40 năm hậu hiện đại thế giới bước sang một phần tư thế kỉ hậu hiện đại Việt, vậy mà mãi hôm nay một bộ phận không nhỏ giới cầm bút và gõ bàn phiếm ta vẫn còn dị ứng với trào lưu văn hóa mang tính toàn cầu này. Không thấy lạ mới lạ.
Để đáp ứng yêu [và nhu] cầu của độc giả tứ phương, tôi đăng serie gồm sáng tác, tiểu luận và phê bình hậu hiện đại tiêu biểu. Biết đâu loạt bài này giúp giải tán được các ngộ nhận, cạnh đó khai mở một lối tiếp nhận văn chương mới, đưa Việt Nam hội nhập với trào lưu văn học thế giới.
“H[ậu h]iện đại” là chữ dùng của Nguyễn Hưng Quốc, ý là hậu hiện đại Việt vẫn còn ở đường biên hiện đại và hậu hiện đại. Theo tôi chính đường biên đó vô tình lại mang đậm tinh thần hậu hiện đại, thứ hậu hiện đại mà Lê Anh Hoài cho là rất đặc trưng Việt Nam.
Inrasara
TRÀ THU UYÊN [Lễ Tẩy trần tháng Tư, 2002]
Tìm người như thể tìm chim
Hai ngàn cây số em đi đâu
tôi gọi tên em trên đường quê
sau ngọn đồi
bên góc phố
tôi gọi tên em trong quán cà phê, tiệm phở
gọi mớ giấc ngủ
gọi tỉnh toan tính làm ăn
gọi rát họng mênh mông gió cát Phan Rang
gọi thầm thì ních chật Sài Gòn siêu thị(*)
Em về đâu dáng chân khẳng khiu
[tiếp tục gọi ở bất kỳ đâu, khi tiện]
Cãi lẫy [ở dạng đối thoại]
Em ở đây chứ em đi đâu
nơi tai anh thôi – anh nhấc máy
trước mắt anh mà – anh cứ click
giữa lồng ngực anh – anh thử đập vào thành tim
Chim bay biển Bắc anh tìm biển Nam
[giọng lãng mạn Tiền chiến]
Em bên anh mà em nơi đâu
đời thui hồn anh thành sậm màu
em đốt tim anh tàn trăm mảnh
thả vào Nam mà bay về đâu.
_________________
* nhại giọng Paul Eluard
DIỆP MI LAN HAY ĐOẢN THI LÃNG MẠN MỚI
[Chuyện 40 Năm mới kể & 18 bài tân hình thức, 2006]
Từ Paris em email cho anh
chúng mình gặp nhau ở quê, anh nhé
ờ, chúng mình gặp nhau ở quê
từ Sàigòn anh email cho em
Mình sẽ nói với nhau thật nhiều
ừ, thật nhiều, em nhé
Chúng mình phóng xe lên bãi cát
qua những đụn cát
Không bóng người
bên kia là cát bên này là biển
bên này là đời bên kia là tháp
không bóng ma
Chúng mình không vật nhau như loài chó
không nói với nhau như loài người
Chúng mình hát vào đêm tối
như hai kẻ điên
chúng mình hát vào nhau
như hai kẻ điên vừa đánh rơi tiếng nói.
TẬP LÀM THƠ VỀ PHAN RANG, 2012
anh muốn bắt đầu bài thơ về Phan Rang bằng câu thơ rất cũ
cũng có thể bằng lối thơ rất mòn
ôm em trong tay mà đã nhớ em ngày sắp tới
như bao nhiêu người làm thơ khác
như bao nhiêu bài thơ khác
đường Trưng Vương quành Cà phê Việt
tóc em bay ướt hơn ca từ bóc rời từ một ca khúc sến
và mắt em sẽ ướt
cho anh có thể làm một bài thơ
làm hai bài thơ
làm thật nhiều bài thơ mà không sợ sến
[không sến thì không ra thơ tình]
Phan Rang đầy nắng và đầy gió
em Phan Rang có tên bắt đầu bằng chữ M
kết thúc bằng chữ N
cũng có thể là một tên rất sến
đã xui anh yêu thành thật Phan Rang
để anh có thể làm thật nhiều bài thơ về Phan Rang
mà không sợ sến.
_______
“ôm em trong tay mà đã nhớ em ngày sắp tới” thơ Thanh Tâm Tuyền
“Phan Rang đầy nắng và đầy gió” ca từ Phan Quốc Anh.