[hay. Huyền nghĩa của cho & nhận]
Một tuần nữa là Katê rồi, kể chuyện tươi vui cho nhau nghe.
Thi sĩ Trầm Ngọc Lan phát cái ý rất chân lí: Muốn làm ăn thì qua vấn kế Tàu, đánh giặc xin ý kiến Việt, còn làm đám lễ các thứ, cứ hỏi Cham – là chuẩn. Đồng thanh đồng khí, thầy Nguyễn Văn Tỷ thêm: Cham giúp nhau làm đám thì được, đừng hòng họ giúp nhau làm ăn.
Tôi thì khác, làm ngược chân lí trên: Giúp làm ăn, không giúp làm đám; và hỗ trợ từ vụ việc cộng đồng đến giúp cá nhân.
Thuở còn đại gia, tôi giúp nhiều, trong đó 5 cá nhân Cham tiêu biểu.
[1] Sinh linh-1. Tôi giúp 1 cặp bò cày, 4 nuh dệt và các thứ linh tinh khác, lấy vốn làm ăn, ổn định đời sống. – Hỏng!
[2] Sinh linh-2. Tôi biếu 1 chỉ vàng nộp học phí âm nhạc, yut cầm đi làm chuyện khác; tặng 1 xe cup để đi, yut cho con gái đi dạy. Nghĩa là dùng tiền sai mục đích! Sau đó tôi không cho lớn nữa, mà chỉ tiền đủ xài vặt.
[3] Sinh linh-3. Tôi tặng một máy may và phụ tùng lỉnh kỉnh. – Tốt!
[4] Sinh linh-4. Tôi biếu 1 tivi màu cho con xem miễn qua nhà hàng xóm, sau đó biếu 3 mẹ cừu nữa. Đến khi yut xin tiền sách giáo khoa cho 2 đứa, tôi cho yut lại tiêu hết vào cuộc nhậu, tôi cắt gọn từ đó. Tham và vô trách nhiệm!
[5] Sinh linh-5. Tôi tặng một chuồng bồ câu. – Ngon lành!
Vậy là tôi dùng chính bản thân mình để phá truyền thống [sai] của Cham, và phá rất được. Ngược lại, tôi nhận về cũng khá. Lạ, từ Cham tôi chưa hề nhận cho cá nhận, mà cho công việc chung.
Nhận từ ông anh để làm 4.650 Từ Việt – Cham thông dụng, bảo trì website Inrasara, nhận từ cháu làm Kinh sách Cham, nhận từ một yut nữ làm Tagalau-7 và lễ Kỉ niệm 10 năm Tagalau… là những người quen biết.
Cả từ người không quen. Ông anh nhà thơ từ Anh khi không biếu tôi 3 lần: 7.000+3.000+2.000 bảng Anh xài. Anh bạn ở Úc thì lo cho sức khỏe tôi, cứ có chuyện thì chuyển hóa đơn qua, là xong, Và mới nhất, ông anh ở Mỹ: 300usd…
Chịu chơi kiểu ấy, sao không thể NÓI TO LÊN LỜI TẠ ƠN.
Nữa, vậy nhé: tôi xin tạ ơn cả tôi nữa!