Inrasara

SÁM HỐI & TẠ ƠN

HALAK HALAR & ĐWA KARUN

* Photo Inrajaya.

Katê năm nay khởi động từ trưa thứ Hai – 26-9-2011 bằng Lễ Rước y trang, sáng hôm sau bà con Chăm khắp palei hành hương lên tháp cúng tế trời đất, rồi trở về làng “ăn Katê”. Lễ hội kéo dài cả tháng sau đó.

Katê – ở lại với Sài Gòn trong nhịp sống sôi động thường nhật, ta ngoảnh nhìn lại 365 ngày vừa vụt trôi qua đời. Không phải đếm đo thành bại để mà kiêu ngạo hay nuối tiếc, mà nhớ lại tội lỗi ta đã phạm phải với sinh linh giữa cõi trần này. Để sám hối – tạ ơn và yêu thương. Vì được Thần Yang ban tặng thêm một năm nữa cho ta sống…

 

*

 

Sống có nghĩa là mang tội – tội lỗi bày ra

không cho ta sám hối, càng không để sẻ chia

nó xóc ta cô đơn sòng bạc cuộc đời.

 

 

Peda thun peda bilan peda harei

Thun jhak bilan crih, thun bih bilan kơm, thun yuw bilan cauh

Tội lỗi năm tội lỗi tháng tội lỗi ngày

năm xung tháng hạn, năm độc tháng tang, năm chẵn tháng lẻ

tội lỗi con đã phạm suốt năm qua hay trước nữa

bảy năm, chín năm và hơn nửa đời con đã

năm qua năm tháng qua tháng ngày tiếp ngày

giờ phút này sang giờ phút khác

con đã phạm

 

Peda di ciew đih anih padei, peda di lithei hwak ia mưnhum

Peda di mưnuk jruw asuw likau

tội lỗi cùng chiếu ngủ chỗ ngơi, tội lỗi ở cơm ăn nước uống

tội lỗi bởi gà nhảy qua chó bước lại

tội lỗi con đã gây ra

nơi nhà con ở ruộng con cày bàn con viết lối con đi

cây cối và thú vật loài leo trèo hay bò sát loài sống dưới nước hay trong hang sâu

chúng bị đốn bị thương hay trở thành phân bón cho loài bụng tham lam vô độ của con

 

tội lỗi nảy nở và lớn dậy

do thông minh con hay ngu ngốc con do nhiệt tình con và thờ ơ con do khôn ngoan con và dại dột khờ khạo con

cho mọi mọi sinh linh trên mặt đất này tổn thương và đau khổ

quen và lạ gần và xa đực hay cái lớn hay nhỏ

trùng trùng tội lỗi con cô đơn cô độc

ôi Yang trên trời dưới đất giữa biến khơi nơi thẳm sâu rừng núi

xin tha thứ cho con

 

Peda di xơp đom panwơc pwơc urang kurba yai yak patak parai

tội lỗi do lời ăn tiếng nói có kẻ kiện cáo buộc tội tại tòa án trần gian

tội lỗi lan truyền bởi kiêu ngạo hay khiêm tốn con do đúng đắn và sai lầm con

phê bình làm thơ viết văn con phạm tội

nghiên cứu con phạm tội không làm gì cả con

cũng phạm tội khi con hỗn láo hay cả khi con nhún nhường con cũng phạm tội

 

Peda di yang dơr kalan

tội lỗi ở khắp tháp thần

con xin lạy Yang ngàn vạn lạy tha thứ tội lỗi con qua từng bước chân đi từng mỉm cười từng trề môi tắc lưỡi con lạy Yang khắp tháp thần mọi rừng rú biển cả con suối mảnh ruộng khúc sông con lạy Yang tha thứ

 

Peda di jalan nau tappa kraung ribaung ia di tuk bak jala, jalan canah dwa canah kluw

Peda di kayuw dhwa ralo urang padei di krưh ppak pađiak

Peda di ia nhjak ia nhjơr di than ginuk di likuk yang dhwa di agha kayuw, patuw patih, abih gaun yang…

tội lỗi lối đi qua sông nước giữa trưa ngày, đường ngã hai ngã ba

tội lỗi dưới cây cao bóng cả người người nghỉ chân trưa bao la nắng

tội lỗi chốn nước hạn giếng khô, dưới tàn cây um tùm, sau bóng tháp hoang, bên gốc cổ thụ, nơi tảng đá trắng

tội lỗi với mọi mọi lệnh thần… 

tội lỗi với chính con dù không được tha thứ

tội lỗi con đã phạm suốt năm qua hay trước nữa

đêm hay ngày giờ phút này sang giờ phút khác

con đã phạm đã làm cho lan truyền qua tiếng nói con hơi thở con

 

xin lạy Yang cho mọi dấu vết tội lỗi con tan biến đi cho sinh linh đến sau con người ruột thịt kẻ xa lạ đừng phải chịu đựng dư âm tội lỗi con gây ra xin Yang xóa đi con lạy Yang tạ ơn Yang tạ ơn đời tạ ơn người mọi khắp khắp

con xin

he… leh….

*

Diip nan jơh đwa karun

đwa karun di grơp gilaung

dauk lingiw wang canar canu cagam hu/ lihik

đwa karun ngap ka drei canưk praung.

 

Khwai ta-uk anak bingu coh pađiak bbon

đwa karun sa palak tangin yer tabiak

đwa karun kanain ariya wak mưng di usuman klak

atah xơp dauh, jaik kapu cum.

 

Khwai ta-uk anak ia harei mưdơh yap war

đwa karun pangin lithei tian lipa, lik pakau nhjuk mưtưh

đwa karun khwơl ribaung đwơc tappa thun rinaih

angan kraung glai danưy xơp dalam panik lipei

ribaung Lah, car Ri-aung, binơk Mưhwen, bblang Katah…

 

Đwa karun chuk chak hatai bauh,calahblah yam takai

 

Thei khing diip blauh oh mưda đwa karun

đwa karun blah bi-ar kauk

đwa karun talei ariya puc kadha ka o wak

Glơng Anak sa rituh kanain pacauh dwa rituh thun ka o abih

bhian dauk kađaung anưk Cam maung iơk tapuk akharCam

 

Hala kanhik thuw jruh nau ka phun rak jamaung laham

đwa karun xơp rinaih hia mưlơm, palei pala giđơng ribuk

 

Dahlak yơ

yaum sa asar dhul di palak takai mưnoxak

dahlak jang jan hu bbauk

piơh đom panwơc đwa karun.

 

Sống nghĩa là tạ ơn – ơn ngãi đầy tràn

nằm ngoài chân trời đếm đo được mất

tạ ơn làm cho ta lớn lên.

 

Quỳ gối trước đoá hoa dại nở đồi trưa

tạ ơn bàn tay đưa ra bất chợt

tạ ơn câu thơ viết từ thế kỉ trước

giọng cười xa, nụ hôn gần.

 

Quỳ gối trước mặt trời thức giấc mỗi sớm mai

tạ ơn chén cơm đói lòng, điếu thuốc hút dở

tạ ơn dòng sông mơ hồ chảy qua tuổi nhỏ

tên ngọn đồi, cánh rừng trong mơ chợt vang lên

tạ ơn bước chân hoang, trái tim lạc lầm.

 

Bởi không thể sống mà không tạ ơn

tạ ơn trang giấy trắng, tạ ơn dòng thơ cuối cùng chưa viết

Glơng Anak trăm câu – luận hai trăm năm chưa hết

vẫn còn đứa con Chăm chăm sóc ngôn ngữ Chăm

lá vàng biết rụng đi cho cây dậy mầm xanh

tạ ơn không gian vô cùng, thời gian bất tuyệt

 

Và

dẫu không là cái đinh gì cả

tôi vẫn cần thiết có mặt.

 

Vậy nhé – tôi xin tạ ơn TÔI.

 

_______

 

* Các dòng thơ tiếng Chăm in nghiêng trích từ lời khấn của Gru Kalơng.