Không phải chết vật lí, mà Biểu tượng.
Hiện tượng Minh Tuệ, không phải chuyện hôm nay, mà của muôn đời. Không riêng Việt Nam, mà thuộc giai độ địa cầu. Nó đã từng xảy ra hệt nơi trường ca “Viên Đại pháp quan” trong Anh em nhà Karamazov của Dostoievski. Chắc chắn đây là chương cao thâm nhất của văn chương nhân loại, gợi mở vô số diễn ngôn đa chiều vô cùng thú vị.
Vào thế kỉ XVI, Chúa Jesus trở lại trong sự săn đón của công chúng. Viên Đại pháp quan của tòa thành lẳng lặng quan sát, rồi ra lệnh bắt Ngài vì tội giả mạo và dị giáo. Đám đông đã quen phục tùng sợ hãi, không chút phản kháng. Chúa bị tống giam vào ngục, ở đó cuộc đối thoại diễn ra.
Ba miếng bánh trần gian của quỷ Satan, Ngài đã từ chối:
1. Phép lạ, Ngài quên công chúng cúi đầu hàng phục ai rồi sao?!
2. Sự bí nhiệm, thứ tự do tuyệt đối ấy Ngài muốn trao cho công chúng, là Ngài đòi hỏi ở họ quá cao, điều mà sức họ không thể kham nổi.
3. và cả Quyền uy nữa, hà cớ Ngài từ chối nắm lấy thanh gươm của Caesar để lãnh đạo thế giới? Từ chối, Ngài bỏ mặc bầy chiên của mình bơ vơ và tản mác, trong khi họ cần một đấng để sùng phục.
Ba thứ Ngài từ chối, chúng tôi [Giáo hội] đã cung ứng đủ đầy cho họ.
Ngài đã đi, sao hôm nay trở lại? Ngài quay lại làm phiền họ và cả chúng tôi làm gì? Ngài biết không, ngay sớm mai, khi tôi đưa Ngài lên giàn thiêu, chỉ một cái búng tay của tôi, chính đám đông ấy sẽ đổ tới ném thêm than vào đống lửa.
Chúa lắng nghe, không nói một lời. Ngài lẳng lặng tiến lại gần viên Đại pháp quan, hôn lên cặp môi tái nhợt của ông. Viên Đại pháp quan hai tay run rẩy, mở cửa ngục cho Chúa ra đi.
Đạo sĩ Minh Tuệ đã ra đi…
Dẫu sao nhân loại hôm nay không còn thuần nhất như công chúng thời xưa, mà đã đa nguyên, đã khác. Dù 80% [con số tượng trưng] còn thèm ngủ mê trong vòng tay yên ấm của Giáo hội các loài, số còn lại vẫn khao khát tâm linh, hàng ngày vẫn dõi theo và tin tưởng ông.
Vậy thì, thế lực kia mong ông nên chết đi. Nhưng chết, công chúng lại xây chùa, dựng tượng ông, càng thêm phiền. Tốt nhất là, họ quyết làm lu mờ, hay nếu cần: XÓA SẠCH DẤU VẾT BIỂU TƯỢNG kia.
Tóm và lược trích trường ca “Viên Đại pháp quan” trong Anh em nhà Karamazov của Dostoievski.
Vào thế kỉ XVI, Chúa Jesus giáng lâm ở thành Sevilla. Chúa lặng lẽ đi giữa đám đông dân chúng, và họ nhanh chóng nhận ra ngài. Họ bâu quanh, phủ phục dưới chân ngài, chạm vào ngài, cầu xin ban phép lạ. Chúa hóa phép làm sáng mắt một người mù, hồi sinh một bé gái đã nằm trong quan tài. Đám đông xúc động, ngợi ca danh Chúa. Vị Đại pháp quan của tòa thành lẳng lặng quan sát cảnh tượng đó, rồi ra lệnh cho đội thánh binh bắt ngài vì tội giả mạo và dị giáo. Đám đông đã quen phục tùng sợ hãi, Chúa bị tống giam vào ngục.
Đến tối vị đại pháp quan vào nhà giam gặp phạm nhân. Ông ta hỏi: “Ngài đấy ư? Thật là ngài ư?” Ông ta biết đó thật sự là Chúa Jesus. Nhưng ông hỏi Chúa quay trở lại làm gì. Việc của Chúa khi xưa đã xong, lời của Chúa đã nói hết, và chính Chúa đã nói giao lại toàn bộ sứ mệnh cho Giáo hội. “Vậy thì ông quay lại làm phiền chúng tôi làm gì?”, viên đại pháp quan hỏi. Ông khẳng định đám đông hôm nay sụt sùi ngợi ca phép lạ của Chúa, thì ngày mai, khi ông đưa Chúa lên giàn thiêu, chỉ một cái búng tay của ông thì cũng chính đám đông ấy sẽ nhào tới ném thêm than vào đống lửa thiêu Chúa. Viên đại pháp quan tiếp tục cật vấn, nhưng người trong ngục không trả lời. Rồi viên pháp quan bắt đầu mỉa mai và trách móc Chúa về việc xưa kia Chúa đã ba lần từ chối những đề nghị của quỷ. Theo ông, bản thân ba thử thách ấy của quỷ đã là phép lạ vĩ đại nhất, nội chỉ việc nghĩ ra ba câu hỏi ấy đã đòi hỏi thứ trí tuệ không thuộc về cõi trần thế này, vì chúng đã gói gọn toàn bộ lịch sử của loài người sau này vào trong chúng.
Nhưng người bị giam trong ngục thủy chung chỉ nghe, dường như hết sức thấm thía, không nói năng gì. Sự im lặng làm viên đại pháp quan ngột ngạt, ông muốn nghe một lời đáp trả nào đó, dù là cay đắng, đáng sợ. Nhưng người bị giam bỗng lẳng lặng tiến lại gần vị đại pháp quan và hôn lên cặp môi tái nhợt của ông già. Đó là tất cả câu trả lời. Viên đại pháp quan run rẩy. Ông mở cửa ngục thất và để kẻ bị giam ra đi.
3 cám dỗ của quỷ Satan:
1. Phép lạ: Biến đất đá thành bánh mì phân phát cho con người để mua chuộc sự thần phục của họ.
Từ chối làm phép lạ, Chúa đã từ chối trả lời câu hỏi mà nhân loại luôn khắc khoải: “Phải cúi đầu hàng phục ai?”
2. Sự bí nhiệm: Gieo mình xuống vực cho Đức Chúa cha cứu để đổi lấy sự tin tưởng của con người.
Con người là kẻ nổi loạn để giành tự do tuyệt đối. Khi giành được, tự do ấy trở thành gánh nặng của họ, và trở thành lời nguyền đối với họ. Theo Đại pháp quan, chúa Jesus đã đánh giá sai lầm bản chất và năng lực tinh thần của con người. Tự do ấy, Chúa đòi hỏi họ quá cao, điều mà sức họ không thể làm nổi mà không lầm lạc.
3. và Quyền uy: Nhận lấy quyền bá chủ thế giới để chính thức trở thành chúa tể của loài người. Chúa từ chối nắm lấy thanh gươm của Caesar để lãnh đạo toàn thể thế giới. Theo Đại pháp quan, làm như thế, Chúa đã để bầy chiên của mình bơ vơ và tản mác. Nếu chấp nhận lời khuyên của Satan, Chúa đã thực hiện được tất cả những gì con người vẫn đi tìm ở trần gian: một đấng để sùng phục.