist Youth Union, 2009
– Member of Poetry Committee of Vietnam Writers’ Association (2010-2015).
Essays on Inrasara
– Discover the world of Inrasara’s poetry Art, Le Thi Tuyet Lan & Nguyen Thi Thu Huong, scientific research, University of Social Sciences and Humanities of Ho Chi Minh City, 2008
– Inrasara’s Poetry, Tran Xuan Quynh, Ph.D. Essay on Philology, Vietnamese Literature Department, Da Lat University, 2008
– The world of Inrasara’s poetry Art, Vo Thi Hanh Thuy, Ph.D. Essay on Philology, Modern Vietnamese Literature Department, Literature Institute, 2008
– Inrasara’s Itinerary of renewing Poetry, Le Thi Viet Ha, Ph.D. Essay on Philology, Literature Theory Department, Vinh University, 2009
– And 12 other Graduation essays.