[Tặng vật: cho & nhận = thành công. Hay. Thư cho bạn trẻ-1]
Katê năm nay duyên lành sao ấy, để CHO ĐI, tôi tặng cháu Davy trăm đầu sách, cháu Phú Nhân Tâm gấp hai số đó. Tôi vui, khi biết hai cháu biết trân trọng sách.
Trăm bản sách nữa cho một sinh viên, và mươi cuốn độc cho cô giáo…
Rồi NHẬN VỀ loài bút quý [nhà văn mà], của thầy Thành Phú Bá từ Mỹ, bạn thơ từ đất Bắc, bạn sinh viên từ miền Tây, quà Trung thu của nhà nghiên cứu Ấn Độ, và mới nhất: chai rượu, bộ tách trà, và cây Pilot từ 4 giáo sư Nhật!
Quen biết người mới cũng là một QUÀ TẶNG, thế nên tút này – lần nữa, như là một CHO ĐI.
Chakleng, 1-9-2024
Bạn trẻ quý mến!
Sara thường tuyên, nhất là với thế hệ trẻ: “Tôi là kẻ đốt lửa, nuôi lửa và truyền lửa”. Lửa ấy ra sao?
Cham hiện còn quá ít, lại sống tản mác. Riêng VN chưa tới 200k, mà ở 3 vùng xa biệt: Cham Hroi miền Trung, Cham Birau miền Tây và Cham Pangdurangga.
Câu hỏi LỚN cei luôn đặt ra: Làm sao để tồn tại? – Thông minh!
Thông minh như thế nào? – Thông minh để tồn tại, Thông minh & bản sắc, Thông minh cho sáng tạo. Thiếu một trong ba, là hỏng.
Cham đã từng tồn tại mờ nhạt [“Nước non Chàm không bao giờ tiêu diệt/ tháng ngày qua vẫn sống trong đêm mờ” – thơ Chế Lan Viên]. Cũng có sinh linh Cham không “mờ”, nhưng đánh mất bản sắc. Ngược lại, có người hội đủ hai, lại không làm được gì cho Cham, qua đó – cho Việt Nam và nhân loại.
Yêu cầu cao quá không? Cứ tạm vậy, như ông bà Cham nói: ‘Cong glong piơh lek di gap: Ước vọng thật cao để rớt vào chỗ vừa [D. Trump: “Đã ước mơ, sao không ước cho lớn”].
Hãy coi Cham như loài HƯƠU tồn tại qua cơn bão lịch sử.
Xưa
dưới cái rây lịch sử khổng lồ
cha lọt sàng sống sót
lổm ngổm bò dậy làm người
một phép lạ
[Inrasara, Lễ Tẩy trần tháng Tư-2002]
Vậy, muốn tiếp tục sống chính cuộc đời mình, hươu không thể cạnh tranh với loài ăn thịt như cọp, sư tử. Cần làm gì? – Hắn luyện đôi tai thật tinh để nhận cảnh báo sớm nhất, trui rèn đôi chân thật khỏe để thoát đi nhanh nhất. Nhanh nhất so với các loài ăn cỏ khác, như dê rừng, bò tót, hươu cao cổ. Và cả nhanh nhất với chính đàn của mình.
Để tiếp tục sống sót mà được… ăn cỏ.
Phần bạn, làm gì? – Tìm sinh nhai thì đương nhiên. Rồi, ngoài 8g ngủ + 8g làm ăn, bạn còn lại 8g để… sống. Lạ, chính cách dùng 8g dôi ra này quyết định thành bại một đời người.
Trà Vigia có câu thơ: “Chàm tui làm là làm chơi, chơi thì chơi thiệt”, nghe hay hay, nhưng sai. Bởi rất ít Chàm biết chơi. Chơi chơi thì có, chứ chơi thiệt: rất hiếm, chỉ vài mạng, trong đó có Chế Linh và Inrasara.
Chơi – Chế Linh âm nhạc, Inrasara chữ nghĩa -, và biến cái chơi thành một nghề hái ra tiền, nữa: qua chơi ấy, mang phước lành đến cho cộng đồng.
8g dôi thừa ấy, trừ mấy lặt vặt như: vệ sinh, ăn uống, quan hệ, cùng lắm bạn chỉ còn 5g/ngày. TẠI ĐÂY, bạn hãy kiếm thêm cái gì mình thích, đầu tư vào nó, và tập trung – “Hết mình & tới cùng” như Sara hay nói, chắc chắn CHƠI đó sẽ thành. Thành, bạn vui; khi nó có ích cho nhân quần, vui nhân lên bội phần.
Để thành công ư? Bạn cứ nhớ 4 chữ K: Phát hiện năng KHIẾU – trao dồi KIẾN THỨC – trui rèn KĨ NĂNG – và tự KỈ LUẬT. Đứng trên 4 chân kiềng ấy, bạn nhập cuộc chơi.
Nữa, đừng ham nổi tiếng sớm, mà phải biết “giú mình trong bóng tối vô danh”.
Đám cây non vội vươn lên khoảng xanh
mà rễ chưa cắm sâu vào đất
chỉ cần một cơn bão rớt
cũng đủ làm chúng run bấn lên.
(Tháp nắng-1996)
Lại như Sara, làm thơ, nghiên cứu từ 13-14 tuổi, mãi 40 mới xuất hiện, để rồi trở thành “một hiện tượng đa dạng trong cuộc sống hôm nay” (báo Cần Thơ, 28-9-2002).
Đa dạng, bởi Sara không chỉ chơi 1, mà 9 món cả thảy: Sáng tạo, nghiên cứu, phê bình, dịch thuật, báo chí, diễn thuyết, tổ chức sự kiện, hoạt động xã hội, và kinh doanh – món nào cũng hơi… ngon lành!
Chơi – không chỉ cho cá nhân, mà cho chung. Bởi, lo cho mình thì tồn tại, lo cho người khác mới tồn tại dài lâu hơn.
Cận mùa Katê, tặng bạn trẻ đây: “Chớ làm thứ lửa rơm, mà hãy là ngọn lửa của than hồng”.