LÀM SAO CÓ THỂ VIẾT HẾT, MÀ…
Làm sao có thể viết: Về tất cả vấn đề u uẩn của văn học, mọi góc tối của xã hội, về kinh tế hay tôn giáo, về tình yêu và tình dục, liên tưởng cùng tưởng tượng điên rồ nhất, về mọi khía cạnh của đời sống… mà chẳng chút run tay;
Làm sao có thể phô diễn mọi quan điểm, suy nghĩ thoáng qua hay định kiến thâm căn cố đế của ta: Về cá nhân, nhóm hay tổ chức nào đó… một cách công khai, mà không nhuốm chút ác ý;
Continue reading[tút chào năm mới Dương lịch]
Trường ca Ariya Glơng Anak vỏn vẹn 116 cặp ‘ariya’ lục bát Cham,
Vậy mà nhiều thế hệ Cham coi đó là tác phẩm vĩ đại nhất.
Và tôi, “cây Xương rồng ngạo nghễ” [tít bài báo về tôi] chấp nhận sống dưới dấu hiệu sous le signe de Ariya Glơng Anak.
Vì sao? – 1 từ duy nhất: TU. Giữa chợ đời, ngay ở thời kì hỗn mang nhất của Champa: giai đoạn khủng hoảng cuối cùng.
Continue readingTu,
Như đạo sĩ Minh Tuệ, dễ. Dễ, bởi 13 hạnh Đức Phật đề ra, theo đó mà làm, chẳng cần sáng tạo thêm. Buông, ông bộ hành để hành Nhẫn, xả bỏ cái thân tứ đại; gặp mọi người để hành Định tâm xao động.
Ông thử lửa, ông giữ giới và ông vượt qua, nhẹ nhõm.
Tu,
Như đạo sư Krishnamurti, khó hơn. Không vợ con, không đồ đệ, ông một mình tự do tự tại giữa bề bộn đời thường. Không CHẤP về y áo, về danh hiệu các thứ. Đâu mời thì ông đến ngồi và nói, không khoa trương, chẳng cầu sự hấp dẫn. Rồi đi, như có như không.
Continue readingVới việc hay người, dù lớn dù nhỏ, tôi đều: “Yêu”, “đầy lửa” và “hết mình & tới cùng”. Khi bên kia mất nhiệt, tôi: “Rồi một ngày hơi thơ anh/ tắt lịm”.
Cuối năm, kể 5 điển hình tiên tiến hầu bạn đọc.
[1] ChamM-1. Bạn, thân nữa là khác, có khả năng văn chương. Tôi ủng bằng vật chất, quan hệ và nhiều món khác cho khả năng ấy phát lộ, để có thể dồng hành. Đang ngon trớn không dưng ấy quay sang xuyên tạc kẻ ơn nghĩa, rất tệ.
Continue reading“Bao văn nhân sở hữu cả kho tàng
Phí một đời xuân đi làm hành khất”
(Sinh nhật cây xương rồng-1997)
Triết học dạy con người nhận chân sự thật để sống như là sống.
Khổng: “Đại học chi đạo: tại minh minh đức”. Ở mỗi con người đã có cái SÁNG, làm sáng cái sáng kia là mục tiêu của triết học.
Continue readingQuần chúng Việt nghĩ cần làm điều gì đó tốt lành ở đời này hòng giải nghiệp, để hưởng phước nơi kiếp sau. Dân gian Cham còn tưởng tượng khi chết đi ta sẽ gặp ông bà, cha mẹ đủ thứ ở thế giới bên ấy.
Ở cấp độ cao hơn – triết lí Cham. Cụm từ cuối cùng của trường ca triết lí Ariya Nau Ikak: “sang thei thei wơk’: “nhà ai nấy về”. Nghĩa là nhà riêng, không chung đụng ai ở đó cả! Cá nhân tìm thấy “Nhà” và về đến “Nhà” là sống tự do tự tại ở “Quê hương”, thoát khỏi sợ hãi cùng mọi buộc ràng các loại.
Continue reading[hay. 3 Bí thuật kinh doanh của tôi]
Đúng hơn, đây tôi chỉ vận dụng bài học từ cổ nhân.
Làm ăn kinh doanh, tiến đều đều là cần, nhưng chính bước đột phá mang tính quyết định. Ở Cty Thổ cẩm, Hani là giám đốc, tôi: Chủ tịch Hội đồng quản trị. Kể 3 câu chuyện tôi làm cú đột phá cho anh chị em làm bài học.
[1] “Có gan mới được làm giàu”: Từ hàng thô đến chế tác mẫu mã
Continue reading[giải huyền thoại chân lí dân gian: “Không có lửa làm sao có khói”]
“Chỉ có hai điều là vô hạn: vũ trụ và sự ngu xuẩn của con người, và tôi không chắc lắm về điều đầu tiên [chớ điều sau thì cực chuẩn!]” – một phát ngôn khá… tai tiếng của Einstein.
Tờ Huffington Post nổi tiếng của Mỹ làm cái khảo sát vui. Rằng “mặt trời xoay quanh trái đất”, “vé số là cách đầu từ tốt nhất…”, vô lí vậy mà có đến 20% con người tin. Vụ này được cho là “Quy luật “1/5 của sự ngu dốt”, cũng nổi tiếng không kém.
Continue readingBất cứ việc gì dù lớn nhỏ, tôi luôn tính trước, không phải 5-10 năm, mà lắm lúc đến 20-30 năm sau.
Hồi đấu thầu và trúng khu Chợ Chakleng mùa Xuân 1991 mở Tạp hóa, tôi đã phác họa sơ đồ tương lai cái mảnh đất vàng ấy. Rồi mỗi tháng mỗi lấy ra nghía, sửa, thêm thắt, đến Hani cứ cười, kêu tôi sống trên mây. Mà trên mây thiệt.
Để, đúng 20 năm sau nó đã hình thành – như mây, trúng đến 85% bảng phác họa năm xưa!
Continue readingPhạm Lãi và Văn Chủng chung tài lực giúp Câu Tiễn phục dựng nước Việt. Chuyện lớn thành, thay vì ở lại hưởng vinh hoa như Văn Chủng để rồi hối hận và cuối cùng – tự sát, Phạm Lãi hiểu chuyện, trốn lên núi ẩn, và THOÁT.
Trước khi đi, Phạm Lãi để lại cho Văn Chủng một bức thư nổi tiếng: “Chim dữ đã hết, thì cung nỏ tốt bị gác bỏ; thỏ đã săn hết, thì chó săn bị làm thịt. Con người Câu Tiễn chỉ có thể chung hoạn nạn, chứ không thể chung yên vui”.
Continue reading